Gaandeweg juni 2009 - Protestantse Gemeente Zwolle

16
VAN BUITENAF
Christian Paecemaker Teams is een internationale organisatie die in 1984 in Amerika werd opgericht om actief
vredeswerk te doen. Dat gebeurt door permanent teams van vijf tot tien leden uit te zenden naar spanningsgebieden
in de wereld. CPT komt voort uit de internationale doopsgezinde gemeenschap, maar staat open voor
alle gezindten en kent ook een Nederlandse afdeling (zie www.cpt-nl.org). Momenteel werken er teams, altijd
op uitnodiging van lokale overheden, onder meer in Irak, Congo, Colombia, in het grensgebied tussen Amerika
en Mexico en in Israël/Palestina. Het doel is geweldsreductie en het stimuleren van vreedzame alternatieven.
Zo’n team, herkenbaar aan een felrode cap, is vooral getuige, om te kijken en door te geven wat er gebeurt.
Niet alles dringt immers door in de media. Daarnaast treedt een team actief op, zoals in het begeleiden en
beschermen van kinderen op een onveilige weg naar school. Zes keer per jaar voegen zich delegaties van
twaalf tot veertien mensen bij de vaste CPT-teams. Zij blijven twee weken ter plekke. Zij oriënteren zich
op de situatie en voeren gesprekken met allerlei mensen en groepen en ondersteunen zo het vredeswerk.
Twee leden van de Zwolse Doopsgezinde Gemeente, Maarten van der Werf en Aart Hoogcarspel, waren
eind maart op en rond de Westelijke Jordaanoever, Palestijns gebied omringd door Israël. Twee weken
lang waarnemers van misschien wel het meest onoplosbare conflict ter wereld…
Aart Hoogcarspel: “Ik was voor het eerst in Israël en dat was in
allerlei opzichten heel dubbel. Ik weet nu hoe de woestijn eruit
ziet waarover de Bijbel spreekt. Op Palmzondag was ik net weer
terug in Nederland. In de kerk werd de intocht van Jezus in
Jeruzalem gelezen. Dat verhaal eindigt ermee dat Jezus overnacht
in Bethanië. Ik heb als toerist de Via Dolorosa, de weg van Jezus
door Jeruzalem gelopen en toevallig ook overnacht in Bethanië,
even buiten de stad. Nog niet zo heel lang geleden was dat een
afstand van niks. Nu ben je, vanwege de muur die Israël gebouwd
heeft, bijna een uur onderweg. Best intimiderend met al die
militairen en checkpoints, controlepunten.”
Metershoog
In veel verhalen komt de Muur terug. De muur is metershoog
en loopt door heel het land. “Israël heeft ’m gebouwd uit veiligheidsoverwegingen,
om aanslagen te voorkomen. Dat kun je
alleen maar begrijpen. Een collega CPT-er was in Israël toen er
raketalarm afging. Dan heb je vijftien seconden om dekking te
zoeken. Die aanslagen worden gepleegd door Palestijnen, door
een minderheid, maar toch… Als mens, vanuit mijn geloof en
vanuit de geschiedenis voel ik me dan met Israël verbonden.
Aan de andere kant kun je niet om de conclusie heen dat die
muur meer bedoelingen heeft dan alleen bescherming. Dat moet
iemand die helemaal de kant van Israël kiest volgens mij ook
kunnen inzien. De muur volgt niet netjes de lijn die ooit in de
Oslo-akkoorden is afgesproken. Hij zorgt er ook voor dat waterbronnen,
heel belangrijk in dat droge land, wel door Israël en niet
door Palestijnen gebruikt kunnen worden. Soms gaat die muur
midden door een dorp. Palestijnen leven in uitgebreide families,
clans. De muur snijdt familiebanden door en knelt het economische
verkeer af. Bewuste politiek.”
In gesprek met Zwolse doopsgezinde ‘peacemaker’
Getuigen
van vrede
Peacemakers zijn herkenbaar aan hun rode cap.
Geweldloosheid
Word je niet moedeloos van zo’n bezoek?
“Aan de ene kant wel. Ik voel me verbonden met de doopsgezinde
traditie van geweldloosheid. Dáár kan het soms zomaar exploderen,
letterlijk en figuurlijk. We waren bij een demonstratie
van Palestijnse moeders die elke week aandacht vragen voor hun
zonen die omgekomen zijn. Die keer gebeurde er niets, misschien
omdat wij er, als getuigen, bij waren. De keer daarna ging het
helemaal mis. Je hebt in die gebieden constant met geweld te
maken, met grof geweld, maar vaak ook heel subtiel.
“Best intimiderend al
die militairen en checkpoints”
Palestijnen onderling zijn sterk verdeeld en missen een gezamenlijke
toekomstvisie. Israël heeft zich, zoals een Joodse vrouw die
ons gidste zei, helemaal in het conflict vastgedraaid. De nederzettingen
verhinderen een levensvatbare Palestijnse staat, maar
opgeven van nederzettingen geeft groot intern conflict.
Aan de andere kant is er ook hoop: er zijn aan beide kanten
mensen die beseffen dat geweld de oplossing niet dichterbij
brengt. De meeste Palestijnen zijn niet tegen de bevolking van
Israël of tegen het Joodse geloof, wel tegen de staat Israël en
de politiek die men volgt. Het meest hoopvol werd ik van een
Palestijnse burgemeester. Hij heeft in Amerika een training
gevolgd in geweldloze weerbaarheid. Dat probeert hij nu over
te dragen op zijn dorpsgenoten. Van dat soort kleine initiatieven,
van onderop en tegen de verdrukking in, moeten we het hebben.”