De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen?
De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen? De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen?
WOORD VAN DANK hiervoor dagelijks inzetten; naar de teams “Valse en Vervalste Reisdocumenten” en “Fenomenen” van de Grenscontrole, voor de controles en observaties die gezamenlijk werden uitgevoerd en steeds zeer aangenaam verliepen; naar alle luchtvaartmaatschappijen die vliegen op Brussels Airport en de handelingmaatschappijen Flightcare en Aviapartner, alsook hun medewerkers die steeds bereid waren om de onderzoekster te woord te staan; en tot slot naar de partners buiten de luchthaven die de onderzoekster inzicht verschaften in de materie vanuit hun specifi eke invalshoek (in het bijzonder de Centrale Dienst Mensenhandel van de Federale Politie, de Dienst Voogdij en de Dienst Vreemdelingenzaken waarmee meerdere gesprekken werden gevoerd). Ook Bram Van De Velde, stagiair Criminologie van de Katholieke Universiteit Leuven, willen we bedanken voor het onderzoek dat hij in het kader van zijn stage bij de Federale Gerechtelijke Politie Airport heeft gevoerd. Hoofdstuk 3, waarin de procedure voor Unaccompanied Minors wordt beschreven, kwam deels tot stand op basis van zijn onderzoeksverrichtingen en de verwerking ervan in zijn stageverslag. Last but not least, van harte dank aan het leescomité van Child Focus: Nadège Bastiaenen, Nel Broothaerts, Hanne Claus, Dirk Depover, Stéphanie De Smet, Kristine Kloeck, Sofi a Mahjoub, Fabienne Smessaert, Ellen Stassart en Adinda Van Poucke. Zij hebben ertoe bijgedragen dat het werkstuk ook een vlot leesbare en toegankelijke tekst is geworden. Mochten we in dit dankwoord bepaalde personen over het hoofd hebben gezien, wensen wij hen voor hun inspanningen alsnog heel oprecht te danken. Het Child Focus team 11
VOORWOORD Voorwoord In het voorjaar 2006 krijg ik een verontrustende telefoon van Tony Verachtert, hoofd van de Federale Gerechtelijke Politie op Brussels Airport. Hij stelt zich vragen bij de toestroom alleenreizende minderjarigen op de luchthaven. Alleen al het vermoeden dat enkelen onder hen door de mazen van het controlenet glippen en een ernstig risico lopen slachtoffer te worden van misbruik, houdt hem al maanden wakker. Kan hij met deze verontwaardiging bij Child Focus terecht? Het probleem is me niet onbekend. Want niet-begeleide minderjarige vreemdelingen, die uit diverse werelddelen naar of door ons land reizen op zoek naar een beter leven, vormen sedert jaren een bijzondere doelgroep voor Child Focus. Hun grote kwetsbaarheid en hun verdwijningsrisico vragen extra aandacht van onze operatoren en case-managers, die politie en justitie ondersteunen bij de zoektocht naar vermiste kinderen. Daarnaast heeft de studieafdeling van Child Focus via praktijkgerichte onderzoeken tijdens de voorbije jaren herhaaldelijk en nadrukkelijk beleidsaandacht gevraagd voor deze vaak vergeten doelgroep. Bovendien had Willy Bruggeman, voorzitter van de Hoge Raad van de Federale Politie en voormalig ondervoorzitter van Europol, me kort na mijn aantreden als algemeen directeur van Child Focus al attent gemaakt op het internationaal probleem van alleenreizende minderjarigen. Hoewel niet onopgemerkt, kunnen ze vaak ongestoord in volstrekte anonimiteit hun tocht verder zetten. Een tocht die wellicht zelden uitmondt in een beter leven en heel wat risico’s inhoudt op betrokkenheid in criminaliteit, in sommige gevallen als dader van bepaalde deviante gedragingen, maar in andere gevallen als slachtoffer van mensenhandel of mensensmokkel in het bijzonder. Het lijdt geen twijfel dat met deze zorg bij Child Focus aan de juiste deur wordt geklopt. Child Focus heeft immers de unieke maatschappelijke opdracht om zowel op nationaal als op internationaal vlak alle vormen van verdwijning, ontvoering of seksuele uitbuiting van kinderen en jongeren te voorkomen en te bestrijden. Het probleem van alleenreizende minderjarigen kan ons niet onberoerd laten! De onmiddellijke respons van de Koning Boudewijnstichting op ons verzoek tot fi nanciële ondersteuning liet ons toe een eerste verkennende studie rond dit onderwerp op te starten. Valesca Lippens, een recent afgestudeerde criminologe die stage liep bij de operationele afdeling van Child Focus en er nadien ook een eerste werkervaring opdeed, was bereid deze moeilijke opdracht op zich te nemen. Moeilijk, omdat de wereld van de luchthaven - zoals àlle professionele werelden - een gesloten subcultuur vormt die voor buitenstaanders heel wat geheimen kent; omdat de regelgeving en procedures nauwelijks gekend en vrij ingewikkeld en ondoorzichtig zijn; omdat de rol en de bevoegdheden van de actoren en hun onderlinge afstemming en samenwerking nergens eenduidig beschreven zijn; maar bovenal omdat de 12
