Jaarverslag 2012 - Stek

Jaarverslag 2012

Voorwoord
Het valt niet mee om de activiteiten van meer dan 40
medewerkers en bijna 800 vrijwilligers over een heel jaar
samen te vatten in een handzaam en leesbaar jaarverslag.
We denken dat het ook deze keer weer is gelukt om een
duidelijk beeld te schetsen van wat Stek – stichting voor
stad en kerk – in opdracht van de Diaconie van de Protestantse
Gemeente te ’s-Gravenhage, de classes ’s-Gravenhage,
de gemeente Den Haag en fondsen in samenwerking
met tal van organisaties heeft uitgevoerd in 2012.
Wat dit keer in het bijzonder opvalt, is hoe intensief het
werk van Stek beïnvloed wordt door maatschappelijke,
politieke, economische en kerkelijke ontwikkelingen. Stek
werkt niet in het luchtledige, maar midden in de realiteit
van Den Haag en omgeving. We hebben dagelijks te maken
met mensen van vlees en bloed die op ons pad komen
en die zich willen inzetten als vrijwilligers, die willen
meedoen met een of meer van de vele activiteiten, of die
hulp en ondersteuning nodig hebben. Nieuwsberichten
hebben soms direct invloed op het dagelijks leven van
mensen in de stad. Dan kan het gaan om goed nieuws,
maar helaas ook om slecht nieuws. Stek komt vaak in
beeld waar mensen in de klem geraakt zijn en er geen
uitweg voorhanden lijkt. Dankzij de onmisbare steun van
de Diaconie kan Stek helpen waar geen andere helper is.
Het is hartverwarmend om te merken dat Stek mensen
van allerlei achtergrond bij elkaar kan brengen en weet
te verbinden. Dat is natuurlijk geen voorpaginanieuws,
maar voor de vrede van de stad wel degelijk van belang.
We willen dan ook graag iedereen die zich op welke wijze
dan ook heeft ingezet voor het werk van Stek heel hartelijk
bedanken: vrijwilligers en medewerkers, opdrachtgevers
en subsidiegevers, partners en collega’s van andere
organisaties. Uw betrokkenheid is zeer gewaardeerd.
Voor uw suggesties, opmerkingen en vragen houden wij
ons uiteraard aanbevolen.
Met vriendelijke groet,
Drs. Ries Smits
voorzitter bestuur
Drs. Ineke Bakker
directeur
JV-p3

Inleiding
Stek – stichting voor stad en kerk – doet haar werk niet
in het verborgene. Actuele ontwikkelingen op politiek en
economisch terrein hebben directe invloed op het werk
van Stek. Andersom is Stek er ook op uit negatieve gevolgen
van besluitvorming te ondervangen met originele en
inspirerende ideeën en activiteiten. Stek staat door haar
werk midden in de actualiteit en brengt urgente maatschappelijke
vragen onder de aandacht van de Protestantse
Gemeente te ’s-Gravenhage (PGG), de gemeente
Den Haag en maatschappelijke organisaties. Veel werk
van Stek in 2012 zou je zo naast de krant kunnen leggen.
Daarom kozen we er in dit jaarverslag voor om die
actualiteit in een nieuwsvorm uit te lichten en in verschillende
hoofdstukken te verzamelen hoe ons werk met een
bepaalde actualiteit is verbonden.
Voor Stek was 2012 een jaar waarin de landelijke en gemeentelijke
politieke thema’s ook in het werk aan de orde
waren. De gevolgen van de economische crisis lieten zich
gelden en voor verschillende groepen van de Haagse
bevolking werden de levensomstandigheden zwaarder.
Stek doet haar werk niet in het verborgene
Vraag het onze mensen van de individuele hulpverlening,
van de Raad & Daad Balie in de Oase of van het inloopspreekuur
in de Paardenberg. De verharding van het kabinetsbeleid
ten aanzien van uitgeprocedeerde vluchtelingen
had ook zichtbaar effect op ons werk. Vraag het de
mensen van Kariboe Bibi en Den Haag Wereldhuis. Vraag
het de mensen die zich inzetten voor de tentbewoners
van de Koekamp.
Het zijn twee voorbeelden van vele. Uit het thematisch
opgezette vervolg van dit jaarverslag rijst het beeld op
van een bezig bedrijf, op het snijvlak van geloof en samenleving,
zichtbaar aanwezig in Den Haag, zichtbaar
present onder de meest kwetsbare bewoners van de stad.
JV-p5

1 Uitgeprocedeerden dreigen ‘illegaal’
te worden
En toen waren er ineens ‘Koekampers’. Enkele tientallen
uitgeprocedeerde, maar grotendeels onuitzetbare
vluchtelingen begonnen een actie om van de politiek
een menswaardige oplossing van hun problematiek af
te dwingen. Op 19 september betrokken zij een tentenkamp
op de Koekamp, het grasveld tegenover station
Den Haag CS. Tegelijkertijd was een vergelijkbare actie
van uitgeprocedeerde vluchtelingen gaande in Amsterdam.
Al spoedig begonnen vrijwilligers en sympathiserende
organisaties zich in te zetten voor de Koekampers.
Ook Stek en de Diaconie raakten betrokken bij het lot
van deze vluchtelingen en ondersteunden hun roep om
aandacht. Wij hielpen bij het bekend maken van de actiepunten,
vroegen om aandacht bij de gemeente en de
landelijke overheid en vroegen regelmatig aandacht via
de sociale media. Achter de schermen bemiddelden we
in diverse contacten. Tijdens het koude en natte najaar
werden thermische dekens verzameld en naar de mensen
gebracht. Stek stelde haar douche in het kantoor aan
de Parkstraat ter beschikking aan degenen die wilden
opfrissen. De vraag was zo groot dat er shifts moesten
worden gemaakt. Predikante Trinette Verhoeven van de
Lutherse en de Lukaskerk was regelmatig op de Koekamp
te vinden voor pastorale zorg. De Diaconie organiseerde
in december een extra collecte voor deze vluchtelingen.
Het tentenkamp werd door de gemeente op 16 december
ontruimd, waarna de tentbewoners tijdelijk onderdak
vonden in een kraakpand in Scheveningen. In januari
2013 werd door een groep sympathisanten voor hen
een leegstaande rooms-katholieke kerk gekraakt aan de
Sportlaan, omgedoopt tot het Vluchthuis.
Het kabinet Rutte II heeft in zijn regeerakkoord ingezet op
de strafbaarstelling van illegaal verblijf en eventueel ook
van degenen die hulp verlenen aan ongedocumenteerden.
Dat is een bedreigende ontwikkeling voor de mensen
die het betreft en voor degenen die hen bijstaan, zoals
medewerkers en vrijwilligers van Stek. We ontmoeten
mensen zonder geldige papieren op veel plekken in de
stad in onze projecten en op onze locaties: in het bijzonder
in Den Haag Wereldhuis, waar ongedocumenteerden
elkaar ontmoeten, informatie krijgen en hun weerbaarheid
vergroten, maar ook in Kariboe Bibi – van en voor
Afrikaanse vrouwen – , bij de individuele hulpverlening in
Uitgeprocedeerden dreigen ‘illegaal’ te worden
JV-p7

