Protocol Anti-pesten - Tempo-Team

Protocol
Anti-pesten
Pestgedrag voorkomen en tegengaan.
November 2010

Inhoudsopgave
1 Inleiding 3
2 Wat is pesten? 4
2.1 Definitie 4
3 Pesten voorkomen 5
3.1 Erkennen 5
3.2 Voorkomen 5
4 Signaleren van pesten 7
4.1 Signalen 7
4.2 Communicatie over signalen en/of melding van pesten 8
5 Stappenplan bij vermoeden of constateren van pestgedrag 9
5.1 Stelling nemen als gezien wordt dat een kind (incidenteel) gepest wordt 9
5.2 Handelen bij vermoeden van niet zichtbaar pestgedrag 9
5.3 Aanpak bij zichtbaar en systematisch of herhaald pestgedrag 10
5.3.1 Gesprek met het gepeste kind 10
5.3.2 Gesprek met de pester 12
5.3.3 Gesprek met de ouders 13
5.3.4 Gesprek met de andere kinderen (meelopers/zwijgende groep) 13
5.3.5 Gesprek met ouders van andere kinderen. 13
5.4 Schematische weergave van de stappen 14
6 Regels in de groep omtrent pesten 15
7 Achtergrondinformatie over pesten en betrokken partijen 16
7.1 Voorbeelden van specifiek pestgedrag 16
7.2 De betrokken partijen 17
7.2.1 Het gepeste kind 17
7.2.2 De pester(s) 17
7.2.3 De meelopers en de andere kinderen 18
7.2.4 De ouders 18
7.3 Te verwachten problemen bij de aanpak van pesten 18
7.3.1 Bij het gepeste kind 18
7.3.2 Bij de pester(s) 18
7.3.3 Bij de meelopers/andere kinderen 19
7.3.4 Bij de ouders 19
7.4 Adviezen aan ouders 19
7.4.1 Ouders van kinderen die gepest worden: 19
7.4.2 Ouders van kinderen die pesten: 19
7.4.3 Ouders van meelopers: 20
8 Meer informatie 21
8.1 Websites 21
8.2 Leskist: “Pesten is niet leuk!” 21
Protocol Anti-pesten
November 2010
Pagina 2 van 21

1 Inleiding
Catalpa Kinderopvang BV biedt dagopvang voor kinderen van 0 tot 4 jaar en buitenschoolse opvang
voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar.
Het beleid dat voor u ligt is gericht op de BSO (4-13 jaar).
Wij willen kinderen een omgeving bieden waar kinderen zich prettig en veilig voelen, zodat ze op een
plezierige wijze hun vrije tijd op de BSO kunnen invullen en zich optimaal kunnen ontwikkelen. Alle
kinderen moeten leren omgaan met elkaar. Meestal gebeurt dit vanzelf, echter soms gaat dit mis en
wordt een kind door andere kinderen gepest op de BSO. Pesten kan overal plaatsvinden: op straat, op
school en ook op de BSO.
Pesten wordt door ons serieus genomen. Niet alleen het gepeste kind heeft onze steun en
bescherming nodig. In een omgeving waarin pesten wordt gedoogd, wordt ook de veilige sfeer voor de
andere kinderen aangetast. Ook dit is voor ons een ongewenste situatie. Tenslotte heeft ook de pester
recht op onze hulp om te leren op een positieve manier om te gaan met andere kinderen.
Met deze handreiking willen wij alle betrokkenen informeren hoe wij pestgedrag proberen te
voorkomen en/of aanpakken. En het biedt pedagogisch medewerkers en locatiemanagers
ondersteuning bij het handelen bij vermoeden of constateren van pestgedrag.
In hoofdstuk 2 staat wat wij verstaan onder pesten. Wat wij doen om pesten te voorkomen is
beschreven in hoofdstuk 3. In hoofdstuk 4 komt het signaleren van pestgedrag aan bod en in
hoofdstuk 5 hoe wij handelen bij het vermoeden of het constateren van pestgedrag.
In hoofdstuk 6 worden voorbeelden gegeven van regels omtrent pesten en omgang met elkaar, die
samen met kinderen opgesteld kunnen worden.
Achtergrondinformatie over pesten, de betrokken partijen en adviezen aan ouders staan vermeld in
hoofdstuk 7. Deze informatie kan gebruikt worden tijdens voor het informeren van pedagogisch
medewerkers tijdens werkbesprekingen en/of teamavonden, bij het hulp bieden aan ouders
In hoofdstuk 8 tenslotte staan websites aangegeven waar meer te lezen is over pesten, die hulp
bieden aan kinderen, ouders, pedagogisch medewerkers of waarop materialen zijn te downloaden om
in de groep te gebruiken.
Protocol Anti-pesten
November 2010
Pagina 3 van 21

2 Wat is pesten?
2.1 Definitie
Plagen: We spreken over plagen wanneer kinderen min of meer aan elkaar gewaagd zijn en het
vertoonde gedrag een uitnodigend karakter heeft om iets terug te geven vanuit een onschuldige sfeer.
Het gaat dan om een prikkelend spelletje, dat door geen van de betrokkenen als bedreigend of echt
vervelend wordt ervaren. Door elkaar eens uit te dagen leren kinderen heel goed om met allerlei
conflicten om te gaan. Dat is een vaardigheid die ze later in hun leven van pas komt bij
conflicthantering, waar iedereen in zijn leven mee te maken krijgt.
Pesten: Het specifieke van pesten is gelegen in het bedreigende en vooral systematische karakter.
We spreken van pestgedrag als het daarnaast ook nog regelmatig gebeurt, waardoor de veiligheid
van de omgeving van een kind wordt aangetast. De inzet van het pestgedrag is altijd macht door
intimidatie. Bij pesten is er sprake van een ongelijke situatie. De pester is sterker, met meer of ouder
en het slachtoffer kan zich niet verdedigen.
Pesten kan plaatsen vinden door een of meerdere daders. Vaak zijn er kinderen in de groep die
meedoen met de pester (soms omdat ze bang zijn zelf gepest te worden)
Je kunt pesten als volgt definiëren:
Pesten is het langdurig uitoefenen van fysieke en/of psychische mishandeling door een kind of een
groep kinderen van een groepsgenoot die niet (meer) in staat is zichzelf te verdedigen.
Pesten gaat anders dan plagen;
Pesten is een ander bewust hinderen of pijn doen;
Pesten kan verbaal of fysiek, door te intimideren, kinderen buiten te sluiten of te bedreigen,
Pesters pakken meestal één persoon;
Ze doen het niet één keer maar herhalen het vaak;
Ze zijn meestal sterker, met meer of ouder;
Het slachtoffer kan zich niet verdedigen en kan hetzelfde niet terug doen;
De pesters en de omstanders kunnen er wel om lachen;
Maar degene die gepest wordt heeft er hinder, verdriet en pijn van.
Voorbeelden van pestgedrag zijn te lezen in hoofdstuk 7.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 4 van 21
Iemand een stevige duw geven kan plagen zijn, maar het kan net zo
goed gaan om echt pestgedrag.

