MORELE WEGWIJZERS - HU Onderzoek - Hogeschool Utrecht

M o r e l e w e g w i j z e r s
De inschatting van het gevaar dat cliënte in deze situatie liep en de bescherming
die geboden zou moeten worden.
De visie op de mate van vrijheid en de eigen verantwoordelijkheid/autonomie
die deze cliënte zou moeten krijgen dan wel aankon.
Een verschil in visie op het belang van de culturele achtergrond van de cliënte.
Een verschil in visie op het uitgangspunt in de benadering: kijk je naar wat er kan
of juist naar wat er niet kan.
Het ergerde de hulpverleenster ook dat er geen open communicatie plaatsvond tussen
Bureau Jeugdzorg en haar organisatie:
Dan zeggen hun dat mogen jullie niet weten, dus dat werd eigenlijk, wij wisten
wel wat, […]
Tenslotte, en dat was misschien wel de grootste frustratie, was het gevolg van alle meningsverschillen
over de juiste aanpak in deze casus dat de cliënte uiteindelijk ‘verloren’
is gegaan voor de hulpverlening:
9.3.2 DE ANALY SE
Met als gevolg denk ik, zij is uiteindelijk toch vertrokken hier, want het ging
hier gewoon niet, zij zat gewoon te wachten op een woning en dat duurde lang.
Dat zij eigenlijk een beetje verdwenen is uit de hulpverlening en dan denk ik
wat, hebben wij zo hard geknokt met haar, […] ja, dan doen ze het hier goed tot
ze weggaan want dan vervalt het, dan verandert het uiteindelijk niet. Dat is wel
triest.
In deze casus blijkt dat de visie op wat een goede aanpak is in de praktijk van de hulpverlening
aan jonge moeders per hulpverlener en per organisatie kan verschillen, en
dat dit leidde tot morele spanning bij degene die deze casus meemaakte. In dit geval
ging het niet om een moreel dilemma: de hulpverlener had geen twijfel over welke
handelwijze beter was, want zij is zo overtuigd van de juistheid van haar eigen visie, dat
zij er zelfs haar baan voor op het spel durft te zetten. Toch is het een moreel beladen
casus: dat blijkt wel uit de emoties die zij bij deze casus heeft en die ze benoemt met
woorden als ‘klacht’, ‘ruzie’ en ‘triest’. Morele vragen dienen zich vaak aan in de vorm
van emoties zoals woede, schaamte, schuld of ergernis. Meestal is er eerst een naar gevoel
(verontwaardiging, of er ‘knaagt iets aan je geweten’) voordat iemand rationeel
kan verwoorden dat er iets niet juist is. Het is precies die verwevenheid van voelen en
redeneren, gecombineerd met het gegeven dat mensen ook nog eens op allerlei verschillende
manieren redeneren, vanuit verschillende posities en invalshoeken, die
maakt dat het spreken over moraliteit vaak zo complex is. In de analyse van deze casus
proberen we de complexiteit en de verwevenheid van de verschillende aspecten zichtbaar
te maken door achtereenvolgens stil te staan bij:
(1 e) de oorzaken van de morele spanningen, waarbij we zichtbaar maken hoe verschillende
bronnen van moraal (persoonlijk, professioneel, publiek) de visie op wat goede
zorg is beïnvloeden;
(2 e) de verschillende ethische benaderingen die herkenbaar zijn in de argumenten en
redeneringen van de respondent;
Een aantal cases uitgelicht
107