MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

M o r e l e w e g w i j z e r s
en beter verantwoorde hulpverlening en in het belang van hulpverleners, die meer
houvast hebben bij problemen die zich voordoen in de dagelijkse praktijk. Achter het
werken met standaarden, erkende (zo mogelijk evidence-based) methodieken en registratiesystemen
liggen behalve de bedrijfs- en beheersmatige voordelen – die in het
managementoverleg meestal de nadruk krijgen – ook morele waarden als transparantie,
eenduidigheid, gelijkheid en rechtvaardigheid. Het benadrukken van deze waarden,
kan een tegenwicht bieden tegen de demoraliserende werking van protocollen (zie onder
andere §5.2.2 en 5.2.5 en de discussiepunten in hoofdstuk 11).
8.3 PROFESSIONALISERING
Aandacht voor moraliteit is ook belangrijk om alert te blijven op eigen valkuilen en
blinde vlekken. Verschillende leidinggevenden merken op dat “naarmate je langer in dit
werk zit, je minder tegen morele vragen aanloopt”. Het risico bestaat, dat er normvervaging
optreedt, en in het uiterste geval zelfs onverschilligheid ten opzichte van wat er
gebeurt met cliënten. Want:
Je raakt gewend aan je eigen manier van kijken. Als er bij ons iemand van een
ander KDV 33 komt, kijkt die zich de ogen uit naar hoe wij omgaan met de kinderen
en de moeders, zelf ben je je er niet meer van bewust, het wordt normaal. Je
verlegt je grenzen, gaat dingen eerder normaal vinden. Maar je moet er niet
minder tegen aan lopen, je moet je wel bewust blijven van wat er gebeurt, ook
vinden wij iets normaal, maar je moet je steeds afvragen of het wel normaal is.
Je steeds afvragen of het goed is wat er gebeurt. Iedereen, wijzelf en de hulpverleners.
Morele normen kunnen verschuiven: je raakt gewend aan dingen die vaker voorkomen,
ook wanneer je je er eerst over verbaasde of vond dat het volstrekt niet kon. Een leidinggevende
gaf als voorbeeld dat zij geschokt was toen een meisje van 12 zwanger
was en dat ze zich toen realiseerde dat 13 en 14 óók heel jong is om een kind te krijgen,
maar dat ze dat inmiddels al bijna als ‘normaal’ beschouwt in dit werk. Ook in de interviews
met de hulpverleners is aan bod gekomen dat referentiekaders afgesteld worden
op de doelgroep, en dat normen en waarden van de professional in de contacten met de
moeders veranderen. Ook door hen wordt gesignaleerd dat het risico op normvervaging
aanwezig is (zie §5.1.1).
In de hectiek van alledag zakt aandacht voor deze belangrijke kant van het werk makkelijk
weg, ook al zijn er protocollen en handleidingen.
Het staat allemaal keurig op papier, maar of het in de dagelijkse praktijk wordt
toegepast vraag ik me af. Daarvoor moet je het actiever maken, maar in de
waan van de dag word je niet geactiveerd er iets mee te doen. Het staat wel op
intranet maar het is de vraag of hulpverleners er iets mee doen.
Daarom merkt een leidinggevende op:
33 Kinderdagverblijf
Wil je er aandacht voor krijgen, dan moet je zelf iets creëren, anders is het zo
weg. Het is het eerste dat verdwijnt.
Het belang van (meer) aandacht voor moraliteit 87