MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

5 MOREEL HANDELEN
M o r e l e w e g w i j z e r s
In dit hoofdstuk wordt antwoord gegeven op de tweede onderzoeksvraag: ‘Op welke
manieren gaan professionals om met de morele dimensie van hun werk?’
5.1 REFERENTIEKADERS
Moreel handelen vindt plaats binnen normen- en waardensystemen, hier aangeduid
met de term referentiekaders. Uit de data blijkt dat de hulpverleners die betrokken zijn
in dit onderzoek, in hun werk te maken hebben met diverse van deze referentiekaders.
Hoe dit werkt, kan geïllustreerd worden aan de hand van een citaat.
[...] ik kan ze alleen maar de weg wijzen, ik ben een wegwijzer, ik kan niet zeggen:
je moet dit of dat. Ik kan wel de voor- en nadelen van hun handelen uitleggen,
vanuit ervaring, vanuit het werk dat ik doe en vanuit mijn eigen normen en
waarden. Maar jij neemt de beslissing. (Respondent H)
Dit citaat illustreert het morele kompas dat de hulpverlener voor de cliënt kan zijn: deze
is als een “wegwijzer”, die kan laten zien welke opties en keuzes een jonge moeder
heeft. Daarbij baseert deze hulpverlener zich op de ervaring vanuit het werk dat zij
doet (de professie), maar ook op haar eigen normen en waarden en wat zij ‘goed’ vindt
(persoonlijke opvattingen). In de data zijn meer voorbeelden te vinden van referentiekaders
die het werk van hulpverleners beïnvloeden. In onderstaand figuur 5-A zijn deze
schematisch weergegeven.
FIGUUR 5-A: REFERENTIEKADERS
Zoals het voorgaande citaat al liet zien, hebben hulpverleners persoonlijke opvattingen
die een rol spelen in hun werk, maar zij krijgen ook in hun opleiding en in hun professie
een moreel kader aangereikt. Een belangrijk voorbeeld daarvan is de Code voor de
Maatschappelijk Werker. Ook methoden en methodieken waarmee gewerkt wordt bie-
Moreel handelen 41