MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

M o r e l e w e g w i j z e r s
spanningen, kwesties en dilemma’s en eigen interventies, deze methoden en
stappenplannen wellicht nog meer aanpassingen kunnen gebruiken. Onderzoek
hiernaar zou kunnen helpen om vorm te geven aan meer op de sociale sector toegesneden
vormen van methoden voor reflectie.
Het zou de moeite waard zijn te onderzoeken (bijvoorbeeld door middel van een
pilotproject) of een Commissie Ethiek in deze branche een meerwaarde kan hebben
als het gaat om toetsing van beslissingen en handelwijzen (en eventueel ook
op het gebied van gezamenlijke ontwikkeling van richtlijnen). Hier is in ieder geval
wel behoefte aan bij enkele organisaties. Hetzelfde geldt voor het ontwikkelen
van een interactieve website of internetportaal waar hulpverleners, leidinggevenden
en stafmedewerkers hun morele vragen aan elkaar voor kunnen leggen
en op elkaar kunnen reageren.
In de interviews en focusgroepen is aan de orde gekomen dat de hulpverlening
geconfronteerd wordt met een steeds complexere doelgroep. De adolescenten die
aankloppen hebben vaak te maken met meervoudige problematiek. Steeds vaker
komt het voor dat de jonge moeders die aankloppen voor hulp ook gedragsproblemen
hebben, een lichte verstandelijke beperking hebben of kampen met psychiatrische
problematiek. Duidelijk is dat dit zijn weerslag heeft op de complexiteit
en zwaarte van het werk als hulpverlener, maar er zijn ook aanwijzingen dat
de toestroom van deze complexe cliënten morele vragen meer urgent of complexer
maakt. Want wat is ‘goed moederschap’ voor een moeder die te kampen
heeft met een depressie? Hoe lang kun je een LVG-cliënt ondersteunen bij het
moederschap en wanneer moet je concluderen dat het kind elders ‘beter’ af is?
Hoe ga je om met anticonceptie bij LVG-cliënten? Onderzoek zou uit moeten wijzen
of de veronderstelling dat de morele complexiteit van het werk toeneemt
klopt, en wat dat betekent voor de hulpverleners die hier dagelijks mee in aanraking
komen.
Ten slotte zou het de moeite waard zijn nader te onderzoeken of het investeren
van tijd in morele reflectie – meestal geassocieerd met de ‘zachte’ kant van de organisatie
van het werk – ook iets oplevert in ‘harde’ termen: meer tijd voor het
primaire proces (want tijd = geld!), verbetering van de kwaliteit van de hulpverlening
in termen van cliënttevredenheid en/of medewerkertevredenheid, et cetera.
In de zorgsector wordt momenteel onderzoek gedaan naar deze vraag (Molewijk,
Muijen, Abma & Widdershoven, 2008).
11.2 DISCUSSIEPUNTEN
Ten slotte willen we, ter afsluiting van de conclusies en aanbevelingen, een aantal discussiepunten
formuleren. Het betreft hier overpeinzingen bij de bevindingen, zaken die
ons als uitvoerders van dit project aan het denken hebben gezet en waarvan we denken
dat het van belang is om deze zaken in gedachten te houden bij het zoeken naar handvatten
om morele reflectie vorm te geven in de praktijk.
• Wij hebben een selecte groep hulpverleners en leidinggevenden in dit onderzoek
betrokken. Deze mensen hebben vrijwillig geparticipeerd in het project en waren
derhalve geïnteresseerd in het onderwerp. Een belangrijke vraag die hiermee opgeworpen
wordt, is die naar de ‘uniciteit’ van deze personen. Hebben we nu
Aanbevelingen en discussiepunten
131