De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen?
De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen? De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen?
HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE PROBLEMATIEK IN EEN AANTAL INTERNATIONALE LUCHTHAVENS Globaal gezien kunnen we stellen dat er bij de bevoegde autoriteiten in Estland weinig zicht is op alleenreizende minderjarigen, hoewel uit de gesprekken tijdens het bezoek bleek wel dat er in het verleden reeds dossiers rond mensenhandel werden opgestart waarbij – eerder per toeval – minderjarigen betrokken waren. De geringe aandacht voor de situatie van alleenreizende minderjarigen is zeker het geval in de luchthaven van Tallinn, waarbij men zich in eerste instantie focust op het ontdekken van valse of vervalste documenten (op dit moment voornamelijk gericht op personen afkomstig uit Moldavië). Ondanks het feit dat Tallinn toch zeker binnen de Europese context een erg belangrijke luchthaven is, is het opvallend dat er relatief weinig expliciete aandacht is voor mogelijk kwetsbare groepen, zoals alleenreizende minderjarigen of slachtoffers van mensenhandel/mensensmokkel. Leeftijd is bovendien nergens op de luchthaven een registratiecriterium, wat het uiteraard erg bemoeilijkt om zicht te krijgen op de omvang van alleenreizende minderjarigen. In de haven van Tallinn is de situatie wat alleenreizende minderjarigen betreft enigszins anders. De immigratiedienst heeft namelijk een overeenkomst (“memorandum of understanding”) afgesloten met de betrokken rederijen waarbij de rederijen passagierslijsten van zowel uitgaande als inkomende passagiersboten van en naar Finland en Zweden ter beschikking stellen van de bevoegde immigratieautoriteiten. De passagierslijsten omvatten – naast de naam van de passagiers – ook een registratie van de leeftijd (m.n. de "geboortedatum") van alle passagiers, samen met de samenstelling van de bezetting van de bootkajuiten. Deze registratie laat toe een exact overzicht te krijgen van het aantal minderjarigen en biedt tevens een indicatie met wie een minderjarige samen reist, waarbij men onder meer in beperkte mate kan nagaan of de minderjarige al dan niet met een familielid (i.e. iemand met dezelfde familienaam) reist. Niettemin bleek uit de gesprekken ter plaatse dat alleenreizende minderjarigen zeker geen focus zijn van expliciete aandacht vanwege de betrokken autoriteiten en het element “geboortedatum” niet aangewend werd om een specifi eke klemtoon te leggen op de detectie van (alleenreizende) minderjarigen. Politioneel worden dagelijks passagiersgegevens uitgewisseld tussen Estland met Finland en Zweden zodat een vorm van pre-arrival controle kan worden uitgevoerd en bij de grenscontrole de focus kan gelegd worden op gekende of verdachte reizigers. Ten slotte dient nog vermeld te worden dat de autoriteiten in Estland gebruik kunnen maken van een gecombineerde databank die allerhande administratieve, politionele en juridische gegevens omvat (zoals bv. registratie van alle contacten met politie, familiale banden, inschrijving van voertuigen,…). Deze databank geeft aan ambtenaren (afhankelijk van hun profi el) toegang tot zeer gedetailleerde gegevens, gekoppeld aan de naam van een persoon. Concluderend kunnen we stellen dat er in Tallinn zowel op de luchthaven als in de zeehaven belangrijke mogelijkheden voorhanden zijn om de groep van alleenreizende minderjarigen en (minderjarige) slachtoffers van mensenhandel/mensensmokkel op te 151
DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN volgen, maar dat er tot op heden noch vanuit de grenscontrole noch vanuit de eenheid die zich bezighoudt met risicoanalyse aandacht besteed wordt aan deze specifi eke problematieken. Een groeiende “awareness” van dit gegeven is dan ook erg belangrijk, niet in het minst gezien de geografi sche ligging van Estland en de nakende toetreding tot het Schengengrondgebied. 