De luchthaven, een veilige plek voor alleenreizende minderjarigen?

HOOFDSTUK 4: PARTICIPERENDE OBSERVATIE
“fi ngerspitzengefühl” en hun “goodwill” om potentieel verdachte situaties te melden
aan de Federale Politie.
Wat het gebruik van de UM-documenten aangaat, geldt eigenlijk dezelfde stelling als
hoger vermeld bij de bespreking van de procedures. Deze documenten verschillen
tussen luchtvaartmaatschappijen. Een aantal essentiële gegevens komt evenwel
steeds terug, wat de vraag naar een uniform UM-document opwerpt, geldig voor alle
luchtvaartmaatschappijen binnen een internationale context. De hoeveelheid aan
formulieren en administratieve regelgeving binnen de diverse luchtvaartmaatschappijen
maakt de begeleiding van Unaccompanied Minors er niet evidenter op, wat
vooral opviel bij de observatie van jobstudenten werkzaam bij de handelingmaatschappij
die bepaalde formulieren niet kenden of niet steeds wisten wat er concreet
diende ingevuld te worden door crew en/of afhaler. De diversiteit maakt het tevens
moeilijk inzicht te verkrijgen in deze administratieve procedures en regelgeving.
Hetzelfde geldt voor de door sommige luchtvaartmaatschappijen vereiste toestemming
van de ouders om alleen te mogen reizen. Het blijft onduidelijk bij welke maatschappij
dergelijk document verplicht is en in welke mate deze verplichting afdwingbaar is. Met
andere woorden stelt zich de vraag: is het voor de luchtvaartmaatschappij mogelijk om
een Unaccompanied Minor te weigeren indien deze niet over een toestemming van beide
ouders beschikt om te mogen reizen? In België is het niet bij wet verplicht om over
dergelijke document te beschikken. Sommige luchtvaartmaatschappijen zijn evenwel
conform hun nationale wetgeving verplicht om dergelijk document te eisen, maar door
het ontbreken van nationale regelgeving hieromtrent kan deze verplichting in België niet
worden afgedwongen. Vandaar dat wij een aanbeveling formuleren om dergelijk document
verplicht en afdwingbaar te maken in België en zo mogelijk ook op internationaal vlak.
In de praktijk gebeurt het ook wel eens dat er zich geen afhaler bevindt in de aankomsthal.
Er wordt dan contact opgenomen met de Luchtvaartpolitie, die de situatie onderzoekt.
De persoon die vermeld staat op het document “UM” wordt telefonisch gecontacteerd.
Uitvoerige bevraging van diverse medewerkers van de handelingmaatschappijen heeft
uitgewezen dat deze situatie zich in het verleden steeds uit zichzelf heeft opgelost
doordat de afhaler alsnog kwam opdagen. Gesprekken met medewerkers met jarenlange
ervaring leren ons dat deze situatie uiterst zeldzaam is:
“Ik kan me zo geen situaties herinneren. Wel dat de afhaler te laat is, dat maken
we af en toe mee en ik kan dat echt niet begrijpen. Je laat je kind hier toch niet
alleen staan. Een paar jaar geleden hadden we een UM die hier alleen stond. Er
was geen afhaler en we konden geen contact krijgen met die persoon. En wat
doe je dan, je kan dat kind toch niet terugsturen. Wij zijn allemaal heel begaan
met die UM’s dus heeft een medewerkster het kind meegenomen naar een hotel.
De volgende dag kregen we van de Rijkswacht te horen dat de afhaler in alle
staten in hun burelen stond. Maar op zo’n momenten is er geen vast scenario,
dan moeten we zelf maar een oplossing zien te vinden. Gelukkig gebeurt er bijna
113