Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

More documents

Recommendations

Info

30 J. van Rossum die in Byzantium bekend was geworden door de vertalingen van Demetrius Cydones (1324-1398)en zijn broer Prochoros Cydones (1330-1369).(26) Echter, deze tweede fase van de palamitische controverse (na de officiële aanvaarding door de Orthodoxe Kerk van het palamisme) moet niet eenvoudigweg gezien worden als een controverse tussen thomisten en hesychasten. Zo was Johannes Cyparissiotes (tweede helft veertiende eeuw), volgens H.G. Beck "de belangrijkste tegenstander die het palamisme ooit gekend heeft," (27) geen "thomist", hoewel hij een "uitstekend kenner was van de filosofie van Aristoteles." (28) En wat nog interessanter is: er waren onder de palamitische theologen die een grote voorliefde hebben getoond voor de theologie van Thomas van Aquino! Nilos Cabasilas, Palamas' opvolger als aartsbisschop van Thessalonica in 1361, kan hier genoemd worden. Zijn leerling Demetrius Cydones schreef over hem dat hij "een grote hartstocht toonde voor de boeken van Thomas." (29) Aanvankelijk was hij dart ook een tegenstander van Palamas en pas later heeft hij zich "bekeerd" tot het palamisme (volgens de Byzantijnse geschiedschrijver en tegenstander van het palamisme, Nicephoros Gregoras, om zuiver politieke motieven). (30) Nilos' latere theologische standpunt heeft nooit geleid tot een consequent anti-thomisme: kenmerkend voor zijn houding is het feit, dat in zijn enige apologetische werk over het palamisme de naam van Thomas niet voorkomt, hoewel zijn tegenstanders bijna allemaal thomisten waren. (31) Dit moet wel gezien worden als een stilzwijgend eerbetoon aan de man, die hij eertijds zo "hartstochtelijk" had bewonderd. Een theologisch veel belangrijker "palamitische thomist" was Gennadios Scholarios (1405-1472),de eerste Patriarch van Constantinopel na 1453onder de Turkse heerschappij. (32) Hij was een leerling geweest van Marcus Eugenius, de belangrijkste vertegenwoordiger van de Byzantijnen op het Concilie van Florence, en een consequent anti-unionist. Scholarios opende een school in Constantinopel om speciaal onderricht te geven in de filosofie van Aristoteles. Bijde Latijnen bespeurde hij meer filosofische interesse dan bij zijn Byzantijnse tijdgenoten en zo kwam het, dat hij interesse kreeg voor de werken van Thomas, waarvan hij ook enkele in het Grieks vertaalde. Zijn enthousiasme voor de "doctor angelicus" uit zich bijv. in het voorwoord tot zijn commentaar op De ente et essentia: (33)
). PALAMISME EN THOMISME 31 Deze Thomas, Latijn van geboorte en in leer, verschilt van ons in die dingen waarin ook de Kerk van Rome - die onlangs nieuwe leerstellingen heeft ingevoerd - van ons verschilt. Maar wat betreft de andere leerstellingen: hij is wijs en nuttig voor degenen die hem lezen. Elders schrijfthij, dat hijalleen Thomas' leer van de Heilige Geest (het Filioque) afwijst en wat deze geschreven had over het onderscheid tussen het goddelijk "wezen" en de "energie". (34) M.a.w., Scholarios betoont zich een volgeling te zijn van zowel Thomas als Palamas!Zijn levenslange bewondering voor Thomas weerhield hem er echter niet van zijn leermeester Marcus Eugenicus op diens sterfbed te belovenhem op te volgen als woordvoerder van de tegenstandersvan de unie met Rome. Palamismeen thomisme Gennadios wees een zuiver nominalistisch (1C
Page 1 and 2: -~ .. uCl> -:::J Cl> -:::J :::J -;
Page 3 and 4: -.c Cl Q) ... -=.s - =-;: UI C "7'
Page 5: INHOUDSOPGA VE Voorwoord , 5 - Pete
Page 8 and 9: 6 VOORWOORD De bundel Eternity of t
Page 10 and 11: 8 VOORWOORD Secretaris: Dr. J. Wiss
Page 12 and 13: 10 Peter van Veldhuijsen Nadat Ptol
Page 14 and 15: 12 Peter van Veldhuijsen Deze tweev
Page 16 and 17: 14 Peter van Veldhuijsen reden waar
Page 18 and 19: 16 Peter van Veldhuijsen van de wer
Page 20 and 21: 18 Peter van Veldhuijsen Noten (1)
Page 22 and 23: 18 Peter van Veldhuijsen Noten (1)
Page 24 and 25: 20 Peter van Veldhuijsen (22) Ibide
Page 26 and 27: 22 Peter van Veldhuijsen SUMMARY On
Page 28 and 29: 24 J. van Rossum in 1330 benoemd do
Page 30 and 31: 26 J. van Rossum Door middel van de
Page 32 and 33: 28 J. van Rossum endorffs karakteri
Page 36 and 37: 32 J. van Rossum denken te boven ga
Page 38 and 39: 34 J. van Rossum Zijn totaliteit: i
Page 40 and 41: 36 J. van Rossum Noten (1) Zie hier
Page 42 and 43: 38 J. van Rossum (24) Tr. II, 3, 54
Page 44 and 45: 40 J. van Rossum Index of the Summa
Page 46 and 47: FRANOSCUS DE VICTORIA'S COMMENTAAR
Page 48 and 49: Tekst Franciscus de Victoria 1. Men
Page 50 and 51: 46 Franciscus de Victoria Ten derde
Page 52 and 53: 48 Franciscus de Victoria die helpt
Page 54 and 55: 50 Franciscus de Victoria vijanden
Page 56 and 57: 52 Franciscus de Victoria voerders
Page 58 and 59: 54 Franciscus de Victoria tijdens e
Page 60 and 61: 56 Franciscus de Victoria nate en v
Page 62 and 63: 58 Franciscus de Victoria (11) De c
Page 64 and 65: 60 Franciscus de Victoria een ander
Page 66 and 67: 62 Franciscus de Victoria stellen:
Page 68 and 69: 64 Franciscus de Victoria Misschien
Page 70 and 71: 66 P. Bakker, M. Brinkhuis, A. Kamp
Page 84 and 85:
80 P. Bakker, M. Brinkhuis, A. Kamp
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
100 P. Bakker, M. Brinkhuis, A. Kam
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
106 P. Bakker, M. Brinkhuis. A. Kam
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
120 Walter Krikilion Thomas wordt d
Page 126 and 127:
122 Walter Krikilion benaderd vanui
Page 128 and 129:
124 Walter Krikilion Het gaat eerde
Page 130 and 131:
124 Walter Krikilion Het gaat eerde
Page 132 and 133:
126 Walter Krikilion hier om een dy
Page 134 and 135:
128 Walter Krikilion taties van M.
Page 136 and 137:
130 Walter Krikilion 4.4. Perspeetl
Page 138 and 139:
132 Walter Krikilion eoneeptio en p
Page 140 and 141:
134 Walter Krikilion (355)van een m
Page 142 and 143:
136 Walter Krikilion Noten (1) (Stu
Page 144:
138 Walter Krikilion ZUS~NFASSUNG T
show all

Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?