MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Aandacht voor moraliteit binnen organisaties
78
M o r e l e w e g w i j z e r s
die een organisatie (i.c. een leidinggevende) heeft voor het welzijn en de veiligheid van
haar medewerkers:
Onze medewerkers komen soms met cliënten in onhygiënische huishoudens of
gewelddadige omgevingen in aanraking en dan hebben wij dus het recht om in
te grijpen.
Op het macroniveau ontstaan morele vragen door de slechte samenwerking en het gebrek
aan afstemming tussen verschillende instanties. Bij de problematiek van jonge
moeders hangt het één met het ander samen: huisvesting, inkomen, school en werk,
zorg voor huishouden en gezondheid. Op elk gebied zijn andere instanties en organisaties
actief, die vaak langs elkaar heen werken en van elkaar niet weten welke acties ondernomen
zijn. Hulpverleners signaleren wel de problemen die daardoor ontstaan (zie
ook §4.2.4), maar kunnen deze volgens de leidinggevenden/ stafmedewerkers niet
aanpakken of ze durven het niet. Dan vinden leidinggevenden en stafmedewerkers dat
zij zelf in actie moeten komen. Zij hebben meer afstand tot de concrete casus en meer
zicht op de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de diverse ketenpartners.
Leidinggevenden signaleren ook regelmatig dat bepaalde dilemma’s steeds terugkeren,
bijvoorbeeld rondom het doen van een melding bij het AMK of over de vraag wat de
hulpverlening wel en niet kan (of moet) overnemen van een jonge moeder. Dan vinden
zij het nodig om er als organisatie een duidelijke visie op te formuleren die verdisconteerd
kan worden in beleidsrichtlijnen en protocollen die als handvat kunnen dienen
voor de hulpverleners. In de kleinere organisaties pakken leidinggevenden dit zelf op,
meestal in samenspraak met het team van hulpverleners. In de grotere organisaties 24
zetten de leidinggevenden en stafmedewerkers deze punten bij voorkeur ook ‘hoger’ in
de organisatie op de agenda. Niet zozeer om daar concrete oplossingen te krijgen voor
specifieke problemen op het microniveau – in acute situaties is er geen tijd om te wachten
tot het management vergadert! –, maar om een bijdrage te leveren aan het voorkómen
van problemen in de toekomst. Want:
Als je niks bespreekt en niks vastlegt sijpelt wat je bespreekt en beslist rondom
morele vragen in teams vaak niet door naar boven en dat moet eigenlijk wel:
het moet terugkomen op een hoger niveau in de organisatie, in het beleid.
Volgens enkele leidinggevenden gebeurt dit echter nog onvoldoende:
Op hoger niveau in de organisatie komt het weinig ter sprake, daar is de sensitiviteit
voor morele vragen nog onvoldoende. Er is geen reflectiemogelijkheid
(en dus geen correctiemogelijkheid) over wat is onze visie op beleidsniveau.
Met name wanneer organisaties voor hulpverlening aan jonge moeders door fusies deel
uit gaan maken van grotere organisatieverbanden blijkt dit nogal eens een lastig punt:
Je moet je meer verhouden tot wat er in de grotere organisatie gebeurt, dat
maakt dat je minder vrij bent en minder onorthodoxe oplossingen kunt kiezen.
Concurrentiegevoelens gaan ook een rol spelen. Er komt steeds meer management
en steeds minder inhoud, wat een verarming betekent. Dat is ook een
tendens.
24 Of in de organisaties die deel uitmaken van een grotere welzijnsorganisatie.