3 Pesten voorkomen
3.1 Erkennen
Om op de BSO over pesten te kunnen praten en er ook daadwerkelijk iets aan te kunnen doen, is het
noodzakelijk dat alle betrokken partijen erkennen dat wel eens gepest wordt. Voorts is het belangrijk
dat deze partijen het pesten ook als een probleem zien. Pas dan bestaat ook echt bereidheid om het
pesten aan te pakken.
3.2 Voorkomen
Het is belangrijk om goede preventieve voorwaarden te scheppen voor een veilige, prettige omgeving
waar sneller vriendschap ontstaat dan pestgedrag. (Anti)sociaal gedrag vormt de basis van een
omgeving waarin gepest wordt.
Voorwaarden om pesten te voorkomen zijn:
Een goede en sociale sfeer binnen de groep.
Binnen de BSO wordt veel aandacht besteed aan zorg voor elkaar. Kinderen leren
vanaf het begin dat je rekening met elkaar moet houden. Ze leren ook dat je respect
voor elkaar moet hebben.
Omgangsregels
Samen met de kinderen worden regels opgesteld over hoe om te gaan met elkaar.
Deze regels zijn zichtbaar voor kinderen en worden regelmatig bespreekbaar gemaakt
(bijvoorbeeld via spelletjes).
Openheid.
Pesten moet bespreekbaar zijn. Niet alleen als het voorkomt, maar ook tussendoor,
tijdens bijvoorbeeld tafelgesprekken en spelenderwijs. Door er met elkaar over te
praten ontstaat erkenning en een gevoel dat pesten best bespreekbaar is. De kinderen
moeten het gevoel krijgen dat ze ergens terecht kunnen als het hun gebeurt, of als ze
zien dat het een ander gebeurt. Ze moeten weten dat praten geen klikken is.
Communicatie binnen het team.
Pedagogisch medewerkers praten in het team met elkaar over pesten. Dit kan aan de
orde komen in een kindbespreking of werkbespreking. Pedagogisch medewerkers
wijzen elkaar op situaties die ze gesignaleerd hebben of vernomen hebben via derden
(ouders, kinderen, school).
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 5 van 21
Pesten wordt door alle betrokken partijen als een
probleem gezien.
Een actiepunt is dan ook dat Pedagogisch medewerkers samen met de
locatiemanagers de volgende zaken bespreken:
de verschillen tussen pesten en plagen;
de rol van de verschillende partijen die bij pesten een rol spelen
(zie hoofdstuk 7);
gezamenlijke afspraken maken over hoe te handelen bij (het
vermoeden van) pestgedrag, zoals beschreven in dit beleidsstuk.
De BSO moet over een preventieve aanpak beschikken.

Communicatie tussen team en ouders.
Ouders moeten het gevoel hebben dat ze bij het team terecht kunnen als ze de indruk
hebben dat hun kind gepest wordt. Het geeft het team de mogelijkheid om dit uit te
zoeken. Hierna kunnen de bevindingen weer met de ouders worden besproken.
Eventueel kan de locatiemanager dan nog in overleg met de clustermanager beslissen
of het noodzakelijk is dat andere ouders worden betrokken.
Veroordeling van pestgedrag.
Kinderen zijn van nature geneigd positieve stimulansen te volgen. Het is dan ook
belangrijk om kinderen zoveel mogelijk positief te benaderen. Kinderen moeten weten
dat pesten en ander negatief gedrag niet geaccepteerd wordt. Als ze merken dat
pesten niet geaccepteerd wordt zal hier een preventieve werking vanuit gaan.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 6 van 21
Actiepunten zijn dan ook:
Pedagogisch medewerkers nemen kennis van de preventieve
aanpakmogelijkheden, oefenen onderdelen hiervan en passen ze
toe.
Samen met kinderen worden omgangsregels opgesteld.
Eventueel kan er een themaweek georganiseerd worden
met activiteiten in het kader van pesten. Er bestaat een
leskist Pesten, deze is 3 weken te leen bij het
documentatiecentrum van de GGD. En er zijn kinderboeken
met als thema pesten.

