De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen?

DEEL II: ONDERZOEKSRESULTATEN
Service Manifest) 88 ontvangen voor een Unaccompanied Minor, maar aan de gate blijkt
dat de crew geen Unaccompanied Minor op de vlucht heeft of blijkt dat de opgegeven
Unaccompanied Minor niet meer aanwezig is, hoewel hij/zij wel op de passagierslijst
staat. Dit kan een aantal mogelijke verklaringen hebben, maar de handelingmaatschappij
gaat niet concreet na per “no show” wat er is gebeurd, tenzij er een klacht volgt van de
ouder(s) waardoor zij verplicht worden de situatie uit te zuiveren (bv. in het geval waar
de ouders wel een UM-service hebben geboekt en betaald, maar de Unaccompanied
Minor op eigen houtje het traject heeft doorlopen van gate tot aankomsthal en er dus
iets fout gelopen is bij de overdracht aan de gate). Andere mogelijke verklaringen
kunnen zijn dat er wel een UM-service werd geboekt en betaald bij vertrek omdat de
minderjarige alleen de heenreis diende af te leggen, maar de ouder(s) de minderjarige
wel vergezellen bij de terugreis. Eens een UM-service geboekt is, kan deze dienstverlening
immers niet meer uit het reisdossier gehaald worden. Dit brengt risico’s mee bij
een abnormaal verloop van de procedure. Wat bij malafi de praktijken? Het feit dat niet
wordt nagegaan wat de oorzaak is van het niet-opdagen van de minderjarige verhoogt
de mogelijkheid tot het ontstaan van potentiële risicosituaties. Als niet wordt nagegaan
waar het schoentje knelt in de procedure, worden mazen in het net gecreëerd die graag
door personen met malafi de bedoelingen worden benut. Men dient ernaar te streven de
procedure zo waterdicht mogelijk te maken, opdat potentieel misbruik zoveel mogelijk
wordt ingeperkt en uitgesloten.
De UM-procedure kan bovendien een vals gevoel van veiligheid creëren. Het is niet
ondenkbeeldig dat men ervan uitgaat dat de procedure waterdicht is, net omdat er
een aantal veiligheidsmaatregelen wordt ingebouwden waardoor de aandacht voor
potentiële misbruiksituaties verzwakt. Dit is zo gebleken in casus 1 en dit gevoel
wordt nog versterkt door de specifi citeit van de procedure: de Unaccompanied Minors
doorlopen met het grondpersoneel niet het reguliere passagierscircuit, maar genieten
een “voorkeursbehandeling” en mogen de overige passagiers voorgaan ter hoogte
van de grenscontrole. Men dient erover te waken dat de grenscontrole niet minder
rigoureus gebeurt, uitgaande dat alles in orde is omdat ze door luchthavenpersoneel
begeleid worden. Dit vals gevoel van veiligheid kan men trachten te verhinderen door
sensibilisatie van de grenscontroleurs en een degelijke initiële en permanente vorming
met aandacht voor de problemen verbonden aan de problematiek van alleenreizende
minderjarigen, met specifi eke focus op kinderrechten, multiculturalisme, mogelijke
risicofactoren en signalen van potentieel slachtofferschap mensenhandel of -smokkel,
traumaverwerking, diverse vormen van uitbuiting, enzovoort. Daarenboven lijkt het
ons aangewezen dat de grenscontroleurs ook ten aanzien van Unaccompanied Minors
hun functie van eerstelijnspolitie vervullen en een aantal bijkomende vragen stellen
aan de Unaccompanied Minor (afhaler, reismotief, verblijfsadres, bestemming,…)
met de bedoeling potentieel misbruik van de procedure uit te sluiten.
88 Dit is het telex-systeem waarmee de handelingmaatschappij op de luchthaven van bestemming op de hoogte
gebracht wordt van aanvragen tot special assistance voor bepaalde reizigers op een specifi eke vlucht.
118