MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Een aantal cases uitgelicht
114
M o r e l e w e g w i j z e r s
doen wanneer ze in die situatie terechtkomen (bijvoorbeeld een collega aanspreken op
ongewenst gedrag). Dit illustreert nog eens extra de complexiteit die het omgaan met
moraliteit in de hulpverlening aan jonge moeders kenmerkt. Deze morele complexiteit,
naast het gegeven dat morele vragen verweven zijn met allerlei praktische aspecten,
maakt dat er meestal meerdere juiste zienswijzen zijn (of geen één juiste). Alleen al het
vermogen om dit te kunnen zien maakt van iemand een betere hulpverlener of leidinggevende
(normatieve professionaliteit, zie voor definitie hoofdstuk 1). Daarom is morele
reflectie belangrijk. Daardoor gaan hulpverleners zich realiseren waarom ze iets
doen, wat ze gevoelsmatig goed en slecht vinden en wat de redenen zijn waarom ze dat
goed of slecht vinden. Gezamenlijke morele reflectie helpt om de verschillende benaderingen
en moralen te onderscheiden. Dit draagt bij aan begrip voor verschillende
standpunten en andere handelwijzen dan de eigen (betere samenwerking, betere
communicatie).
Uithuisplaatsing?
“Zo kwam een hulpverlener een keer bij een jonge moeder die woonde in een kamer waar
geen vloerbedekking op de grond, maar wel allerlei troep lag en waar ook nog een hond tussendoor
liep. Op verschillende plaatsen lag hondenpoep en daartussendoor kroop de baby
over de vloer. Maar wat moet je nou doen in zo’n situatie? De baby uit huis plaatsen? De
moeder helpen met schoonmaken en opruimen en vertellen dat het heel onhygiënisch is zoals
ze leeft en dat dit haar kindje geen goed doet? Of je er niet mee bemoeien, want per slot
van rekening is het haar huis en gaat ze verder wel goed met haar baby om?”
Waarden: bescherming, gezondheid
Principe van autonomie
Reinheidsmoraal
Hechtingsmoraal: een baby hoort bij haar moeder
Zorgethiek: verantwoordelijkheid nemen vanuit betrokkenheid bij de jonge moeder
en haar kind; deskundigheid: zo’n leefsituatie is niet goed.
Prikpil?
“In kwesties rondom voorbehoedsmiddelen zijn huisartsen bijvoorbeeld meestal veel terughoudender
dan de hulpverleners van jonge moeders. Waar die laatsten eerder pleiten voor
de prikpil, omdat zij de mogelijkheden en beperkingen van hun cliënten goed kennen, geeft
de huisarts toch de voorkeur aan de gewone pil. Een huisarts legt het zwaartepunt in de redenering
bij de autonomie van de patiënt, waar de hulpverleenster van de tienermoeder ziet
dat haar cliënte de pil gaat vergeten en dan binnen ‘no-time’ weer zwanger is. De gevolgen
wegen zwaarder dan het principe van autonomie. De hulpverleenster neemt een stukje verantwoordelijkheid
over vanuit betrokkenheid bij haar cliënt en ook vanuit haar deskundigheid:
zij ziet beter dan de huisarts wat deze jonge moeder nodig heeft.”
Principe van autonomie
Principe van weldoen en schade voorkomen
Gevolgen: ongewenste zwangerschap
Zorgethische waarden: verantwoordelijkheid, betrokkenheid, deskundigheid