de Parkstraat en in de buurt-en-kerkhuizen. Voor de dreigende
‘illegalisering’ was al gewaarschuwd in de eerste
diaconale signaleringsbrochure Zonder papieren in Den
Haag uit 2011.
Ook in 2012 was er veel vraag naar deze brochure en
werd ze op verschillende plaatsen in de kerken en in de
stad besproken en becommentarieerd. Er kwam een officiële
reactie van de gemeente.
Veel asielzoekers en uitgeprocedeerde vluchtelingen
vindt men eveneens onder migranten die behoren tot de
meer dan 120 Haagse migrantenkerken. Het Steunpunt
Migranten en hun Organisaties (SMO) ondersteunt met
tal van vrijwilligers die mensen vanuit zijn kantoor aan de
Parkstraat met adviezen en praktische hulp. Stek biedt facilitaire
en financiële ondersteuning aan SMO. In nauwe
samenwerking met SMO en Stichting Mara liet Stek in
2012 onderzoek doen naar de inzet van vrijwilligers in de
migrantenkerken. Het onderzoeksrapport – in opdracht
uitgevoerd door het Verwey-Jonker Instituut – was in het
najaar gereed en wordt onder de titel Naar een hoger plan
in 2013 gepresenteerd. Het rapport brengt de vrijwilligers
in beeld, laat een sterkte-zwakte-analyse los op hun
inzet, somt knelpunten op en eindigt met aanbevelingen
aan de gemeente Den Haag. Naar een hoger plan werd
geschreven door Maarten Davelaar van het Verwey-Jonker
Instituut, onderzoekster Andrea Damacena Martins
en Ingrid Doude van Troostwijk.
Een deel van de migranten wordt gevormd door slachtoffers
van mensenhandel. Stek was en is bij twee projecten
betrokken die zich voor deze slachtoffers inzetten. Het
project Nowhere to Nowhere (acties tegen mensenhandel
in Nederland, Jamaica, India en Bangladesh, samen
met Kerk in Actie) liep al langer en werd succesvol afgerond.
Er werd onder andere een korte film gemaakt.
Een van de concrete resultaten van dit project was de
start van het ‘maatjesproject slachtoffers mensenhandel’,
waarvoor Eva Heezemans als projectleider werd aangetrokken.
Zij begon in februari 2012 met haar werk. Eva
is verantwoordelijk voor de werving, training en begeleiding
van de vrijwilligers, die als sociale maatjes gekoppeld
worden aan slachtoffers van mensenhandel. Er zijn
totnogtoe 20 combinaties van vrijwilliger en slachtoffer
gerealiseerd. Daarnaast zijn door Vluchtelingenwerk
Zuidvleugel nog bijna 50 koppelingen gemaakt met een
juridisch maatje.
>>
Het Stagehuis Schilderswijk, partner van Stek, kende een actief jaar met diverse projecten,
zoals de BuurtSportVereniging, een meidenclub, een groep oudere Marokkaanse mannen,
Cito-toets training. Dansvoorstellingen van jongeren uit de buurt, begeleid door stagiaires
van het Stagehuis, haalden in 2012 het Laaktheater.
Uitgeprocedeerden dreigen ‘illegaal’ te worden
JV-p9

2 Haagse kerken gaan nieuwe wegen
Het jaar 2012 stond voor de Protestantse Gemeente te
’s-Gravenhage (PGG) in het teken van een ingrijpende
reorganisatie. De 17 wijkgemeenten zullen uiteindelijk
ondergebracht worden in 5 combinaties. Zeven kerkgebouwen
zullen gesloten worden, een achtste, de Laakkapel,
sloot eind 2012 al zijn deuren. De Diaconie van de
PGG is betrokken geweest bij de besluitvorming over de
reorganisatie en heeft haar diensten aangeboden om het
diaconale werk in de combinaties te versterken. In elke
combinatie zal minstens 0,5 fte worden ingezet voor diaconaal
opbouwwerk. De reorganisatiemaatregelen van
de PGG hadden dus ook consequenties voor het werk
van Stek.
De Laakkapel – eigendom van de Diaconie – werd verkocht
aan een islamitische organisatie. Na een lang proces
besloot de wijkgemeente daar om haar naam te wijzigen
in Kerk in Laak en in te trekken bij buurt-en-kerkhuis
de Oase. Dat gebeurde eind november 2012. Omdat
de buurtbibliotheek gesloten dreigde te worden, bood
de Oase aan een deel van de collectie, voor kinderen en
Haagse kerken gaan nieuwe wegen
weinig mobiele ouderen, in de Oase onder te brengen.
Dit betekende een grondige verbouwing, die begin 2013
gereed was. Opzet was om te komen tot een bruisend
buurt-en-kerkhuis met veel mogelijkheden, onder leiding
van Jan Baronner (Oase) en Lerina Kwamba (Kariboe
Bibi). De samenwerking met Kerk in Laak plus de aanwezigheid
van een kleine buurtbibliotheek zullen daar zeker
aan bijdragen.
Een andere veelbelovende samenwerking tussen een
wijkgemeente en een buurt-en-kerkhuis is die tussen de
Westhoek en de Bethelkapel. Na een ingrijpende verbouwing
van de Bethelkapel zal de Westhoek voortleven als
diaconaal buurt-en-kerkhuis van deze combinatie en in
dit deel van de stad. De hoop is dat ook nieuwe mensen
uit de buurt de weg naar het buurt-en-kerkhuis zullen
weten te vinden. Buurt en kerk waren nadrukkelijk betrokken
bij de zonovergoten openlucht buurtdag van het
Valkenboskwartier op 22 september.
In verschillende combinaties van wijkgemeenten zijn nu
diaconale opbouwwerkers actief. Hun opdracht is om
verbindingen te leggen tussen buurt en kerk en mensen
JV-p11

