MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

M o r e l e w e g w i j z e r s
ner. Collega-hulpverleners dienen op de hoogte te zijn van de situatie van een client.
Cliënten worden bij voorkeur niet toegelaten in het privéleven van de hulpverlener:
moeders komen niet bij professionals thuis, er wordt niet opgepast op de
kinderen van de jonge moeders, een aantal organisaties hanteert de regel dat na
afloop van het hulpverleningscontact er (tijdelijk) geen contact meer mag zijn
tussen een hulpverlener en cliënt.
De hulpverlener zorgt dat haar eigen emoties niet de overhand nemen in de
hulpverlening.
6.2 DE VERHOUDING DESKUND IGHEID – WAARDEN
In hoofdstuk 4 is aan de orde gekomen dat in morele kwesties en dilemma’s, de hulpverleningsrelatie
en de begrenzing ervan, een thema kan zijn. De professionele relatie
kan morele vragen oproepen, met name op het snijvlak van betrokkenheid-distantie.
Het voorgaande maakt duidelijk dat de hulpverlening bestaat uit een technischinstrumenteel
aanbod, maar dat zeker ook de waarden waaraan in de hulpverlening
uitdrukking wordt gegeven (authenticiteit, trouw, betrokkenheid, respect) van groot
belang zijn voor ‘goede’ hulpverlening (zie ook Keinemans, in druk; Baart, 2001; Gelauff,
1995).
In dit verband is het interessant om op te merken dat de hulpverleners beschrijven dat
zij daarbij soms de rol en functie van actoren uit het sociaal netwerk van de jonge moeders
over lijken te nemen. Hulpverleners doen – zoals tabel 6.1 ook laat zien – ook
‘moederachtige’ of ‘vriendinachtige’ dingen 19. Aan de hulpverleners worden bijvoorbeeld
nieuwtjes toevertrouwd, die moeders of vriendinnen van de cliënten niet te horen
krijgen, en ze hebben een warm hart voor de cliënten.
Ik denk dat wij hier een beetje een opvoedingsklimaat laten bestaan, we zeggen
wel eens, we zijn gewoon een warm nest, wat ze missen vinden ze hier. Gezellig
samen eten aan tafel, voorbeeldfunctie hebben, hoe ga je eigenlijk met elkaar
om, hoe ga je met je kinderen om. Gewoon wat ze eigenlijk gemist hebben in
een normaal gezin, proberen wij hier vorm te geven en dat nemen ze over. Dat
vinden ze fijn, daar voelen ze zich prettig bij. Dat is, het is daar fijn. Het is een
fijn plekje, het ziet er leuk uit, er is altijd iemand, er is een luisterend oor, er is
een warm hart, er is altijd wat te eten. Altijd kleertjes als je niet genoeg hebt. Je
kunt altijd met overal bij ons terecht. (Respondent D).
Daarbij moet expliciet opgemerkt wordt dat de respondenten ervoor waken dat de cliënt
hen te veel als vriendin of moeder gaat beschouwen.
Tijdens een van de focusgroepbijeenkomsten met de uitvoerende professionals werd
opgemerkt dat de verhouding tussen de professionele deskundigheid en de meer relationele
waarden die ingezet worden in de hulpverlening, wel kan verschillen tussen
cliënten. Bij de ene moeder moet je meer deskundigheid inzetten, waar je bij de andere
19 Ook dit gegeven, dat professionals kenmerken lijken over te nemen van actoren uit het informele
steunnetwerk van mensen, is bekend en wordt beschreven in de presentietheorie (Baart,
2001). Het is juist deze positionering van de professional, veel meer nog dan het technischinstrumenteel
handelen, die de hulpverlening waardevol maakt. Met andere woorden: relationele
afstemming is, meer dan interveniëren, cruciaal in het bieden van waardevolle hulpverlening
(zie ook Keinemans, in druk).
De relatie cliënt – hulpverlener 71