MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Aandacht voor moraliteit binnen organisaties
74
M o r e l e w e g w i j z e r s
7 AANDACHT VOOR MORALITEIT BINNEN ORGANISATIES
In de nu volgende twee hoofdstukken wordt verslag gedaan van de bevindingen uit de
ontwikkelingscomponent, het tweede deel van het onderzoeksproject. Het uiteindelijke
doel van dit onderzoeksgedeelte is het formuleren van daadwerkelijke ‘handvatten’
voor reflectie op morele vragen die aansluiten op de werkpraktijken in organisaties die
hulp verlenen aan adolescente moeders. De onderzoeksvraag die in dit deel centraal
stond, was: ‘Hoe kan reflectie op het moreel handelen van professionals een plaats krijgen
in opleidingen, trainingen, intervisies van professionals?’. Om deze vraag te kunnen
beantwoorden zijn drie deelvragen geformuleerd:
1. Welke aandacht is er in de huidige werkpraktijken en het huidige opleidingsaanbod
van organisaties die hulp verlenen aan jonge moeders voor moraliteit?
2. Wat is de visie van het management van organisaties die hulp verlenen aan jonge
moeders op het belang van aandacht voor moraliteit?
3. Hoe kan aandacht voor moraliteit in organisaties die hulp verlenen aan jonge
moeders verbeterd worden?
In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe moraliteit in de dagelijkse praktijk van organisaties
die hulp verlenen aan jonge moeders aan de orde is: Wie komt welke morele vragen
tegen? Worden ze besproken en zo ja, waar en wanneer en met wie? Waar speelt
moraliteit verder nog een rol en hoe is dit verbonden met wat er binnen een organisatie
gebeurt? Met deze beschrijving geven we antwoord op de eerste deelvraag.
7.1 VERANTWOORDELIJKHEID OP ALLE NIVEAUS
De leidinggevenden en stafmedewerkers van de organisaties die participeerden in dit
onderzoek, signaleren dat morele vragen en dilemma’s op alle niveaus in de organisatie
voorkomen. Hoewel ze meestal ontstaan op het microniveau, in het directe contact met
cliënten, zijn het toch niet alleen de hulpverleners die worden geconfronteerd met de
morele aspecten en spanningen die zich voordoen in het werken met jonge moeders.
Leidinggevenden – van teamleiders tot Raad van Bestuur – staf- en beleidsmedewerkers
en medewerkers in andere functies, bijvoorbeeld de ondersteuner van de cliëntenraad,
worstelen met dezelfde morele vragen (zie hoofdstuk 4 voor voorbeelden van deze
vragen en een uitwerking van de verschillende typen vragen). Eén respondent, die
leidinggevende is van maatschappelijk werkers uit diverse settingen en dus ook te maken
heeft met hulpverleners die met andere doelgroepen werken, signaleert dat tussen
de werkers die met jonge moeders werken meer overlegd wordt dan bij andere werkers.
Het zijn vragen waar men niet omheen kan, dus er wordt overal aandacht aan besteed.
Nergens gebeurt dit expliciet, bijvoorbeeld onder de noemer van morele reflectie
of moreel beraad 20, zo blijkt uit de interviews en de gesprekken in de focusbijeenkom-
20 Moreel beraad definiëren wij als “onder leiding van een faciliterende gespreksleider, methodisch
reflecteren op morele vragen naar aanleiding van praktische ervaringen van verschillende
soorten professionals” (Molewijk, Abma & Van Dartel, 2008, p. 33).