MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

More documents

Recommendations

Info

Aanbevelingen en discussiepunten 124 M o r e l e w e g w i j z e r s verse momenten en op diverse manieren kunnen dialogen gevoerd worden waarin betrokkenen – hulpverleners, leidinggevenden, stafmedewerkers, gedrags(des)kundigen, en last but not least ook cliënten – met elkaar stilstaan bij de waarden die een rol spelen in de hulpverlening en de hulpverleningsrelatie. Hierbij kan zowel vanuit voorgegeven casuïstiek gestart worden – dat is veiliger, want niemand is er direct bij betrokken – als vanuit een concrete casus die een hulpverlener zelf heeft meegemaakt. Qua methodiek kan bij waardencommunicatie gebruik gemaakt worden van het normen- en waardenspel (Gerrickens, Verstege & Van Dun, 2003) en andere bestaande spellen zoals het communicatiekwartet (Schroor, 2004) of ‘het grote beïnvloedingsspel’ (Dijk & Moes, 2005) maar ook van de talloze intervisie- en supervisiemethoden die in de afgelopen jaren ontwikkeld zijn om reflectie te stimuleren (Van der Heide, 2008; Benammar et al., 2006). Het is verder belangrijk om het niet van het toeval te laten afhangen of morele aspecten van het werk ter sprake komen: het moet regelmatig op de agenda gezet worden. Ruimte maken voor communicatie betekent dus letterlijk ruimte maken, door de mogelijkheid tot dialoog te bieden en middelen ter beschikking te stellen om deze dialoog te voren. Dit betreft vooral de structurele aspecten van een dergelijke dialoog. Ruimte maken voor communicatie betekent echter ook dat er aandacht is voor de cultuur van de organisatie en de vraag of de medewerkers ook de ruimte ervaren om moeilijke zaken ter sprake te brengen. Voelen zij zich veilig om twijfel, onzekerheid, dilemma’s te benoemen? Relevante thema’s in dit verband zijn onder andere de vraag naar verantwoordelijkheid en verantwoording (zie ook discussiepunten). Momenten waarop verantwoording moet worden afgelegd lijken in eerste instantie minder geschikt voor een open dialoog over de morele dimensie van het werk. 11.1.3 STEL D OELE N V AST De vraag of het belangrijk is om aandacht te hebben voor morele aspecten, werd door alle leidinggevenden en stafmedewerkers met een volmondig ja beantwoord (zie hoofdstuk 8). Daarbij werd duidelijk dat deze aandacht voor moraliteit in de hulpverlening aan jonge moeders om meerdere redenen belangrijk en zinvol wordt gevonden. Een organisatie (c.q. een bestuur of een manager) kan echter verschillende doelen voor ogen hebben bij het initiëren en stimuleren van morele reflectie. Het is belangrijk dat alle betrokkenen deze doelen kennen, opdat er gezamenlijk gewerkt kan worden aan het bereiken ervan. Benoem expliciet welk(e) doel(en) nagestreefd worden: Oplossingen vinden voor een concrete acute casus (“brandjes blussen”). Consensus bereiken over belangrijke beslissingen (draagvlak creëren). Gemaakte keuzes en handelwijzen kunnen verantwoorden. Sensibilisering van hulpverleners voor de morele aspecten van het werk. Signaleren van knelpunten die zich regelmatig voordoen. Professionele ontwikkeling van medewerkers. Verankering van de organisatievisie in het denken en handelen van medewerkers (“alle neuzen één kant uit”). Kwaliteitsbeleid. Zorg voor medewerkers.