4 Signaleren van pesten
Het kan natuurlijk voorkomen dat de preventieve maatregelen niet voldoende zijn en pesten toch
optreedt. Het is dan goed om te weten wat signalen zijn die de pester, het gepeste kind en de groep
uitzenden. De pedagogisch medewerkers en de ouders kunnen deze signalen dan waarnemen.
4.1 Signalen
Signalen dat iemand wordt gepest:
Niet meer of niet graag naar de BSO willen
Niet naar buiten willen
Niet graag naar situaties willen waar geen pedagogisch medewerkers aanwezig zijn
Vaak alleen zijn/spelen en/of zich afzonderen
Ander gedrag vertonen op de BSO dan voorheen
Niet meer over de BSO vertellen thuis
Is het doelwit van grappen/wordt vaak gecommandeerd
Steeds een bijnaam krijgen; niet bij de echte naam worden genoemd
Bepaalde kleren niet meer willen aantrekken
Regelmatig spullen kwijt zijn of met kapotte spullen thuis zijn
Regelmatig zeggen ziek te zijn
Niet willen gaan slapen, vaker wakker worden, bedplassen, nachtmerries hebben
Thuis prikkelbaar, boos of verdrietig zijn
Signalen dat iemand pest
Het zijn vaak de sterkeren in de groep
Populariteit afdwingen door stoer of onkwetsbaar gedrag vertonen
Andere kinderen proberen mee te krijgen in hun gedrag en mening
Proberen de macht in een groep te krijgen door luider te praten en aanwezig te zijn
Zich defensief opstellen naar anderen toe
Een ander steeds een bijnaam geven, nooit bij de echte naam noemen
Een ander voortdurend ergens de schuld van geven
Beledigen/intimideren/bezittingen afpakken of kapot maken/opmerkingen over kleding maken
Ander kind niet mee laten spelen
Signalen m.b.t. de rol van de andere kinderen
Meelopers lopen vaak naast een (hoofd)pester. Ze zullen snel dezelfde mening delen en
maken dit dan ook kenbaar aan de pester. Ze doen dit onder andere om in de smaak te vallen
bij de pester.
De zwijgende groep kinderen zien het pesten wel, maar grijpen niet in. Meestal zijn zij bang
om zelf gepest en het slachtoffer te worden. Zij hebben wel medelijden met het slachtoffer,
maar helpen de gepeste niet.
Signalen vanuit het groepsfunctioneren
Er is veel onrust in de groep.
Er is veel concurrentie binnen de groep of een bepaald groepje.
Er ontstaan veel vechtpartijen zonder duidelijke oorzaak.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 7 van 21
Als pesten ondanks een aantal preventieve maatregelen, optreedt,
moet de groepsleiding dit kunnen signaleren.

4.2 Communicatie over signalen en/of melding van pesten
Indien een pedagogisch medewerker door signalen vermoedt dat er gepest wordt, meldt zij dit aan
collega‟s en locatiemanager. Samen wordt dan besproken welke aanpak nodig is en wie wat doet.
Om zicht te krijgen op de omvang en de wijze van pesten wordt er met het team overleg gevoerd over
de signalen die een ieder individueel opvangt. Vragen kunnen zijn: wordt het pesten ook door de
groepsleiding opgemerkt? Hoe zit het probleem in elkaar? Wie zijn erbij betrokken? Etc.
Melding binnen het team heeft ook als doel dat iedereen alert kan reageren op pestgedrag.
Signalen van pestgedrag kunnen ook bij pedagogisch medewerkers gemeld worden door bijvoorbeeld
het gepeste kind zelf, door andere kinderen of door ouders.
Na signalering of vermoeden van pestgedrag worden ouders van het gepeste kind en van de pester
geïnformeerd. Indien er signalen zijn dat er niet op de BSO maar op school gepest wordt, wordt
ouders aangeraden dit op school te melden of bespreekbaar te maken.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 8 van 21
Een actiepunt:
Kinderen en ouders duidelijk maken dat melden van pesten bij
pedagogisch medewerkers moet en dat dit geen klikken is.

5 Stappenplan bij vermoeden of constateren van pestgedrag
In dit hoofdstuk worden alle te ondernemen stappen nader uitgewerkt. Wij maken hierbij onderscheid
tussen de situaties dat:
1 de pedagogisch medewerker (incidenteel) pestgedrag ziet gebeuren.
2 de pedagogisch medewerker vermoedt dat er onderhuids gepest wordt.
3 pestgedrag systematisch of herhaald zichtbaar voor komt.
Alle stappen die wij ondernemen zijn gericht op het stoppen van pestgedrag en dat het kind dat
gepest wordt en alle andere kinderen zich veilig en prettig voelen binnen de BSO.
Van alle gesprekken die plaatsvinden wordt verslag gemaakt.
5.1 Stelling nemen als gezien wordt dat een kind (incidenteel) gepest wordt
Het gepeste kind heeft vaak het gevoel dat het er alleen voor staat. Bovendien kan het gepeste kind
het gevoel krijgen dat het de pesterijen over zichzelf afroept, kortom dat hij er eigenlijk mede schuldig
aan is. Dit geeft aan dat het heel belangrijk is dat het kind het gevoel krijgt dat er mensen zijn die het
voor hem opnemen. Wanneer pedagogisch medewerkers signaleren dat een kind gepest wordt,
moeten zij onvoorwaardelijk stelling nemen tegen de pesters. De pesters moeten het gevoel krijgen
dat hun gedrag niet geaccepteerd wordt en het gepeste kind moet het gevoel krijgen dat hij
beschermd wordt tegen de pesters. Een goede methode is te observeren en een moment van pesten
uit te kiezen om duidelijk stelling te nemen.
In de meeste gevallen, bij incidenteel pestgedrag, is het stelling nemen voldoende om het pesten te
laten stoppen. Dit vraagt van pedagogisch medewerkers wel dat ze inzicht hebben op de omvang van
het probleem voor het slachtoffer en bovenal invoelend vermogen hebben. Een gesprek met het
gepeste kind is hierbij belangrijk.
Indien het pestgedrag zich herhaalt en/of toch doorgaat, worden de volgende stappen ondernomen.
5.2 Handelen bij vermoeden van niet zichtbaar pestgedrag
Indien het pesten onderhuids (dus niet openlijk) plaatsvindt en de pedagogisch medewerkers wel het
vermoeden hebben dat dit gebeurt, werkt een niet-confronterende methode het best. Dit komt vaak
voor in situaties waarin je weet dat er iets aan de hand is, maar waarin je geen duidelijke bewijzen
hebt. Een confronterende methode waarin vermoeden met de groep wordt besproken, werkt vaak
averechts. Kinderen ontkennen dat het gebeurt en het pesten gaat nog meer verborgen door.
Bij een niet-confronterende methode wordt een algemeen probleem toegespitst op het behandelen
van kinderen als zondebokken. De volgende stappen worden ondernomen:
1 In een algemeen gesprek met de groep wordt een probleem dat zich richt op sociale
omgangsproblematiek centraal gesteld;
2 Het onderwerp wordt gerelateerd aan eigen ervaringen van kinderen;
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 9 van 21
Als pedagogisch medewerkers zien dat een kind gepest wordt,
nemen zij direct duidelijk stelling: het gepeste kind krijgt
hulp/bescherming en pestgedrag wordt niet getolereerd.
Indien er een vermoeden is van pestgedrag binnen de groep,
zonder dat dit duidelijk zichtbaar is moet hiervoor aandacht zijn
binnen de groep om het tij te keren.

