MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Een aantal cases uitgelicht
108
M o r e l e w e g w i j z e r s
(3 e) de verschillende waardenoriëntaties die ten grondslag liggen aan het handelen van
de betrokkenen in deze casus.
Verschillende bronnen van moraal
Het verhaal dat de hulpverlener in deze casus vertelt, is een persoonlijk verhaal. Zij laat
zien wat haar eigen opvattingen over essentiële aspecten van de hulpverlening – aan
tienermoeders in het algemeen en aan deze cliënte in het bijzonder – zijn. Haar normen
zijn:
Afspraak is afspraak.
Tienermoeders zijn geen volwassenen en daar behoor je in de hulpverlening rekening
mee te houden.
De methodiek is richtinggevend voor mijn handelen als hulpverlener.
In de hulpverlening moet rekening gehouden worden met culturele verschillen.
Deze normen zijn afkomstig uit verschillende ‘bronnen van moraal’ (Bauduin & Kanne,
2009, p. 21-22). Waarschijnlijk zijn de normen van deze hulpverlener, zoals die van de
meeste mensen, ontstaan in de loop van haar leven, zowel door wat zij heeft meegemaakt
en meegekregen in haar privéomgeving als op basis van ervaringen en voorbeelden
in de werkomgeving(en) waarin zij functioneerde en nog steeds functioneert. In
het verhaal klinkt in ieder geval duidelijk door dat de professionele moraal heel belangrijk
is. Dit kunnen we afleiden uit uitspraken als:
Bij tieners werkt dat zo niet.
Eens zullen wij dat vertrouwen moeten geven dat zij naar haar moeder mag, dat
is hartstikke belangrijk in bepaalde culturen ook nog eens.
De methodiek […] zegt dat zij meer vrijheid verdient, dus ik heb tegen Bureau
Jeugdzorg gezegd, jullie plaatsen haar hier, dit is wat wij te bieden hebben, ik
kan haar niet binnenhouden.
In deze uitspraken zitten verwijzingen naar opvattingen over het goed uitoefenen van
het beroep van maatschappelijk werker: deskundigheid (onder andere kennis over de
doelgroep – tieners –, kennis van culturele achtergronden, werken volgens een erkende
methodiek). Dit zijn functionele componenten uit de beroepsmoraal. Daarnaast zijn in
de woorden van de hulpverlener ook waarden te horen zoals vertrouwen en flexibiliteit
die te maken hebben met de existentiële kant van de beroepsmoraal, waar bejegening
en presentie centrale elementen zijn (Jansen, 2004). Ook in de uitspraken over het verschil
in visie en werkwijze van de betrokken organisaties – de organisatie waarin zijzelf
werkt en Bureau Jeugdzorg – op de hulpverlening aan deze cliënte vinden we verwijzingen
naar professionele moraal:
[…] en ook dat hun niet goed konden inschatten vond ik dat zij...
Omdat ik vond dat dat niet, nul flexibiliteit toonde in kijken naar wat er wel kon
en alleen maar die verantwoordelijkheid leggen bij een meisje van 16 jaar en
toen dacht ik, ja, maar dit kan niet.
Geen inzicht toonde in wat tienermoederschap, hun zaten alleen maar op het
moederschap en niet op het tiener.