Cannabisgebruik en hulpverlening 2008 - Brijder

3. Slotbeschouwing
3.1 Conclusie
Het gebruik van cannabis, zowel in de algemene bevolking als onder jongeren, is al enkele jaren
stabiel. Dit geldt echter niet voor het aantal patiënten dat hulp zoekt voor primaire
cannabisproblematiek. Hoewel de overgrote meerderheid van de cannabisgebruikers geen problemen
ervaart, is het aandeel patiënten dat zich nieuw aanmeldt bij de verslavingszorg (zowel landelijk als bij
Brijder Verslavingszorg in Den Haag) met primaire cannabisproblematiek toegenomen. Bovendien
blijkt dat onder de nieuwe patiënten met cannabisproblematiek zich verhoudingsgewijs, in
toenemende mate, meer jongere gebruikers bevinden.
3.2 Discussie
Sinds het verschijnen van de cannabisbrief in 2004, waarin het Nederlandse drugsbeleid op het
gebied van cannabis wordt toegelicht, is cannabis bij herhaling onderwerp geweest van het politieke
debat. Het kabinet komt in het voorjaar van 2009 met een nieuwe drugsnota, met daarin onder andere
een risico-analyse van de schadelijkheid van cannabis. In de wetenschappelijke literatuur wordt
cannabisgebruik veelal geassocieerd met psychosociale problemen. In een overzichtsstudie a uit 2004
komt naar voren dat er bij jongeren een relatie bestaat tussen cannabisgebruik enerzijds en een lager
opleidingsniveau en het gebruik van andere illegale drugs anderzijds. 12 De relatie tussen
cannabisgebruik, psychische problemen, antisociaal gedrag en andere sociale problemen, blijkt
minder eenduidig uit de betrokken onderzoeken. Bovendien blijkt dat momenteel niet eenduidig kan
worden vastgesteld in hoeverre cannabisgebruik een oorzaak dan wel gevolg is psychosociale
problematiek.
De relatie tussen het gebruik van cannabis en psychose is uitgebreid geanalyseerd in een andere
overzichtsstudie. 13 Uit dit onderzoek blijkt dat mensen die ooit cannabis hebben gebruikt (in
vergelijking met mensen die nooit cannabis hebben gebruikt) een verhoogd risico van 40% hebben op
het ontwikkelen van psychotische klachten of een psychose. b Dit risico neemt toe bij frequenter
cannabisgebruik (dose-response effect). Bij zwaar cannabisgebruik stijgt dit risico tot 50 - 200%. Er is
mogelijk sprake van een verband tussen genetische factoren en de kans op het ontwikkelen van een
psychose. Er zijn aanwijzingen dat personen met een bepaalde variant van het COMT-gen (betrokken
bij de afbraak van dopamine in de hersenen), extra kwetsbaar zijn voor een psychose. 14 Er bestaat
geen twijfel dat cannabis bij personen die gevoelig zijn voor het ontwikkelen van psychotische
symptomen een psychose kan induceren. Maar de meerderheid van de mensen die cannabis
gebruiken krijgen geen psychose en de meerderheid van de psychoses wordt niet veroorzaak door
a In deze overzichtsstudie worden 16 longitudinale bevolkingsonderzoeken kritisch besproken om een meer valide en
betrouwbare conclusie te kunnen formuleren over de relatie tussen cannabisgebruik en psychosociale problematiek.
b Hierbij dient de kanttekening te worden geplaatst dat de incidentie van een eerste psychose in Nederland 1 op de 10.000
inwoners per jaar bedraagt (bron www.psychoseplein.nl).
16