MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Moreel handelen
42
M o r e l e w e g w i j z e r s
den een moreel kader, omdat daarin expliciet dan wel impliciet opvattingen over de
doelgroep en probleemdefinities besloten liggen. Een voorbeeld is ‘oplossingsgericht
werken’, een methodiek die ook in de hulp aan jonge moeder wordt gebruikt. Binnen
oplossingsgericht werken wordt het (onder andere) als een belangrijk onderdeel van
de houding van de hulpverlener gezien om cliënten niet als probleemgeval te benaderen,
maar om ze te zien als een mens met mogelijkheden, talenten en krachtbronnen
(Hoeben, 2009).
Hulpverleners hebben in hun werk ook te maken met andere professies én de cliënten,
die er elk hun eigen opvattingen op nahouden. Dit is extra complex omdat er meerdere
cliënten en meerdere professies zijn waar mee samen wordt gewerkt, en die onderling
sterk kunnen verschillen. Ook deze andere professies en de opvattingen van cliënten,
spelen een rol in de hulpverlening. Andere professies kunnen daarbij zowel een steun
als een belemmering vormen: in een aantal gevallen hanteren zij andere waardehiërarchieën
(zie §5.1.3) dan de hulpverlener zelf, maar soms ook wordt hun expertise expliciet
ingezet om een standpunt te ontwikkelen. Denk bijvoorbeeld aan het inroepen van
de hulp van consultatiebureaus of gedragswetenschappers bij het beoordelen van bepaalde
verschijnselen.
Professioneel handelen heeft ook rekening te houden met een juridisch kader waarin
eveneens waarden besloten liggen. Wetten zijn immers ‘gestolde moraal’. Een voorbeeld
dat laat zien dat dit kader ook relevant is voor de hulp aan tienermoeders, betreft
de ‘grens’ die getrokken wordt tussen adolescentie en volwassenheid. Tieners zijn voor
de wet pas volwassen op hun 18 e, en worden pas op die leeftijd als moreel volwaardig
burger beschouwd, met de rechten en plichten die daarbij horen. Dit heeft consequenties
voor de hulp die aan jonge moeders aangeboden kan worden. Denk bijvoorbeeld
aan de wet WIJ 17, waarmee het recht op scholing, arbeid en bijstand van jongeren geregeld
wordt.
Verder zijn er nog de maatschappelijke opvattingen waar professionals mee te maken
hebben en het organisatiekader waarbinnen zij werkzaam zijn. Bij maatschappelijke
opvattingen gaat het vooral om waarden en normen die in de Westerse/Nederlandse
cultuur dominant zijn, en waar hulpverleners op teruggrijpen: denk bijvoorbeeld aan
conventies in de opvoeding van kinderen. Het organisatiekader bestaat uit de – geschreven
en ongeschreven – visie, missie en waarden waarmee de organisatie werkt,
maar uit de data wordt duidelijk dat deze niet altijd eenduidig zijn. Zo kunnen er tussen
teams en afdelingen binnen een organisatie verschillen zijn.
Ten aanzien van de betekenis van die referentiekaders en de omgang van de respondenten
daarmee, is een aantal interessante bevindingen gedaan. Deze worden in onderstaande
opgesomd.
5.1.1 UNI CITEIT VAN T IENERM OEDERS
Door 7 respondenten wordt opgemerkt dat zij in de hulpverlening aan tienermoeders,
andere referentiekaders hanteren dan bij andere doelgroepen.
Ik werk voor 12 uur bij het Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW) en 12 uur
met tienermoeders, en daar heb ik andere referentiekaders dan bij de tienermoeders.
Als bij AMW een cliënt niet komt of een afspraak niet nakomt, dan bel
17 De Wet investeren in jongeren (WIJ) verplicht gemeenten om jongeren van 18 tot 27 jaar die
zich melden voor een uitkering een aanbod te doen, in de vorm van werk, scholing of een combinatie
van beide. Als jongeren het aanbod niet accepteren, dan krijgen zij ook geen uitkering
van de gemeente. (http://home.szw.nl/index.cfm?fuseaction=app.document&link_id=151038)