3 De “omgangsregels” zoals ze op de BSO gelden, worden nog een keer besproken.
Hierbij is ook aandacht voor:
Als iemand pest, doet hij iets dat niet mag.
Word je gepest of zie je dat een ander kind wordt gepest, dan moet je dit melden bij de
pedagogisch medewerker. Dit is geen klikken.
Hoe kun je een kind dat gepest wordt helpen (inzetten „zwijgende groep‟).
Met het kind waarvan vermoed wordt dat het gepest wordt, vindt een gesprek plaats om informatie in
te winnen.
Ook kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van de GGD - leskist Pesten of een ander project over
pesten opgestart worden.
5.3 Aanpak bij zichtbaar en systematisch of herhaald pestgedrag
De pedagogisch medewerker heeft een zeer belangrijke rol in de aanpak van pestgedrag. De
pedagogisch medewerker zal helder en duidelijk moeten maken dat dit ongewenste gedrag volstrekt
niet geaccepteerd wordt. Geen stelling nemen betekent immers: “Ga maar door”
De pedagogisch medewerker biedt in eerste instantie het gepeste kind bescherming samen met zijn
ouders, spreekt ernstig met de pester en zijn ouders en richt zich vervolgens op de zwijgende groep
en de meelopers.
Indien vermoed wordt dat het pesten ook op school plaatsvindt, wordt na toestemming van ouders,
ook de school hierbij betrokken.
Van alle gesprekken met pester en met ouders worden verslagen gemaakt.
5.3.1 Gesprek met het gepeste kind
Het slachtoffer is degene die zich met de situatie het minste raad weet. Hij heeft behoefte aan begrip
voor zijn situatie. Het doel van een gesprek is dan ook meerledig: ten eerste informatie inwinnen en
het kind gevoel geven dat er iets aan het probleem gedaan wordt en dat er afspraken over gemaakt
worden en het kind te helpen ervaringen te verwerken.
Vertrouwen winnen
Gepeste kinderen hebben vaak een negatief zelfbeeld. Hun zelfvertrouwen is aangetast. Bovendien
geloven zij dat ze het pesten zelf niet kunnen stoppen. Soms voelen ze zich er zelf schuldig aan. Het
kan zelfs voorkomen dat het vertrouwen in de groepsleiding ook weg is: de groepsleiding heeft het
immers lange tijd niet opgemerkt. Het vertrouwen van het gepeste kind moet (terug)gewonnen
worden. Richtlijnen voor een gesprek zijn:
Laat het kind zijn eigen verhaal vertellen;
Vraag hoe het kind zich door het pesten voelt;
Stel het kind gerust en prijs hem dat hij erover durft te praten;
Ga niet direct in op oorzaken, schuld en oplossingen;
Laat merken dat er iets aan het probleem van het kind gedaan gaat worden.
De groepsleiding vertelt het kind in het algemeen iets over pesten:
Dat het vaker voorkomt, ook bij andere kinderen;
Dat het niet alleen op de BSO gebeurt;
Dat er meer betrokkenen zijn dan de pester en het slachtoffer;
Dat pesters zichzelf er beter van vinden worden;
Dat veel kinderen uit de groep niets durven te zeggen, omdat ze bang zijn;
Dat de pester zelf een probleem heeft;
Dat de BSO pesten niet goed vindt.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 10 van 21
De BSO moet pestgedrag stoppen, het gepeste kind in
bescherming nemen en hulp bieden aan alle betrokkenen

Inwinnen van informatie
In deze stap helpt de groepsleiding door middel van gerichte vragen samen een duidelijk beeld te
vormen van het pesten. De vragen die gesteld worden zijn:
Wie pest er?
Hoe wordt er gepest?
Wat gebeurt er vlak voor het pesten?
Wanneer wordt gepest?
Hoe vaak wordt gepest?
Wanneer is het begonnen?
Waar wordt gepest?
Is het kind al vaker gepest?
Hoe reageert het kind op het pesten?
Wat heeft het kind geprobeerd om het pesten te laten stoppen?
Welk resultaat had dit?
Welke oplossingen kan het kind zelf bedenken?
Hulp bieden om pesten te stoppen
De groepsleiding moet aan het kind duidelijk maken dat geen pasklare oplossingen bestaan. De
groepsleiding laat wel merken dat er aan oplossingen gewerkt wordt. Het maken van afspraken is dan
ook noodzakelijk:
Wat kind zelf gaat proberen;
Vertellen wat de BSO gaat en kan doen;
Dat de stappen altijd met kind besproken worden;
Dat het kind altijd bij de pedagogisch medewerker kan komen.
De pedagogisch medewerker probeert samen met het kind een manier te bedenken om op het pesten
te reageren. Een duidelijke afspraak over het melden bij de pedagogisch medewerker is een goed
begin. Het is voor het kind moeilijk zich er niets van aan te trekken. Een afspraak als negeren heeft
dan ook geen effect. Je zou wel af kunnen spreken dat het kind niet aan de pesters laat merken dat hij
er last van heeft. De pedagogisch medewerker laat merken dat er altijd ruimte is om te komen praten,
zodat het kind weet dat hij altijd ergens terecht kan.
Eventueel aanbieden van „verwerkingsschriftje‟ waarin het kind thuis of op school iets kan
schrijven of tekenen als het kind dit wil. Dit kan helpen om ervaringen te verwerken.
Kind te vertellen over www.pestweb.nl
Het gebeurt dikwijls dat het slachtoffer van pesten niet de kans heeft gekregen om sociale
vaardigheden binnen de groep te leren. Ze hebben vaak weinig zelfvertrouwen. Er zijn twee soorten
vervolggedrag te onderscheiden: passiviteit of uitdagend gedrag. Deze vormen van gedrag zijn
“aangeleerd” en kunnen ook weer worden “afgeleerd”. In overleg met de ouders kan geadviseerd
worden dat het kind extern weerbaarheidtrainingen volgt.
De pedagogisch medewerker onderhoudt contacten met het kind om na te gaan of het pestgedrag
gestopt is, zich niet herhaald, het kind zich weer veilig voelt op de BSO en om te helpen negatieve
ervaringen te verwerken.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 11 van 21
De pedagogisch medewerker mag nooit beloven dat zij niets
zullen zeggen. Als zij niets kunnen zeggen kan er ook niets aan
het probleem gedaan worden.

