MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Moreel handelen
50
M o r e l e w e g w i j z e r s
Qua hygiëne is het ook weer zoiets hè, iedereen heeft zijn eigen waarden en
normen. Wanneer, als het echt heel vies wordt wel hè. Ik zie: het huis is een
rommel, koekjes enzovoort. Dat is voor mij nog niet zo probleem, maar als ik
echt zou zien: het kind heeft vieze kleren of is echt heel erg vies zeg maar, poep
of wat dan ook, luiers... Dan zou ik dat wel bespreken ook ter plekke. Maar bij
mij zijn dan op een bepaald moment, ook mijn eigen waarden en normen spelen
daarin mee. Wanneer is het voor mij echt heel alarmerend.
Dat bespreek je wel eens met collega's?
Ja, ja, ja. Wat is dan voor jou echt heel erg vies, wanneer moet ik me echt zorgen
maken. En kijk een keer een koekje van de grond rapen dat is wat anders hè.
Maar als het echt vies is dan gaat het kind toch, dan denk ik moet je dat wel
doen of niet. (Respondent B)
In deze overleggen staan duidelijk ook waarden ter discussie. In het bovenstaande citaat
van respondent B wordt bijvoorbeeld de vraag gesteld wat hygiëne eigenlijk is, en
wanneer de veiligheid van een kind in geding is en deze hygiëne bespreekbaar gemaakt
moet worden. De discussie over deze morele aspecten wordt voornamelijk vanuit een
functioneel perspectief gevoerd, namelijk gericht op het oplossen van de casus. Er
wordt wel nagedacht over de waarden die op het spel staan – veiligheid van het kind,
autonomie van de moeder –, maar vooral op een praktisch niveau: hoe gaan we in deze
casus om met deze waarden?
In de data worden ook voorbeelden genoemd van casussen die aanleiding zijn om breder
over een bepaalde problematiek na te denken. Niet alleen ten behoeve van het oplossen
van een concreet vraagstuk, maar ook ten behoeve van het ontwikkelen van een
breder standpunt inzake soortgelijke casussen. Voor beide situaties, reflectie ten behoeve
van praktische vraagstukken en reflectie ten behoeve van de ontwikkeling van
een gezamenlijk referentiekader, geldt dat expliciete reflectie op de morele dimensie
van de casus minder aan de orde lijkt te komen. Er wordt in de discussies wel degelijk
over waarden en normen wordt gesproken, maar zonder daarbij expliciet vanuit een
ethisch perspectief naar het vraagstuk te kijken en zonder een moreel discours te hanteren
om over de casus te spreken.
Naar aanleiding van het verzoek van een cliënt aan een hulpverlener om
‘vriend’ te worden op haar hyvespagina, is er in een van de deelnemende organisaties
nagedacht over de vraag of de organisatie deze contacten tussen hulpverleners
en cliënten moet regelen. Dit issue is vervolgens unit-breed besproken.
Dat is echt een hot item geweest en daar hebben we nu met zijn allen besloten
dat je geen cliënten toelaat op je hyves [...]
Jullie hebben dat dus echt als team zo afgesproken.
Nou in de unit zelfs, dat is een vergadering waarin alle groepen zitten en een afgevaardigde
van de vorming en training, die de cursussen geven, van de kinderafdeling.
Er zitten teamhoofden bij, dus dat is een overkoepelend orgaan zeg
maar, en daar besluiten we ook dingetjes in en dan staat het ook gelijk al vast
voor de hele organisatie zeg maar, dus dat is wel fijn.
Want zo'n vraag, over hyves, wordt dat ook gezien als een ethische vraag? Vanuit
jullie en vanuit de organisatie?