MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Aandacht voor moraliteit binnen organisaties
82
M o r e l e w e g w i j z e r s
de belangrijkste kenmerken. In principe ligt de regie zoveel mogelijk bij de cliënt, wat
met zich meebrengt dat hulpverleners moeten kunnen aansluiten bij wat cliënten zelf
willen en kunnen en flexibel moeten kunnen inspelen op hun ondersteuningsbehoeften,
en ook – wanneer dat onvermijdelijk is – kunnen doorverwijzen naar adequatere hulpverleningsvormen.
Naast kennis over onder andere de leeftijdskenmerken van de doelgroep
en alle mogelijke vragen die zich op dit terrein voordoen vraagt dit om communicatieve
vaardigheden en kennis van methodiek en culturele verschillen. De hulpverleners
mogen niet normerend of veroordelend denken, ze moeten beschikken over een
vermogen tot kritische (zelf)reflectie en bereid zijn tot samenwerking met alle betrokkenen.
Ze moeten kunnen ‘wikken en wegen’. Tegelijkertijd moeten ze weten wat wel
en niet kan en in staat zijn om grenzen te stellen. Hier raken we aan normatieve aspecten:
om buiten de geijkte kaders te kunnen denken, maar óók om binnen de bestaande
organisatorische en maatschappelijke kaders de ruimte te vinden die nodig is om goede
hulp aan deze doelgroep te verlenen, moeten de professionals
zich ten eerste bewust zijn van hun eigen waarden en normen;
ten tweede dienen ze op de hoogte te zijn van de waarden en normen die gelden
binnen de beroepsgroep en de organisatie waarbinnen men werkt;
ten derde moeten ze zich kunnen verhouden tot maatschappelijke waarden en
normen;
en, last but not least, moeten ze respectvol en flexibel om kunnen gaan met de
waarden en normen van hun cliënten, ook – of juist: vooral - wanneer die afwijken
van hun eigen waarden en normen.
Medewerkers moeten daarnaast beschikken over de vaardigheid om botsende waarden
en normen bespreekbaar te maken in de jonge moeder groep, wanneer daar spanningen
ontstaan doordat er heel normatief met iets (of met elkaar) wordt omgegaan.
Een meisje dat het steeds alleen maar over zichzelf had, wat uiteindelijk leidde
tot uitsluiting in de jonge moedergroep. Bij afwijkend gedrag kunnen ze ook
heel veroordelend zijn naar elkaar. Dit moet dan een thema zijn in de groep.
Dit vraagt om competenties die breder zijn dan alleen het handelen in de individuele
hulpverleningsrelatie en die behalve met het kunnen zien en benoemen van morele
vragen ook te maken hebben met het ter discussie willen en durven stellen van bepaalde
zaken.
Een hulpverlener die met deze doelgroep wil werken “moet zichzelf kunnen blijven
ontwikkelen, je moet als een amoebe manoeuvreren, het is een bewegend iets, nooit
star”. Omdat er in dit werk vooral behoefte is aan hulpverleners die om kunnen gaan
met complexe vragen is het opleidingsniveau hbo of mbo+. Maar volgens de meeste leidinggevenden
gaat het misschien nog wel meer om werk- en levenservaring. Dit betekent
dat er in veel organisaties die zich richten op de doelgroep jonge moeders vaak
ook oudere medewerksters werken. Toch streeft men overal qua teamsamenstelling
wel een goede mix na van leeftijden, culturele en religieuze achtergronden. De cliëntenpopulatie
bestaat namelijk ook uit meiden met uiteenlopende sociale, culturele en