5. Democratische Republiek Congo – N’djili Airport Naast de diverse landen van bestemming of transitluchthavens, werd besloten om ook eens ons licht op te steken in een belangrijke luchthaven in een land van herkomst, met de bedoeling meer informatie te verkrijgen rond de procedures, regelgeving en praktijken. De keuze viel al snel op de Democratische Republiek Congo, omwille van zijn historische link met België en omwille van de centrale ligging van dit land in Centraal-Afrika. Bovendien wees voorgaand onderzoek van Child Focus uit dat een belangrijk deel (21%) van de niet-begeleide minderjarige vreemdelingen die asiel aanvragen in België, afkomstig is uit de Democratische Republiek Congo. En breder gezien, bleek in dit onderzoek zo'n 70% van de niet-verdwenen niet-begeleide minderjarige vreemdelingen die asiel aanvroegen uit Afrika afkomstig te zijn. 117 Dit ondersteunt dus duidelijk de relevantie van een bezoek aan een Afrikaanse luchthaven, in concreto N’djili International Airport (vanaf hier: N’djili) in Kinshasa. Het driedaagse bezoek was op vele vlakken een succes: we konden met de juiste partners rond de tafel zitten, het bezoek was zeer goed georganiseerd en het heeft ons heel wat nieuwe gegevens en inzichten bijgebracht, dit alles onder meer dankzij de logistieke ondersteuning van de Belgische vice-consul in Kinshasa. Op dag één stond een introductiegesprek gepland met de ambassade om de exacte reden van ons bezoek toe te lichten. Het onderzoeksproject werd kort voorgesteld, waarna de vice-consul een aantal gegevens omtrent de visumproblematiek heeft uiteengezet (o.a. het probleem van gebruik van authentieke documenten die frauduleus worden bekomen bij de gemeenten in het land van bestemming, het gebruik van andere modus operandi inzake “Valse en Vervalste Reisdocumenten”, ...). Vervolgens werd een kort onderhoud voorzien met het plaatselijke hoofd van de International Organization for Migration (IOM) en een Franse immigratieoffi cier, die systematische controles van documenten uitvoert op Belgische en Franse vluchten die landen en vertrekken op N’djili. Het hoofd van IOM lichtte ons de rol en missie van IOM toe en had het vooral over familiehereniging en hoe de legale procedure in de praktijk omzeild wordt, onder meer 117 S. DE SMET, Het profi el en de traject-monitoring van niet-begeleide minderjarige asielzoekers in België, Child Focus en Fedasil, Brussel, 2005, 113p. 152
- Page 102 and 103: HOOFDSTUK 3: PROCEDURES BETREFFENDE
- Page 104 and 105: HOOFDSTUK 3: PROCEDURES BETREFFENDE
- Page 106: HOOFDSTUK 3: PROCEDURES BETREFFENDE
- Page 109 and 110: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN Van a
- Page 111 and 112: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN echte
- Page 113 and 114: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN Opste
- Page 115 and 116: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN 114 n
- Page 117 and 118: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN Er is
- Page 119 and 120: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN Servi
- Page 121 and 122: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN reche
- Page 123 and 124: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN de re
- Page 125 and 126: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN Daarn
- Page 127 and 128: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN de mo
- Page 129 and 130: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN 128 C
- Page 131 and 132: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN Ook h
- Page 133 and 134: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN Ondan
- Page 135 and 136: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN 134 C
- Page 137 and 138: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN 3. Tu
- Page 139 and 140: DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN de ac
- Page 142 and 143: Hoofdstuk 5 Situatieschets van de p
- Page 144 and 145: HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE
- Page 146 and 147: HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE
- Page 148 and 149: HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE
- Page 150 and 151: HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE
- Page 154 and 155: HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE
- Page 156 and 157: HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE
- Page 158 and 159: HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE
- Page 160 and 161: HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE
- Page 162 and 163: HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE
- Page 164: HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE
