Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht
Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht
Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
124 Wal<strong>te</strong>r Krikilion<br />
Het gaat eerder om fragmen<strong>te</strong>n van trini<strong>te</strong>itstheologie, die als in<strong>te</strong>grerende<br />
elemen<strong>te</strong>n opgenomen zijn in een ruimer archi<strong>te</strong>ctonisch<br />
geheel. Hierin zijn algemene dynamieken werkzaam. De specifiektrini<strong>te</strong>itstheologische<br />
elemen<strong>te</strong>n zijn hiermee innig verweven. Daarom<br />
probeer ik enkele van deze elemen<strong>te</strong>n weer <strong>te</strong> geven aan de<br />
hand van enkele algemene dynamieken. (9)<br />
3.1. De dynamiek van verschillende aanzet<strong>te</strong>n en wegen<br />
In "Studie I" ("Geschich<strong>te</strong> in Gott: die Logik des innertrinitarischen<br />
Lebens," 17-33), waar Salmann vertrekt van de zijde van de<br />
intratrinitaire God, worden enkele grondtypen van trini<strong>te</strong>itstheologie<br />
voorges<strong>te</strong>ld. Inhet bijzonder worden de "personaler Weg" en<br />
de "essentiale Lösung" dialectisch <strong>te</strong>genover elkaar ges<strong>te</strong>ld. Hierop<br />
volgen enkele bemiddelende visies (Pannenberg, Mühlen, Hemmerle).<br />
Dit gebeurt vanuit de overtuiging dat beide wegen elkaar<br />
verrijken en aanvullen. Zo groeit er een dynamiek, waarin de verscheidenheid<br />
van de trini<strong>te</strong>itstheologische traditie eerder winst dan<br />
verlies is.<br />
lets dergelijks is aan de hand in "Studie II" ("Innere und heilsökonomische<br />
Trinität: Wege der Theologie," 35-62), waar wordt<br />
vertrokken van de zijde van de wereld, "von un<strong>te</strong>n" (35). Verschillende<br />
perspectieven worden geopend: Rahner, Mühlen, Pannenberg,<br />
Jüngel, von Balthasar en met elkaar in verband gebracht. Hierbij<br />
worden grondproblemen van trini<strong>te</strong>itstheologie geschetst: m.n.<br />
vooral het denken van het wezen van God als trini<strong>te</strong>it (55-56; cf. 90:<br />
wezen als Ganzheit en goddelijke personen als Andersheit), m.a.w.<br />
het samendenken van reflexivi<strong>te</strong>it en in<strong>te</strong>rrelationali<strong>te</strong>it (57-58). In<br />
nog andere <strong>te</strong>rmen: de synthese van de monoloog (wezen) en het<br />
dialogische (persoonlijke) in God. Salmann zoekt de oplossing in de<br />
richting van de 'coreflexivi<strong>te</strong>it', van een in elkaar reflexief zijn van<br />
wezen en personen in God. De Geest als synthese van persoons- en<br />
wezensliefde in God (295) heeft hierbij een cruciale plaats.<br />
3.2. De dynamiek van het spreken over de intratrinitaire God<br />
Van groot belang is Salmanns overtuiging dat we kunnen en mogen<br />
spreken over de intratrinitaire God (o.a. 17 & 61). Inzijn denkproces<br />
bouwt Salmann geleidelijk aan een reflectie over de trinitaire<br />
God in zichzelf op. In "Studie VII" ("Gott als ana-loges Liebesgeschehen:<br />
der Weg der inneren Trinität," 269-315) bouwt hij deze