te ondersteunen, maar zij hebben daarbij verschillende
invalshoeken. Zo werd er een nieuw project gestart in
Den Haag Zuidwest, Loosduinen maakt werk van armoede
(zie onder), met inzet van Kees Buist. Kees komt over van
de Paardenberg en was ook enige tijd als diaconaal opbouwwerker
verbonden aan de Valkenboskerk. Aklil Getachew
vertrok als diaconaal opbouwwerker bij de Maranathakerk
en haar werk werd overgenomen door Klaas
Bruins, die vanuit de Westhoek werkt. Aklil blijft werken
voor de Vredeskapel/Duinzichtkerk en de Christus Triumfatorkerk.
Diaconaal consulent Jan Grotendorst begeleidde het samenwerkingsproces
in het centrum. De Lutherse Kerk
en de Lukaskerk organiseerden een enquête onder jongere
‘papieren’ leden, met als doel hun belangstelling en
wensen te peilen. Hilly Merx bleef zeer betrokken bij het
diaconaal werk vanuit de Lukaskerk in de Schilderswijk.
Zo werd het diaconale werk in de wijken beter georganiseerd.
Sity Smedinga was drie jaar lang vanuit Stek gedetacheerd
als diaconaal-missionair werker in Leiden Zuidwest.
Daar deed zij wat haar collega’s in Den Haag ook
doen: verbindingen leggen, de kerken vitaler maken en
meer op elkaar betrokken. Aan het eind van de pilotfase
kon zij in Leiden een vaste aanstelling krijgen bij de kerk.
Zo werd haar afscheid van Stek een vrolijke bijeenkomst.
>>
Jaren geleden was de Stichting Invaliden Vakantieweken (SIV) verbonden aan de Haagse
Diaconie. De wegen gingen uiteen en SIV werd zelfstandig. In 2012 werden de banden
weer aangehaald. Projectsecretaresse Arda Dekker van Stek werd secretaresse van de SIV.
Haagse kerken gaan nieuwe wegen
JV-p13

3 Armoede in Den Haag:
een groeiend probleem
Hoewel het gemeentebestuur van Den Haag niet wegloopt
voor zijn verantwoordelijkheid als het gaat om armoedebestrijding
en een goede reputatie heeft vanwege
zijn beleid op dit gebied groeit het armoedeprobleem in
Den Haag. De voortdurende economische crisis brengt
steeds meer mensen op de rand van het wettelijk sociaal
minimum of zelfs daaronder. Stek merkt de gevolgen
daarvan in verschillende onderdelen van haar werk. Het
meest direct zijn die gevolgen zichtbaar in het groeiend
aantal mensen dat een beroep doet op de individuele
hulpverlening die in opdracht van de Diaconie door Stek
wordt verleend. Er kwamen in 2012 792 aanvragen binnen
(2011: 613 en 2010: 416). Daarvan werden er 675
toegekend (2011: 502 en 2010: 354). Niet alleen bij de
medewerkers van de Parkstraat was het drukker dan ooit,
ook op de diaconale werkers en vrijwilligers in de diaconale
locaties, zoals de Raad & Daad Balie van buurt-enkerkhuis
de Oase, wordt vaker een beroep gedaan. Het
gaat bij deze vorm van hulpverlening altijd om mensen
die nergens anders terecht kunnen. Vanuit de Parkstraat
wordt het werk gecoördineerd door Jenneke van Veelen,
die daarbij wordt bijgestaan door drie vrijwilligers en
twee stagiaires. Aanvragen van grotere bedragen gaan
naar de Commissie Bijstandszaken van de Diaconie.
Een project dat in 2013 de BabyBullenBank werd gedoopt,
werd in 2012 voorbereid: er worden spullen ingezameld
die vrouwen met weinig tot geen middelen kunnen helpen
bij de laatste dagen van hun zwangerschap en de
kraamtijd: positiekleding, flessen, een kinderwagen of
draagzak, box, kleertjes, speelgoed e.d.
De noodopvang van De Halte – voor dakloze vrouwen en
hun kinderen – werd uitgebreid en er kwam een bescheiden
tijdelijke opvangmogelijkheid voor dakloze mannen.
Voor de noodopvang werd een woning in Scheveningen
door een particulier ‘om niet’ ter beschikking gesteld. Als
woonbegeleider van de mensen in de noodopvang werd
in september Renée Helmes aangetrokken. Dit werk werd
tot dat moment gedaan door de Interkerkelijke Kommissie
voor Woonruimtebemiddeling (IKW), maar die organisatie
moest vanwege een subsidiestop opgeheven worden.
Armoede in Den Haag: een groeiend probleem
JV-p15