- Page 1 and 2: De luchthaven, een veilige plek voo
- Page 3 and 4: Een uitgave van: Child Focus, Houba
- Page 5 and 6: 4 INHOUDSOVERZICHT 8.3 Het Bureau
- Page 7 and 8: DEEL III: CONCLUSIES EN AANBEVELING
- Page 9 and 10: • NGO: Niet-Gouvernementele Organ
- Page 11: WOORD VAN DANK Woord van dank Zonde
- Page 16 and 17: DEEL I Inleiding en methodologie
- Page 18 and 19: INLEIDING EN METHODOLOGIE De wet va
- Page 20 and 21: 2. Probleemformulering INLEIDING EN
- Page 22 and 23: INLEIDING EN METHODOLOGIE ligde opv
- Page 24 and 25: c) ieder kind dat van zijn of haar
- Page 26 and 27: twee bestaande handelingmaatschappi
- Page 28 and 29: INLEIDING EN METHODOLOGIE dit onder
- Page 30 and 31: Figuur 1: Kaart van de Schengenlids
- Page 32: 5.5.2 Young Passengers Een combinat
- Page 35 and 36: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE G
- Page 37 and 38: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE 3
- Page 39 and 40: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE d
- Page 41 and 42: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE
- Page 43 and 44: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE 5
- Page 45 and 46: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE d
- Page 47 and 48: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE t
- Page 49 and 50: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE e
- Page 51 and 52: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE o
- Page 53 and 54: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE 5
- Page 55 and 56: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE 8
- Page 57 and 58: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE D
- Page 59 and 60: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE a
- Page 61 and 62: DEEL I: INLEIDING EN METHODOLOGIE V
WOORD VAN DANK<br />
hier<strong>voor</strong> dagelijks inzetten; naar de teams “Valse en Vervalste Reisdocumenten” en<br />
“Fenomenen” van de Grenscontrole, <strong>voor</strong> de controles en observaties die gezamenlijk<br />
werden uitgevoerd en steeds zeer aangenaam verliepen; naar alle luchtvaartmaatschappijen<br />
die vliegen op Brussels Airport en de handelingmaatschappijen Flightcare<br />
en Aviapartner, alsook hun medewerkers die steeds bereid waren om de onderzoekster<br />
te woord te staan; en tot slot naar de partners buiten de <strong>luchthaven</strong> die de onderzoekster<br />
inzicht verschaften in de materie vanuit hun specifi eke invalshoek (in het<br />
bijzonder de Centrale Dienst Mensenhandel van de Federale Politie, de Dienst Voogdij<br />
en de Dienst Vreemdelingenzaken waarmee meerdere gesprekken werden gevoerd).<br />
Ook Bram Van <strong>De</strong> Velde, stagiair Criminologie van de Katholieke Universiteit Leuven,<br />
willen we bedanken <strong>voor</strong> het onderzoek dat hij in het kader van zijn stage bij de Federale<br />
Gerechtelijke Politie Airport heeft gevoerd. Hoofdstuk 3, waarin de procedure<br />
<strong>voor</strong> Unaccompanied Minors wordt beschreven, kwam deels tot stand op basis van<br />
zijn onderzoeksverrichtingen en de verwerking ervan in zijn stageverslag.<br />
Last but not least, van harte dank aan het leescomité van Child Focus: Nadège Bastiaenen,<br />
Nel Broothaerts, Hanne Claus, Dirk <strong>De</strong>pover, Stéphanie <strong>De</strong> Smet, Kristine Kloeck, Sofi a<br />
Mahjoub, Fabienne Smessaert, Ellen Stassart en Adinda Van Poucke. Zij hebben ertoe<br />
bijgedragen dat het werkstuk ook <strong>een</strong> vlot leesbare en toegankelijke tekst is geworden.<br />
Mochten we in dit dankwoord bepaalde personen over het hoofd hebben gezien,<br />
wensen wij hen <strong>voor</strong> hun inspanningen alsnog heel oprecht te danken.<br />
Het Child Focus team<br />
11