De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen?

HOOFDSTUK 4: PARTICIPERENDE OBSERVATIE
2. Observaties van de overige categorieën:
Young Passengers en Minors Third Party
De observaties van de overige categorieën alleenreizende minderjarigen verliepen
veel moeilijker dan voor de procedure UM, omdat voor hen geen eenduidige procedures
voorhanden zijn en zij volledig autonoom het traject doorlopen van gate tot
aankomsthal. Bovendien worden deze observaties bemoeilijkt door het feit dat deze
groep minderjarigen moeilijker te detecteren is, aangezien ze nergens systematisch
geregistreerd worden en niet duidelijk zichtbaar aanwezig zijn. Het is niet altijd
evident om op het eerste zicht te bepalen of het om een minderjarige gaat. Zij
worden nergens, noch in het reservatiedossier noch in het reisdossier, als minderjarige
omschreven. Dit maakt het onmogelijk op voorhand te bepalen of er Young
Passengers of Minors Third Party op een vlucht zitten, waardoor we genoodzaakt zijn
deze minderjarigen te detecteren aan de hand van vrije observaties.
Bovendien worden deze observaties nog bemoeilijkt door het onderscheid tussen
reizen binnen en buiten de Schengenzone, zoals reeds eerder toegelicht. In principe
worden personen die intra-Schengen reizen niet aan een grenscontrole onderworpen.
Niettemin is er toch een aantal actoren die op één of andere manier in de controle
van intra-Schengen passagiers voorziet. We kunnen hierbij voornamelijk terugvallen
op de bijstand van de sectie "Fenomenen" van de Grenscontrole, die ambtshalve
politionele controles uitvoert in het kader van de bestrijding van mensenhandel en
mensensmokkel en van de sectie "Valse en Vervalste Reisdocumenten" van de Grenscontrole,
die de echtheid van reisdocumenten nagaat. Tevens kan gerekend worden
op de steun van de Federale Gerechtelijke Politie Airport, die vanaf oktober 2006
controles uitvoert op alleenreizende minderjarigen binnen een proactieve recherche.
Wat extra-Schengen vluchten aangaat, kunnen we naast deze drie actoren terugvallen
op de grenscontroleurs ter hoogte van de grensdoorlaatposten. Alle passagiers die
extra-Schengen reizen en dus ook alleenreizende minderjarigen, dienen immers de
grenscontrole te passeren. Dit vormt een goed uitgangspunt van waar we de observatie
kunnen aanvangen. Ook wijzen we op de verantwoordelijkheid van de grenscontroleurs
in deze problematiek. Om potentiële risicosituaties te detecteren is het aangewezen
dat zij bijkomende vragen stellen aan elke minderjarige die alleen reist. Ook indien
zij begeleid worden door een volwassene, mag men er niet a priori vanuit gaan dat het
de ouder of wettelijke voogd is, maar dient de verwantschap bevraagd te worden. Bij
twijfel is steeds nader onderzoek door de Grenscontrole aangewezen.
De vrije observaties werden in een eerste fase steeds uitgevoerd met bijstand van een
team van de Federale Gerechtelijke Politie Airport. Eens de focus van het onderzoek
voldoende geëxpliciteerd, zijn zij in een tweede fase overgegaan tot een autonome
dagelijkse opvolging en observatie binnen het wettelijk kader van een proactieve
119