Stek is betrokken bij vier uitdeelpunten van Voedselbank
Haaglanden: in de Oase, de Paardenberg, de Lukaskerk
en (zijdelings) in de Valkenboskerk. Enige tijd geleden
startte in de Paardenberg het maatjesproject Van de bank
af!, waarbij vrijwilligers een jaar lang ‘maatje’ worden
van mensen die worstelen met een schuldenproblematiek
en daar uit willen komen. Dikwijls gaat het om clienten
van de Voedselbank. Het project, nu Vandebankaf
geheten, werd in 2012 uitgebreid met de komst van een
tweede medewerker, Pauline Eggink, die samen met Annemieke
Leidekker 40 duo’s begeleidt. Het streven is om
80 combinaties te krijgen. Het is een maatjesproject met
een ‘stevige’ doelgroep. Cliënten komen niet alleen via
de Voedselbank binnen, maar ook via doorverwijzing van
hulpinstanties. Het project is onderdeel van een landelijk
project SchuldHulpMaatje van Kerk in Actie.
In Den Haag Zuidwest en Loosduinen werd een nieuw
project voorbereid: Loosduinen maakt werk van armoede.
Daartoe in staat gesteld door een legaat aan de Hervormde
Diaconie van Loosduinen, sinds 2004 onderdeel
van de Diaconie van de PGG, kon het project om samen
met de gemeente en plaatselijke initiatieven armoede en
isolement in de wijken op te sporen en tegen te gaan,
een start maken. Voor de projectleiding werd een beroep
gedaan op de ervaring en deskundigheid van diaconaal
werker Kees Buist, die daarvoor begin 2013 van de Paardenberg
overkwam naar Loosduinen. In de Paardenberg
blijft Jeannet Bierman werkzaam als diaconaal werker.
De continuering van de financiering van het Straatpastoraat
– twee pastores in een zelfstandige Stichting, een
kleine 100 vrijwilligers die de wekelijkse maaltijd voor
dak- en thuislozen organiseren, begeleid door Inge Vianen
– kwam in 2012 onder politieke druk te staan. Maar
in maart 2013 kwam het bericht dat het Straatpastoraat
voorlopig is gered. Derk Stegeman werd eind 2012 directeur
van het Straatpastoraat.
Kerkelijke armenzorg is van alle eeuwen. De Diaconie
vroeg Stek om het initiatief te nemen voor de geschiedschrijving
van de Hervormde Diaconie (vanaf 1575). De
inventarisatie van het archief van de Diaconie bij het Gemeentearchief
van Den Haag kon worden voltooid, zodat
er een rijke bron voorhanden is voor deze geschiedschrijving.
In 2012 werd voor dit project een auteur gevonden,
historicus Jurjen Vis, die in januari 2013 van start
is gegaan. De historische Armenzorgwandeling door het
centrum van Den Haag, al dan niet onder begeleiding
van medewerkers van Stek, werd verschillende malen
door groepen gelopen en leidt steevast tot het uitwisselen
van informatie en het toenemen van de belangstelling
voor de geschiedenis en actualiteit van de Haagse
armenzorg.
Maandelijks wordt op het Haagse Plein een Stilteactie
gehouden bij de ingang van de Tweede Kamer om aandacht
te vragen voor het armoedeprobleem in ons land.
Specifiek op Den Haag gericht was de manifestatie Delen
achter de duinen op 16 oktober in en om de Centrale Bibliotheek
aan het Spui. Organisaties die zich in Den Haag
bezighouden met armoedebestrijding toonden de Haagse
politiek hun projecten in de hoop dat de behandeling
van de begroting van 2013 zou leiden tot nog meer aandacht
voor arme Hagenaars. Henk Baars is er vanuit Stek
intensief bij betrokken. Behalve bij de Cliëntenraad, die
de gemeente adviseert met betrekking tot het welzijnswerk,
is hij ook betrokken bij het Haags Sociaal Beraad,
dat de naam Delen achter de duinen overnam en tal van
organisaties samenbrengt die zich met armoede in de
stad bezighouden.
Armoede in Den Haag: een groeiend probleem
JV-p17

4 Armoede onder kinderen schrijnend
Op de genoemde manifestatie Delen achter de duinen
werd de tweede signaleringsbrochure van de Diaconie
aangeboden. Armoede onder kinderen in Den Haag verscheen
na de zomer van 2012 en werd aan de Tweede
Kamer, de gemeente Den Haag en aan de kerken gepresenteerd.
Het nieuwe landelijke rapport Kinderen in tel en
de nieuwe gemeentelijke Armoedemonitor waren aanleiding
om onder eigen medewerkers en andere hulpverleners
in Den Haag te peilen welke effecten armoede op
kinderen heeft en om hoeveel kinderen het gaat. Op dit
moment leven in Den Haag in gezinnen met lage inkomens
ongeveer 22.000 kinderen in een situatie waarin er
dagelijks spanning is over het al dan niet kunnen voorzien
in de eerste levensbehoeften. Stek komt deze kinderen
tegen in het werk van de Kinderwinkel, van Kariboe Bibi
en Den Haag Wereldhuis, onder de cliënten van de Voedselbank
en in projecten als de Spiegelkamer, Huiswerkbegeleiding
Transvaal (HBT) en Jarige Job van de Stichting
Leergeld. Ook naar deze tweede ‘scherpstelling’ was veel
vraag in kerk en stad. En evenals dat het geval was bij
de eerste brochure, reageerde de gemeente officieel en
Armoede onder kinderen schrijnend
snel. Een geformuleerde aanbeveling uit de brochure om
de dreigende beperking van de beschikbaarheid van de
Ooievaarspas tegen te gaan werd door het gemeentebestuur
overgenomen, mede dankzij de inzet van Delen
achter de duinen.
Op de Internationale Dag van de Kinderrechten op 20
november startte de Gemeente Den Haag in de Kinderwinkel
een estafette door de stad. De Kinderwinkel is een
‘merk’ in de stad geworden. Het werk van de Kinderwinkel
bereikt de grenzen van wat de medewerkers, stagiairs
en de tientallen vrijwilligers aankunnen. Jan-Willem van
Tienhoven, verantwoordelijk voor het kinderwerk, vertrok
begin 2012 naar een door hemzelf en zijn vrouw
opgezet project in Rotterdam. Zijn werk werd overgenomen
door Petra Doorn, die collega werd van Willeke
Eikelenboom. Tijdens de zomervakantieweek bleek weer
eens hoe problematisch de situatie van sommige kinderen
in Moerwijk is en welke gevolgen armoede en gebrek
aan opvoeding op het gedrag van tal van kinderen hebben.
Het werk wordt behalve door Stek en de Diaconie
gedragen door vrijwilligers van de Marcuskerk, die aan
de wieg van het project stond en het bestuurlijk ‘draagt’.
JV-p19