5.3.2 Gesprek met de pester
Het eerste doel van het gesprek is dat de pester moet weten dat het pestgedrag moet stoppen en niet
geaccepteerd wordt.
Daarnaast is het van belang dat de pester zich bewust wordt van het eigen pesten en het effect ervan
op het slachtoffer. De pesters hebben ook recht op hulp, zij hebben moeite om op een normale wijze
met anderen om te gaan en hebben daar onze hulp bij nodig.
Pesters zijn vaak agressief, hebben hier een zwakke controle over en denken vaak positief over het
gebruik van geweld. Ze zijn vaak in een positie dat ze macht over het slachtoffer kunnen uitoefenen of
andere kinderen opdracht kunnen geven dit te doen. Bij pesters kunnen echter ook andere problemen
of oorzaken een rol spelen. In dit geval gebruiken ze agressief gedrag om hun tekort aan sociale
vaardigheden te verbergen.
Stelling nemen: pesten mag niet
Duidelijk wordt verteld welk gedrag niet geaccepteerd wordt.
Bewustwording
De pedagogisch medewerker wint eerst informatie in over het pesten en vertelt vervolgens iets over
pesten (zie punt 5.3.2 gesprek met het gepeste kind). Vervolgens worden met de pester een aantal
afspraken gemaakt:
Dat de pester meedenkt over een oplossing van het pesten;
Dat de ouders van de pester geïnformeerd worden;
Dat de problemen in algemene zin in de groep besproken worden;
Welke consequenties aan (herhaling van het vertoonde gedrag) zitten: (denk bijvoorbeeld aan
het niet alleen buiten mogen spelen, niet mee mogen met een uitje).
Dit gesprek is kort. Vervolgens worden de ouders van de pester ingelicht over het probleem.
Hulp bieden als gedrag niet verbetert
Indien er geen verbetering komt in het gedrag dient een aantal probleemoplossende gesprekken te
komen tussen de pedagogisch medewerker en de pester. Deze gesprekken zijn noodzakelijk om tot
een juiste hulp te komen, immers de pester heeft een probleem. Bij deze gesprekken kunnen
eventueel ook de ouders betrokken worden.
Er kan gekeken worden naar de volgende mogelijke oorzaken:
Tekort aan aandacht van de ouders;
Fysieke of psychische bestraffing door de ouders;
Ouders corrigeren agressief gedrag niet;
Het kind is of wordt zelf gepest;
Reactie op bepaalde geur-, kleur- en smaakstoffen;
Slecht voorbeeld van derden;
Slecht voorbeeld van pedagogisch medewerkers;
Geweld op televisie en/of computerspelletjes.
Mocht in dit uiterste geval nog geen gedragsverandering plaats vinden, dan kan het kind in overleg
met de ouders doorverwezen worden naar een externe sociale vaardigheidstraining, het RIAGG of
een andere instantie die behandelingen bieden voor kinderen met een dergelijk probleem.
Indien dit alles niet blijkt te helpen worden ouders door de locatiemanager geadviseerd om de opvang
anders te regelen. Het kan reden zijn om de plaatsing eenzijdig op te zeggen door de locatiemanager.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 12 van 21

5.3.3 Gesprek met de ouders
De pedagogisch medewerker en/of locatiemanager heeft zowel met ouders van het gepeste kind als
met ouders van de pester een gesprek. In beide gevallen is het gesprek gericht. In beide gevallen
moeten aBSOluut op de hoogte zijn van wat er met hun kind gebeurt. Zij hebben er recht op te weten
dat hun kind in sociaal opzicht bepaald zorgwekkend gedrag vertoont dat dringend verbetering
behoeft.
Om de ouders duidelijke informatie te kunnen geven is het goed dat de pedagogisch medewerker
eerst met het kind gepraat heeft. Eventuele druk van thuis wordt zo al weggenomen. Na het gesprek
neemt de pedagogisch medewerker contact op met de ouders en licht ze in over de situatie. De
volgende punten worden besproken:
Dat het kind gepest wordt c.q. dat kind pestgedrag vertoont
Dat er met het kind gesproken is;
Welke afspraken al zijn gemaakt (inclusief consequenties voor herhaling van pestgedrag)
Welke stappen nog volgen;
Hulp bieden door:
- geven van achtergrondinformatie over pesten in het algemeen
- adviezen te geven over hoe om te gaan met hun kind in deze situatie (zie hoofdstuk 7)
- evt. door te verwijzen naar externe hulpinstanties
Afspraken over hoe ouders op de hoogte gehouden worden en wanneer vervolggesprekken
plaatsvinden.
Tijdens de gesprekken worden de emoties van ouders serieus genomen en geluisterd naar de ideeën
en wensen van de ouders.
5.3.4 Gesprek met de andere kinderen (meelopers/zwijgende groep)
De pedagogisch medewerker voert een gesprek met de groep over pesten in het algemeen. Het is
belangrijk dat de kinderen doordrongen zijn van:
De regels zoals ze op de BSO gelden;
Het feit dat de BSO en de groepsleiding pesten afkeuren;
De eventuele (zwijgende) meerderheid een signaalfunctie heeft;
Kinderen andere kinderen op pesten kunnen aanspreken;
Het pesten gemeld kan worden bij de pedagogisch medewerkers;
Er kinderen in een groep zijn die door hun zwijgen meewerken aan het pesten.
Met de kinderen kan ook nagedacht worden over hoe ze een kind dat gepest wordt kunnen helpen.
5.3.5 Gesprek met ouders van andere kinderen.
De ouders van de andere kinderen moeten zich bij de pedagogisch medewerker kunnen melden als
zij van hun kind vernemen dat er een kind gepest wordt.
Ouders kunnen hun kinderen vertellen dat zij het verschrikkelijk vinden als kinderen elkaar pesten. Dat
als hun kind het ziet, het zeker niet mee moet pesten, maar stelling moet nemen. Indien het kind die
stelling niet durft te nemen, het altijd aan de ouders of aan de pedagogisch medewerker moet
vertellen. Praten over pesten is iets anders dan klikken. Ouders kunnen hun kind daarin ondersteunen
en begeleiden. Ook worden ouders op de hoogte gesteld van de maatregelen/stappen die worden
ondernomen.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 13 van 21

