03.09.2013 Views

Waarden en Normen - Maatschappij en Politiek

Waarden en Normen - Maatschappij en Politiek

Waarden en Normen - Maatschappij en Politiek

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

E<strong>en</strong> discussie over het m<strong>en</strong>selijk gedrag<br />

Jantje zag e<strong>en</strong>s<br />

pruim<strong>en</strong> hang<strong>en</strong><br />

De discussie over waard<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> norm<strong>en</strong> is in feite e<strong>en</strong><br />

discussie over m<strong>en</strong>selijk ge-<br />

drag. Welke gedraging<strong>en</strong><br />

vind<strong>en</strong> we in welke situatie<br />

gew<strong>en</strong>st <strong>en</strong> welke onge-<br />

w<strong>en</strong>st? Welk gedrag moet<br />

word<strong>en</strong> aangeleerd of juist<br />

afgeleerd? Maar als de<br />

discussie eig<strong>en</strong>lijk over ge-<br />

drag gaat, waarom wordt<br />

deze dan in term<strong>en</strong> van waar-<br />

d<strong>en</strong> <strong>en</strong> norm<strong>en</strong> gevoerd?<br />

En als het over het aan- of af-<br />

ler<strong>en</strong> van gedrag gaat,<br />

waarom ontbreekt in de<br />

discussie dan vrijwel steeds<br />

de vraag hoe m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> ler<strong>en</strong>?<br />

HARRY VAN DEN BOUWHUIJZEN<br />

De Wet<strong>en</strong>schappelijke Raad voor het<br />

Regeringsbeleid (WRR) wijst in zijn<br />

rapport <strong>Waard<strong>en</strong></strong>, norm<strong>en</strong> <strong>en</strong> de last<br />

van het gedrag de invoering van e<strong>en</strong><br />

apart vak 'waard<strong>en</strong> <strong>en</strong> norm<strong>en</strong>' op<br />

schol<strong>en</strong> af; er moet, zegt het rapport,<br />

e<strong>en</strong> 'moreel klimaat' ontstaan door<br />

aandacht voor waard<strong>en</strong> <strong>en</strong> norm<strong>en</strong> in<br />

álle schoolvakk<strong>en</strong>. Aan het onderwijs<br />

wordt in het rapport dan ook e<strong>en</strong> bijzondere<br />

rol toegek<strong>en</strong>d bij het aanler<strong>en</strong><br />

van gedragsregels <strong>en</strong> het overdrag<strong>en</strong><br />

van de belangrijke waard<strong>en</strong><br />

van rechtsstaat, democratie <strong>en</strong> burgerschap.<br />

Maar het probleem hoe<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> gedrag aan te ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> welke<br />

rol waard<strong>en</strong> <strong>en</strong> norm<strong>en</strong> daarbij spel<strong>en</strong>,<br />

komt niet aan de orde. De verklaring<br />

lijkt te zijn dat ervan wordt uitgegaan<br />

dat hier helemaal ge<strong>en</strong> probleem<br />

ligt. Is dat terecht?<br />

Vocabulaire van motiev<strong>en</strong><br />

Op één van de talloze internetpagi-<br />

na's die inmiddels aan het waard<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

norm<strong>en</strong>debat zijn gewijd, treft<br />

m<strong>en</strong> het voorbeeld aan van e<strong>en</strong> woed<strong>en</strong>de<br />

automobilist wi<strong>en</strong>s autoradio<br />

is gestol<strong>en</strong> ('Wat voert de politie in<br />

dit land eig<strong>en</strong>lijk uit') <strong>en</strong> die vervolg<strong>en</strong>s<br />

met 140 kilometer per uur over<br />

de snelweg scheurt omdat hij de limiet<br />

van 120 kilometer per uur e<strong>en</strong><br />

onterechte beperking van zijn vrijheid<br />

acht. 'En helaas', verzucht de<br />

bed<strong>en</strong>ker van dit voorbeeld, 'is het<br />

<strong>Waard<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> Norm<strong>en</strong><br />

MAATSCHAPPIJ & POLITIEK • JUNI 2004 19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!