Ook buurtbewoners en politici weten de weg naar de
Kinderwinkel te vinden. Wethouder Karsten Klein kookte
in augustus in het tienerrestaurant dat de Kinderwinkel
elke donderdag organiseert.
De Huiswerkbegeleiding Transvaal (HBT), een project
waarin tutors tegen geringe vergoeding kinderen uit de
buurt begeleiden bij hun huiswerk, werd in 2012 na het
vertrek van Matthea Lotterman begeleid door Inge van
Bommel. De ruimte aan de zijkant van de Julianakerk, ingang
Kempstraat, is voor deze activiteit ingericht en werd
gedeeld met de Spiegelkamer en Den Haag Wereldhuis.
Elly Mos geeft in de Spiegelkamer spelbegeleiding aan
kinderen met huiselijke problemen of sociale handicaps.
Zij doet dat met leerlingen van de Paul Krugerschool en
liep met hen steeds van de school naar de Julianakerk.
Daar kwam eind 2012 een einde aan en zij zal in dienst
treden van de school, een constructie die al bestond voor
de Spiegelkamer in de Spiegelschool (Zeeheldenbuurt).
>>
De Kessler Stichting huurde enkele jaren kantoorruimte in het pand van Stek aan de Park-
straat. In de loop van 2012 verhuisden onze huurders naar een nieuw pand aan de De la
Reyweg. De medewerkers van Stek werden uitgenodigd voor een bezoek aan de nieuwe
locatie. Sinds 1 december 2012 is een deel van de leegstaande kantoorruimte verhuurd aan
het Housing First project, een samenwerkingsproject van LIMOR en het Leger des Heils.
Armoede onder kinderen schrijnend
JV-p21

5 Veel eenzaamheid in grote steden
In haar missie stelt Stek dat ze graag wil dat mensen zich
in Den Haag met elkaar verbinden. Sociaal isolement is,
vooral onder ouderen, een groeiend probleem. Maar ook
bevolkingsgroepen leven langs elkaar heen, mensen van
verschillende herkomst, met verschillende religies – Den
Haag heeft een zekere reputatie op het gebied van sociale
segregatie. Het is Stek er veel aan gelegen om isolement
tegen te gaan en ontmoetingen tussen verschillende bevolkingsgroepen
te bewerkstelligen. Zo verricht Stek op
vrijwillige basis hand- en spandiensten voor de jaarlijkse
interreligieuze Prinsjesdagviering in de Grote Kerk. Onze
buurt-en-kerkhuizen zijn bij uitstek ontmoetingsplekken
in wijken waar echte ontmoeting een schaars goed is. Het
diaconale opbouwwerk in andere wijken heeft eveneens
tot doel verbindingen tussen buurt en kerk te leggen.
Een project als Rijk in je Wijk, waarbij Stek betrokken is,
is bij uitstek een voorbeeld van deze verbindende activiteiten.
Rijk in je Wijk stimuleert mensen om netwerken te
vormen in Haagse wijken. Doelstelling: je rijk voelen in
je buurt of wijk, zonder dat het je iets kost. Rijk aan con-
Veel eenzaamheid in grote steden
tacten in je buurt, meer mensen die je groeten op straat.
Buurtbewoners met wie je graag eens naar de film gaat.
Of die je helpen met het snoeien van je tuin. Een praatje
ergens op een plein. Wandelen door het prachtige groen
van Den Haag met een bekende uit je straat. Regelmatig
samen wat drinken en eten met leden van je Rijk in je Wijk
buurtnetwerk. Sommigen worden je vrienden, anderen
goede bekenden. Je vertrouwt elkaar en kunt op elkaar
rekenen als het nodig is. Op dit moment zijn er buurtnetwerken
in Bohemen, Zeehelden/Valkenbos, Vruchten-/Heesterbuurt,
Rivierenbuurt en in Moerwijk. In de
Bomenbuurt is een netwerk in oprichting. Projectleiders
zijn de zzp’ers Heleen Goddijn en Nelleke Cornelissen.
Het diaconale ouderenwerk van Stek brengt verbindingen
aan tussen oudere Hagenaars. Dat gebeurt in zorgcentra
en op andere locaties. Het gaat dan om gesprekskringen,
het project ‘Een ketting van verhalen’, de begeleiding
van creagroepen en andere groepen. Er zijn projecten
in Moerwijk, Morgenstond en Rustenburg/Oostbroek.
Waarschijnlijk komen Laakkwartier en Spoorwijk erbij. In
zes huizen zijn er gesprekskringen. Marianne van Schravendijk
doet dit werk met een aantal vrijwilligers, die
JV-p23

