Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

More documents

Recommendations

Info

132 Walter Krikilion eoneeptio en partus identiek. Het in God uitgesproken Woord is Wesensaussage en der ins Andere getapte Gott . Salmann wijst verder op de voor hem cruciale wending van SeG IV, c. 11, waarin Thomas een overgang maakt van het 'essentiële' (eenheid, door het wezen, van 'intelligens', 'intelligere' en 'intentie intellecta') naar het 'notioneel' -relationele (differente): (366;mijn cursiveringen) Est autem de ratione interioris verbi, quod est intentio intellecta, quod procedat ab intelligente secundum suum intelligere, cum sit quasi terminus intellectualis operationis. ... Cum igitur in deo intelligens, intelligere, et intentio intellecta, sive verbum, sint per essentiam unum, et per hoc necesse sit quod quodlibet horum sit deus; remanet tamen sola distinctio relationis, prout verbum refertur ad concipientem ut a quo est. Met dit perspectief van eenheid en differentie in Gods kennen verbindt Salmann het persoonlijke karakter van het Woord: zijn Zoonschap. Kennende zelfvoltrekking van de ene natuur Gods (eenheid) en voortkomst van het andere (differente), Woord/Zoon, groeien met elkaar op ongehoorde wijze (367).Dit terugkerend accentueren van het samengroeien van zelfheid en andersheid, van eenheid en differentie, is de eigen invalshoek van Salmanns Thomasinterpretatie m.b.t, SeG IV, c. 11.Ze is duidelijk getekend door een transcendentaal-kantiaanse (het reflexief bij zich zijn van het kennend subject) en een idealistisch-hegeliaanse (het zich uitdrukken van de geest in het andere en vreemde) inspiratie. Salmann zelf geeft dan verder een duiding van de perspectieven waarbinnen hij Thomas interpreteert. Hij wil vooral het talig karakter van het gebeuren accentueren (367)en op die manier een nieuw licht werpen op de ontologische aard ervan. Indie zin ziet hij Gods zelfvoltrekking in het Woord als een spreekdaad, als een 'Sage'. Met deze uitleg beoogt hij aan te geven hoe er bij Thomas een overgang is van het essentiële naar het notioneel-relationele. Daarmee gebeurt er een doorbraak van een 'gesloten' ontologisch of transcendentaal concept van de werkelijkheid door een correlationeel en talig concept ervan (368).Het talig karakter van Thomas' visie bevat volgens Salmann inspirerende elementen voor de triniteitstheologie: aandacht voor de samenhang en het onderscheid van een veelheid van correlatieve niveaus (essentieel, notioneel, relationeel, persoonlijk); maar vooral ook het onderscheiden van de verschillende waarde van uitspraken en prediceringen ('substan-
SALMANN, NEUZElT lIND OFFENBARUNG 133 tivisch' of Iadjectivisch', abstract of concreet) in hun onderlinge samenhang. Verder interpreteert Sa1mann Thomas' visie vanuit een eenheidsen differentie-metafysica en vanuit een Strukturontologie (369; cf. Rombach). In die zin is triniteitstheologie vanuit Thomas gelijk aan een metafysica van relaties en op elkaar inspelende afzonderlijke structuurelementen, waarin het differente en het eenmalige gewaardeerd en niet genivelleerd worden. Met dit alles ontwikkelt Salmann een eigen Thomasinterpretatie, waarin bepaalde impliciete elementen van Thomas' visie worden geëxpliciteerd door bemiddeling van latere denkers (369: o.a. ook Cusanus, Pascal, Hegel). In het vervolg willen wij, na het aangeven van Salmanns nadruk op de trinitaire God, zijn visie meer in het bijzonder op de trinitaire personen en op Gods wezen aangeven en daarin zijn Thomasreceptie plaatsen. 