Jaarboek Thomas Instituut 1989 - Thomas Instituut te Utrecht

EEN HYPOTHESE GETOETST 101
gels en als zodanig komt dit terug in de drie objecties waar het
steeds gaat over de meest juiste manier van spreken. (89)
Het kernpunt van dit artikel bevindt zich in het respons, waar het
'secundum quod homo' verduidelijkt wordt. Christus volgens wat
Hij is als mens is gepredestineerd de Zoon van God te zijn. Het 'als
mens' wordt omschreven als 'volgens de menselijke natuur': "Hoc
autem dicimus convenire alicui secundum quod homo, quod ei
convenit secundum ratione humanae naturae." (90) De menselijke
natuur die ook al in het vorige artikel van deze quaestio aan bod
kwam wordt hier nader omschreven. Het 'secundum quod homo'
moet opgevat worden als volgens de menselijke natuur, 'secundum
rationem humanae naturae'. De menselijke natuur is datgene wat
de mens mens maakt. Met de menselijke natuur bedoelt Thomas
niet: de menselijke natuur als oorzaak ('causa'). (91)
Thomas kiest voor de invulling van het begrip menselijke natuur
in de zin van ontvangende instantie (susceptiva). Zo begrepen is het
begrip 'humana natura' namelijk wel in overeenstemming te
brengen met predestinatie. De menselijke natuur is voorwaarde
voor predestinatie. In het geval van Christus gaat het over de
opname van de menselijke natuur in Hemzelf. Hiermee verwijst
Thomas naar het respons waar hij zegt:
Nam humana natura non semper fuit Verbo unita; et ei etiam
hoc per gratiam est collatum, ut Fillo Dei in persona uniretur. Et
ideo solum ratione humanae naturae praedestinatio competit
Christo.
De menselijke natuur is de voorwaarde geweest voor de
predestinatie van Christus. Dit is alleen mogelijk geworden door de
incarnatie, waarbij de menselijke natuur met de goddelijke werd
verbonden.
Met deze opvatting over menselijke natuur als voorwaarde en
ontvangende instantie van Christus' predestinatie, hangt ook nauw
het doel samen van zijn predestinatie. (92) Christus was gepredestineerd
tot Zoon van God. Ook in het ad tertium onderbouwt Thomas
dit. Het is beter te zeggen dat Christus als mens is gepredestineerd
de Zoon van God te zijn dan andersom. Bijde menswording
gaat het meer over de verbinding tussen de menselijke natuur en de
Zoon van God, dan dat de Zoon van God mens werd gemaakt.
Predestinatie blijft een term die geldt voor mensen in de zin dat
zij ontvangen en zij worden gepredestineerd. Zo ook past de term
predestinatie Christus langs of via zijn menselijke natuur. En langs