zelfstandig kunnen werken. Er wordt samengewerkt met
diverse andere organisaties in de wijken.
Bij de ontmoetingen onder de titel ‘Een ketting van verhalen’
(projectleider: Anita del Monte Lyon-Hendriks)
gaat het erom dat mensen over hun leven vertellen aan
anderen. Beoogde doelen zijn dat ouderen betrokken raken
op elkaar, van betekenis kunnen zijn voor een ander,
dat ouderen (nieuwe) contacten kunnen aangaan en een
nieuw sociaal netwerk kunnen opbouwen. Er waren in
2012 gespreksgroepen in zeven zorgcentra.
In voorbereiding is een kledingbank voor ouderen in diverse
zorgcentra. Begin 2013 kon gestart worden met
dit project dat in een behoefte voorziet, omdat menige
oudere te weinig kleding heeft en anderen juist overtollige
kleding hebben. In het project wordt samengewerkt
met het kledingproject G3.
Zomerstek is een gevestigde naam in de Haagse zomeractiviteiten
geworden. De Gemeente Den Haag heeft het
evenement opgenomen in de Ouderen beleidsnota Oud
is in en daar zijn we trots op. Zomerstek is een reeks activiteiten
voor Hagenaars die er niet op uittrekken in de
zomer, daar de middelen niet voor hebben of om andere
redenen daartoe niet in staat zijn. Er was in 2012 een kleine
stijging te zien van het aantal mannen dat deel heeft
genomen, 35 ten opzichte van 27 in 2011. Opnieuw een
grote stijging was te zien in het aantal activiteiten waar
bezoekers zich voor inschreven: gemiddeld 4 activiteiten
per bezoeker. Het thema zingeving heeft meer aandacht
gekregen. Activiteiten als: Maak je eigen Paaskaars, Een
kloosterdag in de Kloosterkerk, Bijbels koken en eten, Inspiratieochtend
en Religieuze schilderijen waren succesvol.
In 2012 deden 220 mensen mee aan een of meer
activiteiten van Zomerstek.
Stek heeft ook een maatjesproject dat zich specifiek richt
op geïsoleerde mensen, Over de drempel. In dat project
zetten maatjes zich in voor ernstig vervuilde of geïsoleerde
mensen. Het project draait stabiel met 20 combinaties.
Jan Grotendorst werft, begeleidt en traint de vrijwilligers.
Stek werkt in dit project samen met de GGD.
>>
In 2012 werd de website van Stek grondig vernieuwd. Tevens werden nieuwe websites
gemaakt voor de Paardenberg, Kariboe Bibi en Zomerstek. Rijk in je Wijk en de Prinsjes-
dagviering kregen eveneens een eigen website. Er liggen nog meer nieuwe websites in het
verschiet. Een digitale nieuwsbrief van Stek is in voorbereiding. Inmiddels is de benaming
steknet.nl in mailadressen en voor de website vervangen door stekdenhaag.nl.
Veel eenzaamheid in grote steden
JV-p25

6 Kerken zoeken dynamiek en inspiratie
Al trokken in 2012 vooral de reorganisatie en krimp van
de PGG de aandacht, dat wil niet zeggen dat er in de
Haagse kerken en daaromheen weinig nieuws of actueels
gebeurt. Stek is bij diverse vernieuwende activiteiten direct
of indirect betrokken.
Te denken valt aan de contacten met de Haagse migrantenkerken,
120 in getal. Het gebouw aan de Parkstraat is
de thuisbasis van het Steunpunt Migrantenkerken en hun
Organisaties (SMO), onder leiding van ds. Albert Abraham.
Stek Jeugdwerk (Christi Loor, Dorinde IJdo, Maria de
Kruijf-Brak en Jacolien Lambregtse) is betrokken bij tal
van projecten op het snijvlak van spiritualiteit en samenleving.
Meest in het oog springend is de organisatie van
de Nacht van de Hoop, in de paasnacht in de Grote Kerk.
De derde editie, op 7 april 2012, trok een record aantal
deelnemers: 475. Het thema was: Lichtgevendestad.
Aan het begin van de Veertigdagentijd werd er een voormanifestatie
georganiseerd: half februari werd een lint
van lichten aangelegd langs de Haagse Hofvijver.
Kerken zoeken dynamiek en inspiratie
De nieuwe methodiek voor het gesprek met kinderen
over geloven en Bijbelverhalen, Godly Play, werd verder
ontwikkeld en schriftelijk materiaal wordt vertaald in het
Nederlands. Er is een toenemende vraag uit stad en land
naar deze methodiek. Vrijwilligers worden getraind om in
Godly Play thuis te raken. Jacolien Lambregtse en Christi
Loor gaven enkele malen een presentatie en demonstratie
om mensen kennis te laten maken. De jaarlijkse Winteracademie,
door Stek Jeugdwerk georganiseerd, vond
op 24 november plaats in de Haagse Kloosterkerk en was
geheel aan Godly Play gewijd. De titel was: Geloofscommunicatie
met kinderen – spelen – ontdekken – verbeelden.
Behalve uitvoerige toelichting en demonstratie werd er
commentaar geleverd door prof. dr. Evert Jonker (PThU)
en drs. Leendert-Jan Parlevliet (Hogeschool Zeeland).
Dertig deelnemers uit Den Haag en omstreken toonden
interesse. In de Kloosterkerk is inmiddels een complete
ruimte ingericht voor Godly Play met alle materialen.
Stek Jeugdwerk organiseert jaarlijks de Nacht van het andere
Den Haag. Jongeren maken dan kennis met diaconale
en andere welzijnsprojecten van kerkelijke signatuur.
Op 19 september 2012 waren ruim 70 aanwezigen in
het pand van Initiatives of Change op Amaliastraat 10. Zij
JV-p27

namen deel aan een openbare avond, die in het teken
stond van conflict en onrecht rondom de winning van
grondstoffen. De avond was een gemeenschappelijk initiatief
van Initiatives of Change, Stek en het internationaal
studentenpastoraat van het Institute of Social Studies
(ISS) en maakte onderdeel uit van de Vredesweek. Dorinde
IJdo van Stek Jeugdwerk was erbij betrokken.
Stek onderhoudt, onder andere via het Jeugdwerk, contacten
met de landelijke kerk (PKN). Er is vanuit de landelijke
kerk ook belangstelling voor ons werk in Den Haag.
Afdelingsmanager Derk Stegeman vertelde in 2012 een
middag lang predikanten in opleiding van het trainingsinstituut
Hydepark over het werk van Stek. Stegeman is
in 2012 ook voorzitter geworden van het Beraad Grote
Steden van de PKN.
Een ander initiatief voor gemeentevernieuwing is de
Haagse Dominicus, een oecumenisch project dat nu enkele
jaren draait, vooral rond een jaarlijkse lieddag en
maandelijkse vieringen in de Lukaskerk. Medewerkers
van Stek werken vrijwillig mee als voorganger, als lid
van de liturgiewerkgroep en in het bestuur. De jaarlijkse
Lieddag werd eind januari georganiseerd in De Boskant.
De maandelijkse vieringen met veel liederen van dichter
Huub Oosterhuis trekken doorgaans meer dan honderd
belangstellenden. Muziek is er belangrijk, naast het delen
van brood en wijn en inspirerende verhalen.
>>
Voor het Voedselbank uitdeelpunt van de Oase werd een anonieme gift van 1000 euro
ontvangen. Een man had in een droom Maria ontmoet, die hem vertelde dat hij zijn huis
spoedig zou verkopen. Hij beloofde haar in dat geval een bedrag weg te schenken aan een
goed doel. Dat werd de Voedselbank in zijn wijk.
Kerken zoeken dynamiek en inspiratie
JV-p29

