Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

EEN HYPOTIiESE GETOETST 103
God en mensen. Eeuwig en in de tijd zijn onderscheiden
categorieën. Dit maakt God in het geheel van predestinatie de
onkenbare. Het enigekenbare wat er voor mensen is binnen predestinatie
is de relatie die God aan mensen verleent tot zichzelf door
middel van predestinatie; een relatie die Hij vanaf eeuwig verleent
aan mensen die staan binnen de geschiedenis,in de tijd, als onderdeel
van de schepping. Kennisvan predestinatie leidt enkel tot een
begrijpen van de relatie tussen God en mensen; het leidt echter niet
tot kennis over Gods wezen.
Vervolgens blijkt Thomas' bepaalde manier van spreken over
God in zijn spreken over de predestinatie van Christus. Het bijzondere
hieraan is dat er een onderscheid dient gemaakt te worden
tussen de goddelijkeen de menselijkenatuur van Christus. Door de
menselijke natuur van Christus spreken we van predestinatie bij
hem, niet vanwege zijn goddelijkenatuur. Ook hier leidt alle kennis
die wij kunnen vergaren over Christus' predestinatie enkel tot kennis
over de predestinatie van zijn menselijkenatuur. Dat is namelijk
het niveau tot waar wij kunnen komen, waarin wij overeenstemmen
met Christus. Daarmee is niet gezegd dat onze predestinatie
gelijk is aan die van Christus, omdat in hem de menselijkenatuur
met de goddelijke is verbonden. Dit is juist wat Christus, maar ook
zijn predestinatie zo specifiek maakt. Over zijn goddelijke natuur
kunnen we niets zeggen, net zoals we dat over de term eeuwig niet
konden. Christus' goddelijkenatuur is de onkenbare,de ondenkbare
kant voor mensen.
Juist doordat predestinatie voor Christus alleen past bij zijn
menselijkenatuur, waarover wij wel iets kunnen zeggen, heeft zijn
predestinatie iets te zeggen over onze predestinatie.
6. Besluit
Zoals in de inleiding is aangegeven is het doel van bovenstaande
lezingen van enkele quaestiones uit de Summa het enigszins intern
toetsen van een hypothese. Deze hypothese is ontwikkeld naar
aanleiding van de openingsquaestiones van de Summa: Thomas
formuleert in die quaestiones regels met het oog op het correct
spreken en denken omtrent God. Deze hypothese heeft uiteraard
betrekking op de rest van de Summa en dit laatste is getoetst en wel
met behulp van de volgende vragen: Past Thomas die regels toe
wanneer hij spreekt over de rechtvaardigheid Gods, het Woord, het
motivum incamationis en de predestinatie van Christus? Spelen die