MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Aanbevelingen en discussiepunten
134
M o r e l e w e g w i j z e r s
menselijke maat uit het werk verdwijnt (§5.2.2). Ook gezien de complexiteit van
de morele vragen die zich in de hulpverlening voordoen (zie bijvoorbeeld hoofdstuk
9) is het de vraag of protocollen, richtlijnen en ‘bewezen’ methodieken, die
veelal uitgaan van standaardsituaties, een bijdrage zouden kunnen bieden aan
het omgaan met die vragen. Waarschijnlijk kunnen zij geen recht doen aan alle
facetten en waarden(oriëntaties) die ermee gemoeid zijn. Daarmee is niet gezegd
dat dergelijke richtlijnen overbodig zijn, maar wel dat zij een minder geschikt
middel lijken om morele vragen in de praktijk hanteerbaar te maken. Onze suggestie
is veeleer om te zoeken naar middelen om de dialoog over morele vragen
te bevorderen (zie ook de aanbevelingen in dit hoofdstuk).
• In de zorgsector kennen veel organisaties een Commissie Ethiek, die een advies-
en consultfunctie heeft en vaak ook een educatieve taak. Het is een discussiepunt
of dit voor de organisaties die hulp verlenen aan jonge moeders ook zinvol zou
kunnen zijn. Enerzijds: ja, want er spelen zeer veel complexe vragen op dit werkterrein.
Anderzijds: nee, want het beantwoorden van morele vragen is een onderdeel
van de professionaliteit van de hulpverleners en leidinggevenden die er
werken. En als er een speciale Commissie Ethiek zou komen, moet er dan in elke
organisatie afzonderlijk één zijn ( de meeste organisaties zijn hier eigenlijk te
klein voor) of één commissie voor de gehele branche? De meningen hierover onder
de respondenten (leidinggevenden en stafmedewerkers) verschilden. Sommigen
zijn bang dat het daar geparkeerd wordt, “terwijl het echt iets is van alledag.
Je moet voorkomen dat mensen het dan niet meer als een onderdeel van hun
eigen werk zien. We zijn er in dit land goed in om alles naar een commissie te
schuiven terwijl we er zelf mee bezig moeten blijven…”. Er is geen behoefte aan
een commissie van experts die adviezen geeft, wel aan een (externe) instantie die
mee kan denken over ingewikkelde vragen en “het lijkt me geweldig om je beslissingen
ergens te kunnen toetsen. … Voor toetsen heb je buitenstaanders nodig,
die mee kunnen kijken of je het goed gedaan hebt. Andere invalshoeken zijn welkom,
want wij als hulpverleners kijken steeds op dezelfde manier. Dat is ook aan
moraliteit onderhevig.” Een vorm van toetsing zou ook via een website 57 of een
internetportaal kunnen. “Het hoeft niet perse een commissie te zijn, ook iemand
waar je vragen kwijt kunt, een helpdesk, iets ‘solution focus-achtigs’ zou goed
zijn”. Als er een Commissie Ethiek komt moet er goed nagedacht worden over
wat de opdracht is. Zo’n commissie zou die morele problemen vanuit verschillende
kanten moeten kunnen belichten, “van conciërge tot directeur er moeten niet
alleen hotemetoten in”. En (hoe) komen de vragen uit de organisatie(s) naar de
commissie toe? Tenslotte zou het goed geborgd moeten worden.
57 Vgl. www.zorgethiek.nl en het project ‘Moresprudentie’, een initiatief van Sozio i.s.m. het lec-
toraat IMD.