7 Bijna 800 vrijwilligers,
meer dan 40 medewerkers
In het vorige jaarverslag stonden de vrijwilligers centraal
zonder wie Stek haar werk onmogelijk kan doen. Het waren
er in 2012 bijna 800. Ook tal van stagiaires deden bij
Stek deskundigheid op. De trend is dat nieuwe vrijwilligers
zich ruimhartig inzetten, maar niet grenzeloos. Ze
verbinden zich graag aan een concreet project of activiteit
voor een afgegrensde hoeveelheid tijd per week. Er
komen steeds meer hoger opgeleide vrijwilligers en dat
heeft zeker ook te maken met de toegenomen werkloosheid
die ook deze bevolkingsgroep treft. Jan Grotendorst
is de coördinator van het vrijwilligersbeleid, houdt intakegesprekken,
maakt informatiepakketten, geeft voorlichting
en helpt bij de werving.
Er zijn projecten van Stek die geheel op de inzet van
vrijwilligers draaien. Mediatheek de Bovenkamer is zo’n
project. De afwezigheid van een betaalde kracht heeft
zeker niet geleid tot kwaliteitsverlies in de service. Het
aankoopbeleid is wel versoberd. Vrijwilligster Ria van der
Geest is de stille kracht achter deze dienstverlening.
Een ander project dat door vrijwilligers wordt uitgevoerd
800 vrijwilligers, meer dan 40 medewerkers
is G3, Goed Gekleed aan de Gang. Mensen die solliciteren
als betaalde kracht of vrijwilliger vanuit een werkloosheidspositie
kunnen in de winkel aan het Jonckbloetplein
representatieve kleding lenen voor het sollicitatiegesprek.
Heeft het gesprek succes, dan mogen ze een tweede set
kleding uitzoeken. Wil Hegie is de verantwoordelijke
vrijwilligster, al sinds jaar en dag. G3 gaat, zoals eerder
gezegd, samenwerken met een kledingproject van het
diaconale ouderenwerk. G3 gaat, met het oog op de
voorraad, ook kleding verkopen.
De Nieuwe Loot, het tuinproject, heeft na een stille periode
onder dagelijkse leiding van welzijnsorganisatie Stichting
Boog een doorstart gemaakt. Er is een groep nieuwe
vrijwilligers aan het werk aan de Guntersteinweg, op de
grens van Den Haag en Rijswijk.
Met tal van vrijwilligers en medewerkers hield Stek op
maandag 17 december een adventsbijeenkomst, gecombineerd
met een heerlijke maaltijd, in het atrium van de
Julianakerk.
Het aantal medewerkers van Stek steeg in 2012 licht. Met
vrijwel alle medewerkers werden begin september inspirerende
Stekdagen gehouden. Twee dagen lang konden
JV-p31

zij zich verdiepen in het werk en inspiratie opdoen door
middel van workshops die door collega’s werden gegeven:
ins & outs van maatjesprojecten, buurtwerk nieuwe
stijl, sociale media, soul searching, notuleren, spreken in
het openbaar. Sommigen liepen de historische Armenzorgwandeling
en er waren momenten van viering en
verstilling. Tevens werd er plek ingeruimd voor de formulering
van de uitvoeringsvoorstellen voor de Diaconie. Zo
werd het nuttige met het bezielende verenigd. Omdat
er relatief veel nieuwe gezichten waren, was het een uitstekende
gelegenheid om elkaar beter te leren kennen.
Kortom: veel saamhorigheid, veel talenten en creativiteit.
Tijdens het jaarlijkse personeelsuitje op 30 oktober werden
in de kelder van Hotel Atlantic in Kijkduin onder deskundige
begeleiding zandkastelen gebouwd. Wat weer
eens iets anders is dan luchtkastelen.
De volgende medewerkers vertrokken in 2012:
Amresh Bandhoe (beheerder Paardenberg)
Matthea Lotterman (Huiswerkbegeleiding Transvaal)
Zwanine Siedenburg (vervangster van Jeannet Bierman in de
Paardenberg en bij het Straatpastoraat)
Sity Smedinga (diaconaal-missionair werker Leiden-Zuidwest)
Jan-Willem van Tienhoven (kinderwerker Kinderwinkel)
Wil Wormer (secretaresse Paardenberg)
Deze medewerkers begonnen bij Stek in 2012:
Lia van den Bogaerdt-Monster (secretaresse Paardenberg en Parkstraat)
Inge van Bommel (Huiswerkbegeleiding Transvaal)
Petra Doorn (kinderwerker Kinderwinkel)
Pauline Eggink (Van de bank af)
Eva Heezemans (Maatjesproject Slachtoffers Mensenhandel/
noodopvang De Halte)
Renée Helmes (woonbegeleider noodopvang)
Maria de Kruijf-Brak (jeugdwerk)
Inge Vianen (begeleiding Straatpastoraat)
Het bestuur van Stek nam afscheid van zijn voorzitter, ds. Fokke Fennema,
en van bestuurslid drs. Ineke Wiersema. Nieuw in het bestuur
kwamen ds. Corrie van Duinen en mr. Jan-Willem de Savornin Lohman.
Voorzitter werd drs. Ries Smits.
>>
Begin 2012 werd ook het nieuwe meerjarenbeleidsplan 2012-2015 van Stek vastgesteld.
Met de titel Beschermen en verbinden, bezielen en versterken wordt de essentie van het
werk van Stek voor de komende jaren in vier concrete werkwoorden samengevat. Want
Stek werkt.
800 vrijwilligers, meer dan 40 medewerkers
JV-p33

