De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen?

DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN
schappij die in onderhandeling is om ook een aantal keer per week op Parijs en
Brussel te vliegen. Hij gaf ons een eerder offi cieuze versie van de feiten, waarin hij
erkent dat de luchthaven zich tot allerlei vormen van misbruiken leent en waarbij hij
het voorbeeld van zijn buurmeisje toelicht, die via N’djili naar Brussel werd gesmokkeld
waar zij door haar "familie" verplicht werd zich te prostitueren om het geld van
de reis terug te betalen (een scenario dat men in de praktijk wel vaker hoort, maar
dat niemand in de DRC echt offi cieel bevestigt). De man lichtte toe dat zich relatief
vaak dergelijke scenario's voordoen. Hij heeft althans reeds diverse casussen gekend,
doch nooit met echt jonge kinderen, eerder meisjes van 16 tot 18 jaar. Hij erkent ook
expliciet het probleem van corruptie in DRC en dit zowel bij de bevolking als bij de
offi ciële instanties. Reden hiervoor ziet hij in de armoede en het feit dat medewerkers
van overheidsinstanties amper of soms zelfs niet betaald worden en dus wel moeten
terugvallen op offi cieuze geldcircuits om het hoofd boven water te houden.
156
“Geld is het hoogste goed in de DRC, mensen zijn corrupt en deinzen er niet
voor terug om zelfs hun familie op te lichten. Dan is het niet te verwonderen
dat ze enkele duizenden dollars aanbieden en ambtenaren omkopen om landgenoten
naar Europa te smokkelen. Bovendien is er ook een gebrek aan gerechtelijke
vervolging voor corrupte ambtenaren: men straft ze niet en eist hoogstens een deel
van het geld terug.”
Conclusie van het verhaal: er is wel een aantal structuren aanwezig in het land, maar deze
structuren werken niet of onvoldoende en worden uitgehold door de heersende corruptiemoraal,
waardoor men vanzelfsprekend in een vicieuze cirkel terecht komt.
Er werd ons in Kinshasa ook toegelicht dat een bekende modus operandi bestaat uit het
reizen in transit: er wordt een ticket geboekt Kinshasa-Brussel-Casablanca, men vliegt
door naar Casablanca en men neemt het eerste vliegtuig terug richting Brussel, aangezien
er op de vluchten komende van Casablanca in Brussel geen gatecontroles zijn. Er kan
met andere woorden niet nagegaan worden van welke vlucht een passagier afkomstig is:
men komt aan de grenscontrole en vraagt asiel aan en beweert eenvoudigweg niet meer
te weten vanwaar men afkomstig is. Op die manier kan men de personen niet zonder
meer terugsturen, aangezien men geen zekerheid heeft over het land van herkomst.
Het was niet steeds eenvoudig om gedurende dit bezoek uit te maken wat nu dé waarheid
is (als die er al is), maar wat we zeker dienen te onthouden is dat er wel structuren
aanwezig zijn - inclusief de luchthaven - die op het eerste zicht lijken te werken, maar zich
niettemin tot misbruik lenen, hoewel dit door de luchthavenautoriteiten niet bevestigd
werd, doch duidelijk kon worden afgeleid uit de observaties en de gesprekken met andere
actoren. Het verhaal van de security manager van BAC lijkt eerder populistisch, maar met
inachtname van de observaties en de vaststellingen in België is dit scenario alsnog mogelijk.
Dé waarheid zullen we met dit beperkt onderzoek niet achterhalen, maar het bezoek
aan DRC heeft ons alleszins een heel nuttige impressie gegeven over de toestand in één
van de landen van herkomst van de in dit onderzoek bestudeerde doelgroep.