5.4 Schematische weergave van de stappen
In onderstaand schema staan de stappen die genomen worden nogmaals beschreven uitgaand van
deze drie situaties
1 de pedagogisch medewerker (incidenteel) pestgedrag ziet gebeuren.
2 de pedagogisch medewerker vermoedt dat er onderhuids gepest wordt.
3 pestgedrag systematisch of herhaald zichtbaar voor komt.
Situatie
1
2
3
Wie?
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 14 van 21
Wat doet PM Doel t.a.v.
gepest kind
PM-er 1a. stelling nemen
1b. beschermen gepest kind
PM-er(s) 2a.overleg team over aanpak.
PM-er
en/of LM-er
LM-er
2b.gesprek aangaan met kind
dat vermoedelijk gepest wordt.
2c.onderwerp nietconfronterend
bespreken in
groep.
2d. ev. project over pesten of
leskist GGD
3a. gesprek met slachtoffer
3b. gesprek met pester
3c gesprek met ouders van
kind dat gepest wordt.
3d gesprek met ouders van
pester(s)
3e. gesprek met de groep
3f. gesprek met andere ouders.
ondersteunt en bewaakt
het proces.
Helpen en
beschermen.
informatie
verkrijgen
gevoel geven dat
praten over
gepest worden
mag/moet.
gevoel geven dat
PM-ers er zijn om
te helpen.
steun bieden
informatie
inwinnen
hulp bieden
Doel t.a.v.
pester(s)
Laten weten dat
pesten niet mag.
laten weten dat
pesten niet mag.
pesten laten
stoppen.
inzicht geven in
effecten van
pesten bij
slachtoffer en
andere kinderen.
duidelijk maken
welk gedrag niet
is toegestaan en
wat mogelijke
consequenties
zijn.
inzicht geven in
effect van
pestgedrag.
hulp bieden
Doel t.a.v.
andere kinderen
Laten zien en
horen dat pesten
niet mag.
(preventie)
laten weten dat
pesten niet mag.
duidelijk maken
dat melden van
pesten geen
klikken is.
hoe ze hulp
kunnen bieden
aan gepest kind.
duidelijk maken
dat pesten niet
mag.
pesten door
meelopers
stoppen.
andere kinderen
het gepeste kind
laten helpen.

6 Regels in de groep omtrent pesten
Samen met kinderen worden regels (niet te veel) opgesteld over hoe om te gaan met elkaar en t.a.v.
pesten. Voorbeelden hiervan kunnen zijn:
1 Ik doe niet iets bij een ander kind, wat ik zelf ook niet prettig zou vinden.
2 Ik kom niet aan een ander als de ander dat niet wil.
3 Ik sluit een ander kind niet buiten van activiteiten.
4 Ik noem een ander bij de voornaam en gebruik geen scheldwoorden.
5 Als ik kwaad bent ga ik niet slaan, schoppen, krabben ( kortom: ik kom niet aan de ander). Ik
probeer eerst samen te praten. Of ik ga naar de groepsleiding.
6 Ik mag aan de groepsleiding vertellen als er iets gebeurt wat ik niet prettig of gevaarlijk vindt,
dit is geen klikken.
7 Ik vertel de groepsleiding wanneer ik zie dat een kind gepest wordt.
8 Blijft de pester doorgaan... dan vertel ik het aan de groepsleiding. Kinderen die pesten zitten
zelf in de nesten!
9 Word ik gepest dan praat er thuis ook over. Ik moet het niet geheim houden.
10 Uitlachen, roddelen en dingen afpakken of kinderen buiten sluiten vinden we niet goed.
11 We luisteren naar elkaar.
12 Ik beoordeel iemand niet op zijn of haar uiterlijk.
13 Nieuwe kinderen willen we goed ontvangen en opvangen. Zij zijn ook welkom op onze BSO
14 Ik doe iemand niet opzettelijk pijn en bedreig iemand niet.
15 Ik bemoei me niet met een ruzie door zomaar partij te kiezen.
16 Probeer een ruzie met praten op te lossen. Na het uitpraten kunnen we ook weer vergeven en
vergeten.
Eventueel kun je kinderen de opgestelde regels als pestcontract laten tekenen. Zodat zij beloven zich
aan de bovengenoemde afspraken te houden.
Tip: print de regels op een net papier, maak eventueel gebruik van plaatjes of laat
kinderen er zelf wat bij tekenen.
Op intranet staan voorbeeldmaterialen bijvoorbeeld op: www.beertje-anders.nl
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 15 van 21

