MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Moreel handelen
54
M o r e l e w e g w i j z e r s
Respondent G: Anders ga je zitten op beheersing en dat zou wel slecht zijn vind
ik. Als je altijd maar op regels en protocollen moet werken.
Het gebruik van richtlijnen en protocollen wordt dus niet zonder meer positief gewaardeerd.
Uit de data blijkt eveneens dat hulpverleners flexibel met regels en richtlijnen
omgaan:
En toen ik begon met het werk een paar jaar terug toen had ik zoiets van oh dat
moet zo, en dat moet volgens de regeltjes. En dan ga je steeds meer eh ja jezelf
gebruiken. Wat vind ik nou belangrijk voor de moeder en hoe ver wil ik daarin
meegaan als hulpverlener, met de instelling en met de moeder. Dus dan kom ik
daar een beetje tussen te zitten. Dus dan denk ik als het kindje veilig is, moeder
heeft er geen problemen mee, dan denk ik: wie ben ik? Dat leer ik nu wel los te
laten ook. (Respondent A)
Dit alles geeft aanleiding om te concluderen dat het creëren van meer regels en richtlijnen,
geen antwoord vormt op de morele spanningen, kwesties en dilemma’s van de
hulpverleners, maar hooguit een ruggensteun kunnen zijn. Meer hierover volgt in het
afsluitende hoofdstuk “Aanbevelingen en discussiepunten” van deze rapportage.
Een belangrijke richtlijn die hier nog niet besproken is, is de Code voor de Maatschappelijk
werker. Uit de interviews blijkt dat deze beroepscode nauwelijks een expliciete
plaats krijgt in het werk en dat er niet op teruggegrepen wordt wanneer hulpverleners
geconfronteerd worden met morele spanningen en vragen. Een tweetal respondenten
vindt dat deze code wel degelijk belangrijk is in hun werk: je kent hem vanuit de opleiding
en de waarden en normen die erin geëxpliciteerd worden zijn vanzelfsprekend
voor de Maatschappelijk Werker. Slechts een van deze respondenten vind de code echter
echt kaderstellend en denkt er nog wel eens aan terug.
Ik heb hem toen gelezen en voor mij was het zo van ja, zo hoort het te zijn. Het
was niet in strijd met mijn eigen waarden en normen, ik stond daar gewoon
achter. Maar ik haal hem nooit tevoorschijn. Soms denk ik ja, dat ik niet daarnaar
handel. (Respondent B)
Onderstaand (in tabel 5.1) bij wijze van samenvatting een schematische weergave van
de overlegvormen die volgens hulpverleners tot steun zij bij morele spanningen, kwesties
en dilemma’s, en de wijze waarop richtlijnen en protocollen ingezet worden.