Personeel van Stek per 1 januari 2013
Directie
Ineke Bakker, Esther Brans (secretariaat)
Afdelingsmanagers
Henk Baars, Derk Stegeman
Secretariaat
Arda Dekker, Nikoline Stauttener, Grace Manoch
De Oase
Jan Baronner, Renée van Mil (beheerder)
De Paardenberg
Jeannet Bierman (coördinator), Lia van den Bogaerdt-
Monster (secretariaat), Kees Buist, vacature beheerder
Huiswerkbegeleiding Transvaal (HBT)
Inge van Bommel
Individuele hulpverlening & De Halte
Eva Heezemans, Renée Helmes, Hilly Merx,
Jenneke van Veelen
Schilderswijk/Buurt & Lukaskerk
Hilly Merx
Kariboe Bibi
Lerina Kwamba
Maatjesproject Slachtoffers Mensenhandel
Eva Heezemans
De Kinderwinkel
Petra Doorn, Willeke Eikelenboom
Diaconaal opbouwwerk
Klaas Bruins, Kees Buist, Aklil Getachew
Stek Jeugdwerk
Dorinde IJdo, Maria de Kruijf-Brak, Jacolien Lambregtse,
Christi Loor-Lotterman
Coördinatie vrijwilligers
en directie Straatpastoraat
Derk Stegeman, Inge Vianen
Vandebankaf
Pauline Eggink, Annemieke Leidekker
Over de drempel
Jan Grotendorst
G3
Wil Hegie (vrijw.)
Mediatheek De Bovenkamer
Ria van der Geest (vrijw.)
Diaconaal advieswerk/Vrijwilligersbeleid
Jan Grotendorst
Gemeentesupport
Jan Grotendorst, Derk Stegeman
De Westhoek
Klaas Bruins, Pieter Amijs (beheerder)
Den Haag Wereldhuis
Aklil Getachew
Stagehuis Schilderswijk
Nol Breebaart (vrijw.), Willem Giezeman (vrijw.)
Rijk in je Wijk
Nelleke Cornelissen (zzp), Heleen Goddijn (zzp)
Stafafdeling office support
John Hendriks (technisch gebouwenbeheerder),
Anneke IJzerman, Willy Kramer, Vivian Luyckx,
Igna Provence, Seline Suarez
Stafafdeling communicatie & fondsenwerving
Marian Hoek van Dijke, Willem van der Meiden
Stafafdeling financiën & beheer
Peter Prijs (adviseur), Kees van der Nol, Theo van der Kleij,
Willy Kramer-Taal (secretaresse), Maarten van Leeuwen
Kwaliteitsbeheer, personeel & organisatie
Ineke Bakker, Nikoline Stauttener (secretaresse)
Stekbestuur
dhr. drs. M. Smits (voorzitter)
dhr. J. Bovenlander (secretaris)
dhr. dr. ir. W.J. Naeije (penningmeester)
mw. ds. C. van Duinen
dhr. mr. J.W. de Savornin Lohman
vacature
vacature
JV-p35

Financiën
2012 was het derde jaar in successie dat de Diaconie van
de PGG haar jaarlijkse bijdrage aan de diaconale projecten
van Stek met 100.000 euro moest verlagen. Desondanks
kan Stek terugzien op een financieel gesproken
rustig jaar, dat met een gering tekort kon worden afgesloten.
De Diaconie heeft haar bijdrage voor 2013 op het
huidige niveau gehandhaafd.
Rekening van baten en lasten over het jaar 2012
€ (x1000) 2012 2011
BATEN
Bijdrage Diaconie PGG 1.704 1.810
Bijdragen overige kerkelijke organen 129 176
Bijdragen overige samenwerkingspartners 126 181
Fondsenwerving en projectsubsidies 515 447
Algemene subsidie Gemeente Den Haag 355 346
Overige baten (w.o. vorige jaren) 109 42
Totaal 2.938 3.002
LASTEN
Personeel 1.838 1.837
Vrijwilligers 83 71
Huisvesting 292 243
Automatisering/telecommunicatie 160 152
Kantoor- en organisatiekosten 132 189
Algemene kosten 19 21
Uitgaande subsidies 190 157
Overige activiteiten 259 222
Totaal 2.973 2.892
Saldo voor bestemmingsreserves -35 110
Mutatie bestemmingsreserves -80 -21
Besteedbare reserve projecten Diaconie PGG 134
Vrije besteedbare reserve 45 -3
-35 110
Adressen
Stek, Parkstraat 32,
Postbus 371, 2501 CJ Den Haag
Telefoon: (070) 318 16 16
Fax: (070) 318 16 00
E-mail: info@stekdenhaag.nl
Website: www.stekdenhaag.nl
De Paardenberg
Paardenbergstraat 1, 2572 XH Den Haag
Tel. (070) 380 16 67
Website: www.paardenberg.nl
De Oase
Van Meursstraat 1, 2524 XN Den Haag
Tel. (070) 396 12 24
Website: www.deoasedenhaag.nl
Kariboe Bibi
Van Meursstraat 1, 2524 XN Den Haag
Tel. (070) 393 11 07
Website: www.kariboebibi.nl
Buurt & Lukaskerk
Om en Bij 111, 2512 XP Den Haag
Tel. (070) 380 78 94
De Kinderwinkel
Van Baerlestraat 113, 2533 LK Den Haag
Tel. (070) 388 17 58
Website: www.moerwijker.nl/kinderwinkel
De Westhoek/Bethelkapel
Thomas Schwenckestraat 28, 2563 BZ Den Haag
Tel. (070) 345 93 42
Stagehuis Schilderswijk
Tenierstraat 13b, 2526 NX Den Haag
Tel. (070) 445 11 99
Website: www.stagehuisschilderswijk.nl
De Nieuwe Loot/Den Haag Wereldhuis/De Halte
zie adresgegevens Parkstraat
JV-p37

Colofon
Concept en tekst: Willem van der Meiden
Eindredactie: Marian Hoek van Dijke
Vormgeving: Marijke Kamsma | Bliksemzwart
Fotografie: Rogier Chang e.a.
Druk: Printweb Media
Oplage: 1000
Den Haag, mei 2013
© Stek – stichting voor stad en kerk