7 Achtergrondinformatie over pesten en betrokken partijen
7.1 Voorbeelden van specifiek pestgedrag
Verbaal:
Vernederen:”Haal jij alleen de ballen maar uit de bosjes, je kunt niet goed genoeg voetballen
om echt mee te doen”.
Schelden: “ Viespeuk, etterbak, mietje” enz.
Dreigen: “Als je dat doorvertelt, dan grijpen we je.”
Belachelijk maken, uitlachen bij lichaamskenmerken of bij een verkeerd antwoord.
Kinderen een bijnaam geven op grond van door de kinderen als negatief ervaren kenmerken.
(rooie, dikke, dunne, flapoor, centenbak enz)
Gemene briefjes schrijven om een kind uit een groepje te isoleren of echt steun te zoeken om
samen te kunnen spannen tegen een ander kind.
Gemeen achter iemands rug praten (roddelen)
Fysiek:
Trekken en duwen of zelfs spugen.
Schoppen en laten struikelen.
Krabben, bijten en haren trekken.
Intimidatie:
Een kind achterna blijven lopen of een kind ergens opwachten.
Iemand in de val laten lopen, de doorgang versperren of klem zetten tussen de fietsen.
Dwingen om bezit dat niet van jou is af te geven.
Een kind dwingen bepaalde handelingen te verrichten, bijvoorbeeld geld of snoep meenemen.
Isolatie
Steun zoeken bij andere kinderen dat het kind niet wordt uitgenodigd voor spelletjes, partijtjes
en leuke dingetjes.
Uitsluiten:
Het kind mag niet meedoen met spelletjes, niet meelopen naar huis, niet komen op een
verjaardag.
Stelen of vernielen van bezittingen:
Afpakken van schoolspullen, kleding of speelgoed.
Beschadigen en kapotmaken van spullen: boeken bekladden, schoppen tegen en gooien met
een schooltas, banden van de fiets lek steken.
Digitaal pesten:
Via msn of internet een (bloot)foto van iemand rondsturen
Via msn, sms ed. iemand vervelende berichten sturen (zie verbaal pesten)
Via msn, sms gemene/ vervelende berichten over iemand naar anderen sturen (zie verbaal
pesten)
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 16 van 21

7.2 De betrokken partijen
Bij pestgedrag zien we ook altijd de onderstaande rolverdeling terug bij een aantal betrokkenen. Dit
zijn
1 Het gepeste kind
2 De pester(s)
3 De meelopers en de andere kinderen
4 De ouders
7.2.1 Het gepeste kind
Sommige kinderen hebben een grotere kans om gepest te worden dan anderen. Dat kan komen door
uiterlijke kenmerken maar het heeft vaker te maken met vertoond gedrag, wijze waarop gevoelens
worden beleefd en de manier waarop dat geuit wordt. Uit onderzoek blijkt dat kinderen gepest worden
in situaties waarin pesters al de kans krijgen om een slachtoffer te pakken te nemen. Er is dan al
sprake van een onveilige situatie, waarbinnen een pester zich kan manifesteren en zich daarin ook
nog verder kan ontwikkelen.
Kinderen die gepest worden doen vaak andere dingen dan de meeste leeftijdgenoten in hun
omgeving. Ze spelen een ander instrument, doen aan een andere sport of zitten op een andere clubje.
Ze zijn goed in schoolse vakken of juist niet goed. Er zijn helaas aanleidingen genoeg om door
anderen gepest te worden mits de pesters daar de kans voor krijgen vanuit de situatie.
Veel kinderen die worden gepest hebben een beperkte weerbaarheid. Ze zijn niet in staat
daadwerkelijk actie te ondernemen tegen de pestkoppen en stralen dat dan ook uit naar hun pester.
Vaak zijn ze angstig en onzeker in een groep, ze durven weinig of niets te zeggen, omdat ze bang zijn
om uitgelachen te worden. Deze angst en onzekerheid worden verder versterkt door het ondervonden
pestgedrag, waardoor het gepeste kind in een vicieuze cirkel komt waar het zonder hulp zeker niet
uitkomt.
Gepeste kinderen voelen zich vaak eenzaam, hebben in hun gepeste omgeving geen vrienden om op
terug te vallen en kunnen soms beter met volwassenen opschieten dan met hun leeftijdgenoten.
Jongens die worden gepest horen bijna nooit tot de motorisch beter ontwikkelde kinderen.
7.2.2 De pester(s)
Kinderen die pesten zijn vaak juist fysiek wel de sterksten uit de groep. Ze kunnen zich permitteren
zich agressiever op te stellen en ze reageren dan ook met dreiging van geweld of de indirecte inzet
van geweld. Pesters lijken in eerste indruk populair te zijn in een groep, maar ze dwingen hun
populariteit in de groep af door te laten zien hoe sterk ze zijn en wat ze allemaal durven.
Met het vertoonde pestgedrag gaat ze dat gemakkelijk af en ze krijgen andere kinderen mee bij het
gedrag naar een slachtoffer. Pesters hebben ook feilloos in de gaten welke kinderen gemakkelijk aan
te pakken zijn en als ze zich al vergissen, gaan ze direct op zoek naar een volgend slachtoffer. De
zwijgende meerderheid en mogelijke meelopers krijgen een keuze die onuitgesproken wordt
opgelegd en die aan duidelijkheid niet te wensen overlaat: Je bent voor of je bent tegen me. Hier gaat
een grote dreiging uit naar de gezamenlijke omgeving van pester en slachtoffer.
Alles is immers beter dan door de “machtige pester” zelf gepest te worden. De pesters stralen juist
deze dreigende zekerheid met verve uit. Ze overtreden bewust regels en hebben vaak de
vaardigheden ontwikkeld met hun daden weg te komen. Het profiel van de pester is sterk zelf
bevestigend, hij ziet zichzelf als een slimme durfal die de dommerds de loef afsteekt en ze dat ook bij
herhaling laat merken. “Wie maakt mij wat? ” staat met grote letters op het voorhoofd geschreven.
Het komt ook regelmatig voor dat een pestkop een kind is dat in een andere situatie zelf slachtoffer is
of was. Om te voorkomen weer het mikpunt van pesten te worden, kan een kind zich bijvoorbeeld in
een andere omgeving vervolgens als pester gaan opstellen en manifesteren. ”Laten pesten doet
pesten”.
Meisjes pesten minder openlijk dan jongens en vaak op een subtiele manier waarbij de uitdaging naar
de leiding niet echt aan de orde is. Ze pesten meer met woorden, maken geniepige opmerkingen of
sluiten andere kinderen buiten. Meisjes opereren minder individueel en meer met groepsvorming in de
zin van er al dan niet bij te horen. Fysiek geweld komt bij deze groep pesters veel minder voor.
Een succesvolle pester leert niet om zijn agressie op een andere manier te uiten dan door het
ongewenste pestgedrag te vertonen. Ook pesters hebben last op termijn van hun pestgedrag. Door
hun verkeerde en vooral beperkte sociale vaardigheden hebben ze vaak moeite om vriendjes op
lange termijn te maken en een vriendschap op te bouwen en te onderhouden op andere gronden dan
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 17 van 21

