MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Moreel handelen
56
M o r e l e w e g w i j z e r s
Zorgvuldig opereren
blijven en dat de kinderen gelukkig zijn en dat ze veilig zijn. Dat hebben wij als
doel, maar de jonge moeder natuurlijk ook. Dus daar valt altijd weer over in gesprek
te gaan. Ja. (Respondent A)
Hulpverleners lijken voortdurend te balanceren tussen handelingsalternatieven en
waarden. Met betrekking tot de vraag ‘ingrijpen of niet?’ bijvoorbeeld, monitoren zij
hoe het gaat met een cliënt en haar kind (‘signaleren’) en soms noopt dat tot ingrijpen,
maar soms ook wordt dat achterwege gelaten. Als ingegrepen wordt, dan kan ook dat
op verschillende manieren gebeuren, en dit bepaalt uiteindelijk ook of een moeder het
ingrijpen als schending van autonomie of gebrek aan respect of erkenning ervaart.
Zorgvuldig opereren betekent dus: voortdurend afwegen van waarden en monitoren
hoe het staat met de jonge moeder, en – wanneer stappen gezet worden – deze zo doen
dat de moeder er zo min mogelijk hinder van ondervindt.
Overigens komt het zoeken naar een alternatief, het zoeken naar consensus en zorgvuldig
opereren ook in combinatie voor: daarom ook is de term ‘schipperen’ passend. Het
gaat om een voortdurend checken, afwegen, kleine zetten doen, terugtrekken, contact
en consensus zoeken enzovoort. In onderstaand citaat wordt dit heel mooi verwoord.
Hierin is een hulpverlener aan het woord die zich ervan bewust is voortdurend te opereren
op de grens van ‘ingrijpen of niet’, en op de grens van waarden als respect, veiligheid
en algemeen welzijn van moeder en kind.
Als ik dan kom, en ze heeft brieven en ik zou zeggen weet je wat wij gaan het
over iets anders hebben, over wat ik hier zie, dan kom ik daar niet meer gewoon.
Dan praat ze niet meer met mij. Wat ik wel voorzichtig kan aandragen:
van hoe doe je dat weet je. Ik zie overal koekjes en haar dochtertje zit altijd
overal aan, het is sowieso onhygiënisch, ja, hoe moet ik dat benoemen... Ja, als ik
echt zou zien dat het kind wordt mishandeld dan zou ik er wel iets mee doen,
maar met het kind gaat het goed, het groeit goed en zij gaat wel naar het consultatiebureau,
dat check ik wel. Hoe doe je dat. Bepaalde dingen, of ze overal in
beeld is, dat check ik. Dat geeft mij toch wel weer de rust om te kunnen zeggen
ik ben niet de enige die hier zicht op heeft. Het zou het voor mij nog bezwaarlijker
maken als ik echt de enige zou zijn. Maar ze gaat naar consultatiebureau, zij
groeit goed en zij loopt al. Weet je, ik check het wel, maar heel subtiel dan. Ik
doe wel de check. Ja een verborgen agenda, ja, toch wel.
Dus als het om die opvoedingsvragen gaat, dat is niet de inzet van het contact...
Nee, maar ik hou het wel in mijn achterhoofd en ik zie ook, dat ik bepaalde dingen
check en ik kijk ook, weet je ook de keuken even van, oké het is rommelig,
vies, maar het kind heeft wel koekjes of gezonde koekjes of het kind groeit goed
en maakt ook contact met mij... Dat doe ik wel, ook even met het kind in contact
komen hè. Maar dat vraag ik ook aan haar, niet controlerend, maar meer van,
oh, hoe gaat het met haar?
Waar ik ook wel benieuwd naar ben, is hoe je dat... Want het is eigenlijk een beetje
op eieren lopen heb ik het gevoel.
Ja, het is op eieren lopen. Je mag haar niet te veel laten merken dat je het doet,
maar je wil het wel doen.
Hoe doe je dat? Geeft zij bijvoorbeeld signalen af, zodat je weet van: nu ga ik te
ver?