M o r e l e w e g w i j z e r s 11.1.4 STEL DE ONDERSTEUNING SV ORM EN DE WERKVORM A F OP DE GEKOZE N DOELE N Morele reflectie wordt in organisaties ingezet om een aantal redenen. Een doel kan bijvoorbeeld zijn: werken aan professionalisering van medewerkers. Maar ook: verbetering van de kwaliteit van de hulpverlening. Niet elk doel kan op eenzelfde manier bereikt worden, en aan het bereiken van sommige doelen kan op meerdere wijzen gewerkt worden. Zowel voor leidinggevenden als voor medewerkers moet helder zijn waarom besloten wordt om op bepaalde momenten meer expliciet aandacht aan moraliteit te schenken. Want het is niet de bedoeling dat medewerkers het gevoel krijgen dat ze verantwoording moeten afleggen over hun handelen en hun beslissingen aan hun leidinggevende (die hen daarop kan aanspreken en afrekenen) tijdens een werkoverleg terwijl die laatste haar medewerker eigenlijk vrije ruimte wil geven voor (zelf)reflectie (zie ook de opmerkingen over organisatiecultuur in §11.1.2). Zoals het ook niet de bedoeling is dat tijdens een cliëntbespreking uitgebreid wordt doorgefilosofeerd over de vraag of je jonge moeders in het algemeen nu moet zien als autonome individuen of als onzelfstandige adolescenten; zo’n gesprek is heel zinvol, maar moet op een ander moment plaatsvinden, bijvoorbeeld tijdens een themabespreking of een scholingsbijeenkomst. De werkvorm die gekozen wordt om morele reflectie in gang te zetten, hangt af van het moment waarop de reflectie plaatsvindt en het doel dat beoogd wordt. Zeker wanneer morele reflectie ingepast wordt in een teamoverleg of een cliëntbespreking, verdienen eenvoudige en makkelijk toepasbare methoden zoals casusbespreking aan de hand van een stappenplan of een richtlijn de voorkeur. Als er iets meer tijd beschikbaar is en/of het doel ook is dat de morele reflectie bijdraagt aan (normatieve) professionalisering (zie hoofdstuk 1 voor een definitie) van hulpverleners, kan gedacht worden aan een ingepland moreel beraad, een socratisch gesprek of supervisie. We doen in het schema hieronder enkele suggesties: Doel Ondersteuningsvorm(en) Werkvorm(en) en instrumenten Oplossingen vinden voor een Werkbegeleiding Casusbespreking concrete acute casus Achterwacht Oplossingsgerichte (ge- Collegiaal overleg Helpdesk (telefonisch; email) Moreel beraad Informeel overleg spreks)methodiek Consensus bereiken over belangrijke beslissingen Gemaakte keuzes en handelwijzen kunnen verantwoorden Teamoverleg Casusbespreking Gezamenlijke ontwikkeling van richtlijnen Scholing (bij- en na-) Werkbegeleiding Intervisie Supervisie Informeel overleg Visie Beroepscode Methodiek (stappenplan) Richtlijnen en protocollen Aanbevelingen en discussiepunten 125
Page 1 and 2:
MORELE WEGWIJZERS DE MORELE DIMENSI
Page 3 and 4:
INHOUD 1 Inleiding en achtergrond .
Page 5 and 6:
9.1.1 Teleologische of gevolgenethi
Page 7 and 8:
1 INLEIDING EN ACHTERGROND M o r e
Page 9 and 10:
2 POSITIEBEPALING 2.1 BEGRIPSVERHEL
Page 11 and 12:
M o r e l e w e g w i j z e r s Soc
Page 13 and 14:
M o r e l e w e g w i j z e r s emp
Page 15 and 16:
3 PROJECTBESCHRIJVING 3.1 ONDERZOEK
Page 17 and 18:
M o r e l e w e g w i j z e r s bez
Page 19 and 20:
M o r e l e w e g w i j z e r s van
Page 21 and 22:
3.4 ONDERZOEKSGROEP M o r e l e w e
Page 23 and 24:
3.5 REFLECTIE M o r e l e w e g w i
Page 25 and 26:
M o r e l e w e g w i j z e r s te