4.5. Perspectief van reflectie over de triniiaire personen Salmann ontwikkelt een perspectief waarin verschillende trinitaire aanzetten constructief en dynamisch samengedacht worden (cf. 3.1). Bijde reflectie over de trinitaire personen worden de pool van de reflexiviteit (wezen) en die van de relationaliteit (personen) krachtig bij elkaar gebracht. Hierbij worden zowel de eenheid van God als de differentie van de personen in God behouden. In dit perspectief wordt ook Thomas geïntegreerd. Enkele elementen hiervan worden hier kort aangegeven. Salmann wijst erop hoe volgens Thomas het uniek eigen (Gods)bewustzijn 'Vanelk van de goddelijke personen juist groeit met het relatienele bewustzijn en met de deelname aan het ene goddelijk liefdesbewustzijn (306). Salmann interpreteert de Geestopvatting van Thomas in de context van het spreken over Gods liefde (377-379; referenties aan ScG IV, De pot., ST I, Compo theol.). De spiratio wordt gezien als de synthese van alle levensprocessen in God, als Gods wezensdynamiek. In die zin is de 'spiratio' geen eigen naam voor het voortbrengen van de Geest, maar wijst ze eerder op de ene liefdesdynamiek van God. Verder dan Thomas (Vader en Zoon zijn duo spirantes) accentueert Salmann het persoonlijk karakter van de Geest als mitgeliebte Dritte (294: perspectief van echte liefde, waarbij noodzakelijk een derde persoon is betrokken). Salmann wijst verder op de historische ontwikkeling bij Thomas
Page 1 and 2:
-~ .. uCl> -:::J Cl> -:::J :::J -;
Page 3 and 4:
-.c Cl Q) ... -=.s - =-;: UI C "7'
Page 5:
INHOUDSOPGA VE Voorwoord , 5 - Pete
Page 8 and 9:
6 VOORWOORD De bundel Eternity of t
Page 10 and 11:
8 VOORWOORD Secretaris: Dr. J. Wiss
Page 12 and 13:
10 Peter van Veldhuijsen Nadat Ptol
Page 14 and 15:
12 Peter van Veldhuijsen Deze tweev
Page 16 and 17:
14 Peter van Veldhuijsen reden waar
Page 18 and 19:
16 Peter van Veldhuijsen van de wer
Page 20 and 21:
18 Peter van Veldhuijsen Noten (1)
Page 22 and 23:
18 Peter van Veldhuijsen Noten (1)
Page 24 and 25:
20 Peter van Veldhuijsen (22) Ibide
Page 26 and 27:
22 Peter van Veldhuijsen SUMMARY On
Page 28 and 29:
24 J. van Rossum in 1330 benoemd do
Page 30 and 31:
26 J. van Rossum Door middel van de
Page 32 and 33:
28 J. van Rossum endorffs karakteri
Page 34 and 35:
30 J. van Rossum die in Byzantium b
Page 36 and 37:
32 J. van Rossum denken te boven ga
Page 38 and 39:
34 J. van Rossum Zijn totaliteit: i
Page 40 and 41:
36 J. van Rossum Noten (1) Zie hier
Page 42 and 43:
38 J. van Rossum (24) Tr. II, 3, 54
Page 44 and 45:
40 J. van Rossum Index of the Summa
Page 46 and 47:
FRANOSCUS DE VICTORIA'S COMMENTAAR
Page 48 and 49:
Tekst Franciscus de Victoria 1. Men
Page 50 and 51:
46 Franciscus de Victoria Ten derde
Page 52 and 53:
48 Franciscus de Victoria die helpt
Page 54 and 55:
50 Franciscus de Victoria vijanden
Page 56 and 57:
52 Franciscus de Victoria voerders
Page 58 and 59:
54 Franciscus de Victoria tijdens e
Page 60 and 61:
56 Franciscus de Victoria nate en v
Page 62 and 63:
58 Franciscus de Victoria (11) De c
Page 64 and 65:
60 Franciscus de Victoria een ander
Page 66 and 67:
62 Franciscus de Victoria stellen:
Page 68 and 69:
64 Franciscus de Victoria Misschien
Page 70 and 71:
66 P. Bakker, M. Brinkhuis, A. Kamp
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89: 84 P. Bakker, M. Brinkhuis, A. Kamp
Page 104 and 105: 100 P. Bakker, M. Brinkhuis, A. Kam
Page 110 and 111: 106 P. Bakker, M. Brinkhuis. A. Kam
Page 124 and 125: 120 Walter Krikilion Thomas wordt d
Page 126 and 127: 122 Walter Krikilion benaderd vanui
Page 128 and 129: 124 Walter Krikilion Het gaat eerde
Page 130 and 131: 124 Walter Krikilion Het gaat eerde
Page 132 and 133: 126 Walter Krikilion hier om een dy
Page 134 and 135: 128 Walter Krikilion taties van M.
Page 136 and 137: 130 Walter Krikilion 4.4. Perspeetl
Page 140 and 141: 134 Walter Krikilion (355)van een m
Page 142 and 143: 136 Walter Krikilion Noten (1) (Stu
Page 144: 138 Walter Krikilion ZUS~NFASSUNG T
show all

Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?