Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

124 Walter Krikilion
Het gaat eerder om fragmenten van triniteitstheologie, die als integrerende
elementen opgenomen zijn in een ruimer architectonisch
geheel. Hierin zijn algemene dynamieken werkzaam. De specifiektriniteitstheologische
elementen zijn hiermee innig verweven. Daarom
probeer ik enkele van deze elementen weer te geven aan de
hand van enkele algemene dynamieken. (9)
3.1. De dynamiek van verschillende aanzetten en wegen
In "Studie I" ("Geschichte in Gott: die Logik des innertrinitarischen
Lebens," 17-33),waar Salmann vertrekt van de zijde van de
intratrinitaire God, worden enkele grondtypen van triniteitstheologie
voorgesteld. In het bijzonder worden de "personaler Weg" en
de "essentiale Lösung" dialectisch tegenover elkaar gesteld. Hierop
volgen enkele bemiddelende visies (Pannenberg, Mühlen, Hemmerle).
Dit gebeurt vanuit de overtuiging dat beide wegen elkaar
verrijken en aanvullen. Zo groeit er een dynamiek, waarin de verscheidenheid
van de triniteitstheologische traditie eerder winst dan
verlies is.
Iets dergelijks is aan de hand in "Studie II" ("Innere und heilsökonomische
Trinität: Wege der Theologie," 35-62), waar wordt
vertrokken van de zijde van de wereld, "von unten" (35).Verschillende
perspectieven worden geopend: Rahner, Mühlen, Pannenberg,
Jüngel, von Balthasar en met elkaar in verband gebracht. Hierbij
worden grondproblemen van triniteitstheologie geschetst: m.n.
vooral het denken van het wezen van God als triniteit (55-56;cf. 90:
wezen als Ganzheit en goddelijke personen als Andersheit), m.a.w.
het samendenken van reflexiviteit en interrelationaliteit (57-58).In
nog andere termen: de synthese van de monoloog (wezen) en het
dialogische (persoonlijke) in God. Salmann zoekt de oplossing in de
richting van de 'coreflexiviteit', van een in elkaar reflexief zijn van
wezen en personen in God. De Geest als synthese van persoons- en
wezensliefde in God (295)heeft hierbij een cruciale plaats.
3.2. De dynamiek van het spreken over de intratrinitaire God
Van groot belang is Salmanns overtuiging dat we kunnen en mogen
spreken over de intratrinitaire God (o.a. 17 & 61). In zijn denkproces
bouwt Salmann geleidelijk aan een reflectie over de trinitaire
God in zichzelf op. In "Studie VII" ("Gott als ana-loges Liebesgeschehen:
der Weg der inneren Trinität," 269-315)bouwt hij deze