Page 27 and 28:
M o r e l e w e g w i j z e r s haa
Page 29 and 30:
M o r e l e w e g w i j z e r s der
Page 31 and 32:
M o r e l e w e g w i j z e r s Het
Page 33 and 34:
M o r e l e w e g w i j z e r s Daa
Page 35 and 36:
Thema 1 - Ingrijpen of niet M o r e
Page 37 and 38:
Thema 6 - Begrenzing M o r e l e w
Page 39 and 40:
Thema 8 - De hulpverleningsrelatie
Page 41 and 42:
5 MOREEL HANDELEN M o r e l e w e g
Page 43 and 44:
M o r e l e w e g w i j z e r s ik
Page 45 and 46:
M o r e l e w e g w i j z e r s en
Page 47 and 48:
M o r e l e w e g w i j z e r s moe
Page 49 and 50:
M o r e l e w e g w i j z e r s Zol
Page 51 and 52:
M o r e l e w e g w i j z e r s Dat
Page 53 and 54:
M o r e l e w e g w i j z e r s kan
Page 55 and 56:
TABEL 5-1: HULPMIDDELEN M o r e l e
Page 57 and 58:
M o r e l e w e g w i j z e r s Ik
Page 59 and 60:
M o r e l e w e g w i j z e r s [..
Page 61 and 62:
M o r e l e w e g w i j z e r s tij
Page 63 and 64:
M o r e l e w e g w i j z e r s Daa
Page 65 and 66:
5.3 VERWEVENHEID MORELE EN TECHNISC
Page 67 and 68:
M o r e l e w e g w i j z e r s wat
Page 69 and 70:
M o r e l e w e g w i j z e r s met
Page 71 and 72:
M o r e l e w e g w i j z e r s ner
Page 73 and 74: M o r e l e w e g w i j z e r s vol
Page 75 and 76: M o r e l e w e g w i j z e r s ste
Page 77 and 78: M o r e l e w e g w i j z e r s dus
Page 79 and 80: M o r e l e w e g w i j z e r s Kle
Page 81 and 82: M o r e l e w e g w i j z e r s de
Page 83 and 84: M o r e l e w e g w i j z e r s rel
Page 85 and 86: M o r e l e w e g w i j z e r s 8 H
Page 87 and 88: M o r e l e w e g w i j z e r s en
Page 89 and 90: M o r e l e w e g w i j z e r s 8.5
Page 91 and 92: M o r e l e w e g w i j z e r s Bet
Page 93 and 94: M o r e l e w e g w i j z e r s din
Page 95 and 96: M o r e l e w e g w i j z e r s sta
Page 97 and 98: M o r e l e w e g w i j z e r s geb
Page 99 and 100: M o r e l e w e g w i j z e r s vat
Page 101 and 102: M o r e l e w e g w i j z e r s De
Page 103 and 104: M o r e l e w e g w i j z e r s Het
Page 105 and 106: M o r e l e w e g w i j z e r s Res
Page 107 and 108: M o r e l e w e g w i j z e r s De
Page 109 and 110: M o r e l e w e g w i j z e r s Pro
Page 111 and 112: M o r e l e w e g w i j z e r s haa
Page 113 and 114: M o r e l e w e g w i j z e r s mor
Page 115 and 116: M o r e l e w e g w i j z e r s 10
Page 117 and 118: M o r e l e w e g w i j z e r s kwe
Page 119 and 120: M o r e l e w e g w i j z e r s kun
Page 121 and 122: M o r e l e w e g w i j z e r s wez
Page 123: M o r e l e w e g w i j z e r s 11
Page 127 and 128: M o r e l e w e g w i j z e r s Ver
Page 129 and 130: M o r e l e w e g w i j z e r s 11.
Page 131 and 132: M o r e l e w e g w i j z e r s spa
Page 133 and 134: M o r e l e w e g w i j z e r s o D
Page 135: M o r e l e w e g w i j z e r s BIJ
Page 138 and 139: Bijlage B 138 Hoe is dit traject t
Page 140 and 141: 140 M o r e l e w e g w i j z e r s
Page 142 and 143: Bijlage C 142 M o r e l e w e g w i
Page 149 and 150: M o r e l e w e g w i j z e r s BIJ
Page 151 and 152: M o r e l e w e g w i j z e r s LIT
Page 153 and 154: M o r e l e w e g w i j z e r s Gri
Page 155: M o r e l e w e g w i j z e r s Sev
Page 158: Index 158 W M o r e l e w e g w i j
show all

MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?