MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

De morele dimensie
28
M o r e l e w e g w i j z e r s
In dit moreel kompas lijkt de maatschappelijke opdracht van het maatschappelijk werk
geconcretiseerd te worden. Uit de data wordt namelijk duidelijk dat professionals zoeken
naar manieren om concreet vorm te geven aan de algemene doelen van hun werk
als hulpverlener, en dit kan gepaard gaan met vragen of dilemma’s. In een aantal gevallen
wordt daarbij expliciet verwezen naar de taken en plichten van de hulpverlener (zie
bijvoorbeeld citaat 2), waarmee de respondenten ook expliciet een link leggen met de
opdracht van het maatschappelijk werk.
4.1.2 MAATSCHAP PELI JKE OPV A TTINGEN
Een tweede manier waarop professionals met moraliteit geconfronteerd worden in hun
werk, is doordat zij met maatschappelijke (morele) referentiekaders in aanraking komen.
De doelgroep tienermoeders roept veelal afkeuring en oordelen op bij diverse
groepen waar de tienermoeders, en hun hulpverleners, mee in aanraking komen. Ook
hiermee worden dus waarden en oordelen in het werk geïntroduceerd.
En een stukje van hoe de samenleving daarover denkt? [...] Want dat is wel iets,
waar wij [...] ook mee te maken hebben. Ik merk nog wel eens dat daar sowieso
ook wat vooroordelen zitten omtrent onze organisatie: ‘Daar heb je er weer een
van ’ en dat geldt voor de huisarts, voor ziekenhuizen, dat geldt voor overal
waar je terecht komt zeg maar, met de cliënten. Dat is iets waar we de laatste
tijd heel erg tegenaan lopen. (Respondent F)
Je zou eens op onze hyves moeten kijken, want ik heb een aantal stellingen
neergezet van eh, hoe ze het vinden als ze op straat lopen en wat voor opmerkingen
ze dan krijgen, nou dat, heel negatief. Merk ik tijdens gesprekken dat ze
vaak opmerkingen krijgen, van wat moet jij, je bent zelf een kind. Een kind met
een kind. En dat moeders juist daardoor zich meer gaan verdedigen en willen
laten zien dat ze het zelf kunnen. Want heel veel moeders doen het gewoon
goed. Ze hebben ook vaak een beeld van je bent jong dus je kan nog geen kind
verzorgen. Dat zie je ook bij oudere moeders, maar daar wordt niks over gezegd,
die doen het ook niet allemaal even goed. En daar is er helemaal geen controle
en over tienermoeders is er juist meer controle. Zodra een tienermoeder
in beeld is, zitten alle hulpverlenende instanties zitten er omheen of leerplicht
of gemeente, of nu dan in A. het tienermoederprotocol. Dus je kunt niet zo maar
uit beeld verdwijnen, maar als je 28 bent en je krijgt een kind en je bent niet,
goed bij je hoofd of je hebt een beperking of wat dan ook, dan is er niemand die
de vraag gaat stellen: wat gebeurt er daar in het gezin, maar bij een tienermoeder
wel. Gaat automatisch wordt je zeg maar, komt er hulpverlening op. Dus er
is wel negatieve beeldvorming ten aanzien van jonge moeders, zul je tijdens het
congres ook wel hebben gemerkt, dat mensen denken van ja, terwijl mijn ervaring
is dat dat niet altijd zo is. (Respondent H)
Dit element van de maatschappelijke opvattingen, en de manier waarop zij hun intrede
doen in de hulpverlening, zijn wij nog niet eerder tegengekomen in literatuur over de
morele dimensie van hulpverlening. Interessant is vooral dat de maatschappelijke opvattingen
niet los staan van het hulpverleningsproces. De stereotype beelden van tienermoeders
die aanwezig zijn bij andere hulpverleners en burgers, beïnvloeden de
hulpverlening ook: het maakt dat jonge moeders geen steunend netwerk hebben bijvoorbeeld,
wat de hulpverlening complexer maakt; het maakt dat bepaalde vormen van
bijstand minder toegankelijk zijn voor deze doelgroep, bijvoorbeeld omdat jonge moe-