MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Moreel handelen
46
M o r e l e w e g w i j z e r s
stemden werkt, betekent dus niet dat er altijd overeenstemming is in de manier van
werken:
Maar hebben jullie wel eens met je team besproken welke morele dilemma’s je
bezighouden? Want dat hebben wij een keer gedaan en toen kwamen er dingen
waarvan ik dacht, ik werk hier al best lang, maar dat wist ik helemaal niet. Een
collega pakte de dingen automatisch heel anders aan. (Respondent D, bijeenkomst
1)
[Je hebt] ook allemaal verschillende waarden en normen en visies op kinderen.
Kijk, ik werk met collega's die kinderen hebben en collega's die geen kinderen
hebben en daar zie je ook wel weer verschil in. En dan merk je soms wel eens
dat je daar tegenaan loopt inderdaad. Dat bijvoorbeeld één collega zegt van: ja,
ik vind dat het baby’tje moet leren in zijn bed te slapen, in plaats van bij moeder
of in de box. Terwijl degene met kinderen dan zoiets hebben van oh, laat ze
maar lekker dat baby’tje bij zich houden, dat is heel goed voor de hechting zeg
maar [...]. Dus, dat maakt het werken dan wel weer heel moeilijk, omdat je allemaal
door een andere bril kijkt. (Respondent F)
Deze verschillen lijken vooral voort te komen uit de persoonlijke ervaringen en opvattingen
van de respondenten, zoals het bovenstaande fragment laat zien. Uit de uitspraken
van de respondenten blijkt dat hun persoonlijke opvattingen en hun eigen waarden
en normen, duidelijk invloed hebben op de manier waarop ze hulp verlenen en de manier
waarop ze met morele vragen omgaan. Het persoonlijke referentiekader is dus nadrukkelijk
aanwezig in het werk dat zij doen. In de data zijn veel voorbeelden te vinden
van situaties waarin hulpverleners aan hun eigen mores refereren, en waarin de persoonlijke
referentiekaders een nadrukkelijker invloed uitoefenen op hun werk, dan de
overige referentiekaders. Deze bevinding stemt overeen met bevindingen uit andere
(buitenlandse) onderzoeken (zie bijvoorbeeld Osmo & Landau, 2006).
Respondent A: Dat merkte ik ook tijdens het interview dat je elke keer zegt, ja
maar ik doe dat op gevoel of gevoelsmatig gaat het niet goed met die cliënt en
handel ik zo en zo en zo. En als je dan terugkijkt naar de code van het maatschappelijk
werk dan denk je oké, die code is er wel, maar wij doen het toch...
Respondent C: Op je eigen kompas. (Bijeenkomst 1)
Respondent F: Wij stimuleren wel dagbesteding maar ik zou nooit stimuleren
dat een vrouw 5 dagen in de week haar kindje wegbrengt om te werken en dan
ook 3 avonden in de week studeren. Dat lijkt me geen wenselijke situatie. Omdat
ik dat zelf ook wel te veel vind. Je moet ook tijd met het kind doorbrengen.
Het is het een of het ander. (Bijeenkomst 1)
5.1.3 WAARDENHIË RARCHIE
In de focusgroepbijeenkomsten is een aantal vignetten voorgelegd aan de respondenten:
casussen waarin verschillende (morele) handelingsopties open stonden. Hoewel de
respondenten verschilden in de oplossingen die zij voorstelden bij de gepresenteerde
vignetten, zijn zij het op een punt echter zeer met elkaar eens, namelijk dat het belang
van het kind leidinggevend is in de hulpverlening. In de interviews en focusgroepbijeenkomsten
is een heel scala aan waarden en normen de revue gepasseerd die de hulpverleners
relevant achten in de hulpverlening aan jonge moeders, maar het belang van
het kind blijkt steeds boven waarden te staan als het zelfbeschikkingsrecht van de