- Page 168 and 169: Hoofdstuk 6 Algemene conclusie
- Page 170 and 171: HOOFDSTUK 6: ALGEMENE CONCLUSIE dit
- Page 172 and 173: HOOFDSTUK 6: ALGEMENE CONCLUSIE van
- Page 174 and 175: HOOFDSTUK 6: ALGEMENE CONCLUSIE te
- Page 176: HOOFDSTUK 6: ALGEMENE CONCLUSIE ken
- Page 179 and 180: DEEL III: CONCLUSIES EN AANBEVELING
- Page 181 and 182: DEEL III: CONCLUSIES EN AANBEVELING
- Page 183 and 184: DEEL III: CONCLUSIES EN AANBEVELING
- Page 186 and 187: Hoofdstuk 8 Aanbevelingen voor verd
- Page 188: HOOFDSTUK 8: AANBEVELINGEN VOOR VER
- Page 191 and 192: DEEL III: CONCLUSIES EN AANBEVELING
- Page 193 and 194: DEEL III: CONCLUSIES EN AANBEVELING
- Page 195 and 196: DEEL III: CONCLUSIES EN AANBEVELING
- Page 198 and 199: Résumé
- Page 200 and 201: RÉSUMÉ tiers ne disposant pas de
DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN<br />
volgen, maar dat er tot op heden noch vanuit de grenscontrole noch vanuit de <strong>een</strong>heid<br />
die zich bezighoudt met risicoanalyse aandacht besteed wordt aan deze specifi eke<br />
problematieken. Een groeiende “awareness” van dit gegeven is dan ook erg belangrijk,<br />
niet in het minst gezien de geografi sche ligging van Estland en de nakende<br />
toetreding tot het Schengengrondgebied.<br />
5. <strong>De</strong>mocratische Republiek Congo –<br />
N’djili Airport<br />
Naast de diverse landen van bestemming of transit<strong>luchthaven</strong>s, werd besloten om ook<br />
<strong>een</strong>s ons licht op te steken in <strong>een</strong> belangrijke <strong>luchthaven</strong> in <strong>een</strong> land van herkomst,<br />
met de bedoeling meer informatie te verkrijgen rond de procedures, regelgeving en<br />
praktijken. <strong>De</strong> keuze viel al snel op de <strong>De</strong>mocratische Republiek Congo, omwille van<br />
zijn historische link met België en omwille van de centrale ligging van dit land in<br />
Centraal-Afrika. Bovendien wees <strong>voor</strong>gaand onderzoek van Child Focus uit dat <strong>een</strong><br />
belangrijk deel (21%) van de niet-begeleide minderjarige vreemdelingen die asiel<br />
aanvragen in België, afkomstig is uit de <strong>De</strong>mocratische Republiek Congo. En breder<br />
gezien, bleek in dit onderzoek zo'n 70% van de niet-verdwenen niet-begeleide minderjarige<br />
vreemdelingen die asiel aanvroegen uit Afrika afkomstig te zijn. 117 Dit ondersteunt<br />
dus duidelijk de relevantie van <strong>een</strong> bezoek aan <strong>een</strong> Afrikaanse <strong>luchthaven</strong>, in<br />
concreto N’djili International Airport (vanaf hier: N’djili) in Kinshasa.<br />
Het driedaagse bezoek was op vele vlakken <strong>een</strong> succes: we konden met de juiste<br />
partners rond de tafel zitten, het bezoek was zeer goed georganiseerd en het heeft<br />
ons heel wat nieuwe gegevens en inzichten bijgebracht, dit alles onder meer dankzij<br />
de logistieke ondersteuning van de Belgische vice-consul in Kinshasa. Op dag één<br />
stond <strong>een</strong> introductiegesprek gepland met de ambassade om de exacte reden van<br />
ons bezoek toe te lichten. Het onderzoeksproject werd kort <strong>voor</strong>gesteld, waarna de<br />
vice-consul <strong>een</strong> aantal gegevens omtrent de visumproblematiek heeft uit<strong>een</strong>gezet<br />
(o.a. het probleem van gebruik van authentieke documenten die frauduleus worden<br />
bekomen bij de gem<strong>een</strong>ten in het land van bestemming, het gebruik van andere<br />
modus operandi inzake “Valse en Vervalste Reisdocumenten”, ...). Vervolgens werd<br />
<strong>een</strong> kort onderhoud <strong>voor</strong>zien met het plaatselijke hoofd van de International Organization<br />
for Migration (IOM) en <strong>een</strong> Franse immigratieoffi cier, die systematische controles<br />
van documenten uitvoert op Belgische en Franse vluchten die landen en vertrekken<br />
op N’djili.<br />
Het hoofd van IOM lichtte ons de rol en missie van IOM toe en had het <strong>voor</strong>al over<br />
familiehereniging en hoe de legale procedure in de praktijk omzeild wordt, onder meer<br />
117 S. DE SMET, Het profi el en de traject-monitoring van niet-begeleide minderjarige asielzoekers in België, Child<br />
Focus en Fedasil, Brussel, 2005, 113p.<br />
152