De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen?

HOOFDSTUK 5: SITUATIESCHETS VAN DE PROBLEMATIEK IN EEN AANTAL INTERNATIONALE LUCHTHAVENS
Globaal gezien kunnen we stellen dat er bij de bevoegde autoriteiten in Estland weinig
zicht is op alleenreizende minderjarigen, hoewel uit de gesprekken tijdens het bezoek
bleek wel dat er in het verleden reeds dossiers rond mensenhandel werden opgestart
waarbij – eerder per toeval – minderjarigen betrokken waren.
De geringe aandacht voor de situatie van alleenreizende minderjarigen is zeker het
geval in de luchthaven van Tallinn, waarbij men zich in eerste instantie focust op het
ontdekken van valse of vervalste documenten (op dit moment voornamelijk gericht op
personen afkomstig uit Moldavië). Ondanks het feit dat Tallinn toch zeker binnen de
Europese context een erg belangrijke luchthaven is, is het opvallend dat er relatief
weinig expliciete aandacht is voor mogelijk kwetsbare groepen, zoals alleenreizende
minderjarigen of slachtoffers van mensenhandel/mensensmokkel. Leeftijd is bovendien
nergens op de luchthaven een registratiecriterium, wat het uiteraard erg bemoeilijkt om
zicht te krijgen op de omvang van alleenreizende minderjarigen.
In de haven van Tallinn is de situatie wat alleenreizende minderjarigen betreft enigszins
anders. De immigratiedienst heeft namelijk een overeenkomst (“memorandum
of understanding”) afgesloten met de betrokken rederijen waarbij de rederijen passagierslijsten
van zowel uitgaande als inkomende passagiersboten van en naar Finland
en Zweden ter beschikking stellen van de bevoegde immigratieautoriteiten. De passagierslijsten
omvatten – naast de naam van de passagiers – ook een registratie van de
leeftijd (m.n. de "geboortedatum") van alle passagiers, samen met de samenstelling
van de bezetting van de bootkajuiten. Deze registratie laat toe een exact overzicht
te krijgen van het aantal minderjarigen en biedt tevens een indicatie met wie een
minderjarige samen reist, waarbij men onder meer in beperkte mate kan nagaan of de
minderjarige al dan niet met een familielid (i.e. iemand met dezelfde familienaam)
reist. Niettemin bleek uit de gesprekken ter plaatse dat alleenreizende minderjarigen
zeker geen focus zijn van expliciete aandacht vanwege de betrokken autoriteiten en
het element “geboortedatum” niet aangewend werd om een specifi eke klemtoon te
leggen op de detectie van (alleenreizende) minderjarigen. Politioneel worden dagelijks
passagiersgegevens uitgewisseld tussen Estland met Finland en Zweden zodat
een vorm van pre-arrival controle kan worden uitgevoerd en bij de grenscontrole de
focus kan gelegd worden op gekende of verdachte reizigers.
Ten slotte dient nog vermeld te worden dat de autoriteiten in Estland gebruik kunnen
maken van een gecombineerde databank die allerhande administratieve, politionele
en juridische gegevens omvat (zoals bv. registratie van alle contacten met politie,
familiale banden, inschrijving van voertuigen,…). Deze databank geeft aan ambtenaren
(afhankelijk van hun profi el) toegang tot zeer gedetailleerde gegevens, gekoppeld
aan de naam van een persoon.
Concluderend kunnen we stellen dat er in Tallinn zowel op de luchthaven als in de
zeehaven belangrijke mogelijkheden voorhanden zijn om de groep van alleenreizende
minderjarigen en (minderjarige) slachtoffers van mensenhandel/mensensmokkel op te
151