die van macht en het delen in die macht. Pesters maken een abnormale sociale ontwikkeling door met
alle gevolgen van dien voor de pester zelf.
7.2.3 De meelopers en de andere kinderen
De meeste kinderen zijn niet direct betrokken bij pesten in de direct actieve rol van pester. Sommige
kinderen behouden enige afstand en andere kinderen doen incidenteel mee. Dit zijn de zogenaamde
“meelopers “. Er zijn ook kinderen die niet merken dat er gepest wordt, of er zijn kinderen die het niet
willen weten dat er gepest wordt in hun directe (school) omgeving.
Het specifieke kenmerk van een meeloper is de grote angst om zelf in de slachtofferrol te geraken.
Maar het kan ook zijn dat meelopers stoer gedrag wel interessant vinden en denken daardoor in
populariteit mee te liften met de pester in kwestie. Vooral meisjes doen nogal eens mee met pesten
om een vriendin te kunnen behouden. Als kinderen actiever gaan meepesten in een grotere groep,
voelen ze zich minder betrokken en verantwoordelijk voor wat er met pesten wordt aangericht. Alles
wat in een groep gebeurt laat het individueel denken meer en meer achter zich en zo kan met name
groepsgedrag leiden tot excessen die achteraf voor iedereen inclusief de pesters onacceptabel zijn.
Het heeft absoluut zin om daadwerkelijk op te staan tegen het pesten. Zodra andere kinderen het
gepeste kind te hulp komen of tegen de pesters zeggen dat ze moeten ophouden, kan de situatie
aanzienlijk veranderen. Het pesten wordt dan al direct minder vanzelfsprekend en draagt bovendien
grotere risico `s met zich mee. De situatie voor met name meelopers verandert door het ongewenste
karakter van het vertoonde pestgedrag. Het wordt duidelijk dat het geen groepsnorm is om mee te
gaan in het pestgedrag. Meelopers horen graag bij de norm en de grote groep en zijn niet bereid en
ook niet in staat om grote risico `s te lopen waarvan ze de gevolgen niet kunnen overzien, dit in
tegenstelling tot de ervaren pester.
Kinderen die pestgedrag signaleren en dit bij de leerkracht aangeven vervullen dus een belangrijke
rol.
7.2.4 De ouders
Ook de ouders kunnen een belangrijke rol spelen. Ouders van kinderen die gepest worden en die dit
probleem met de school of op de club willen bespreken, zijn natuurlijk altijd emotioneel bij het
onderwerp betrokken. De gevoelde onmacht bij deze ouders wordt door hen sterk ervaren en is niet
altijd een goede leidraad tot een rationeel handelen. De ouder wil maar een ding en dat is dat het
pestgedrag ogenblikkelijk stopt. Ouders van kinderen die niet direct bij het pesten zijn betrokken,
kunnen meer afstand nemen. Daardoor zijn ze beter in staat om duidelijk te maken aan hun kind dat
er iets aan het pesten gedaan moet worden. Dit is ook in het belang van de opvoeding en ontwikkeling
hun eigen kind. Als er in de omgeving van een kind gepest wordt, heeft het kind zelf ook last van een
onveilige, onprettige sfeer in de groep of de klas.
7.3 Te verwachten problemen bij de aanpak van pesten
7.3.1 Bij het gepeste kind
Een gepest kind schaamt zich vaak voor zijn gedrag, het voldoet niet aan normen die de ouders graag
in hun kinderen terugzien: een vrolijk en vooral onbezorgd kind dat zelfstandig in staat is zijn boontjes
te doppen. Pesten is een groot probleem voor kinderen en zorgt ook voor een evenredig groot
probleem bij de erkenning en de aanpak ervan. Veel gepeste kinderen doen er dan uiteindelijk ook
maar het zwijgen toe en vereenzamen. De angst wordt aanvankelijk nog groter als het pesten
bespreekbaar gemaakt wordt door de ouders, waardoor het gepeste kind eens te meer met de
gevolgen van het pesten kan worden geconfronteerd. Als represaille kan er in nog heviger mate
gepest worden dan daarvoor al het geval was.
7.3.2 Bij de pester(s)
De pester zelf ziet zich in zijn machtsspel bedreigd, en dat moet ten koste van alles voorkomen
worden. Soms blijken de pesters echter net zo opgelucht als de slachtoffers bij een duidelijke aanpak.
Er wordt immers ook aandacht besteed aan hun onmacht om normaal met andere kinderen een
relatie op te bouwen. Bij een aantal pesters is dat hun liefste wens waardoor ze echter helaas
onmachtig zijn door het ontbreken van het hanteren van de juiste vaardigheden.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 18 van 21

7.3.3 Bij de meelopers/andere kinderen
Daarnaast is het goed te weten dat er altijd kinderen zijn die zich schuldig voelen omdat ze niet op
kunnen komen voor het slachtoffer door actief te helpen of een volwassene te hulp roepen. Dit is
vergelijkbaar met het niet te hulp schieten bij het verdrinken van mensen, waar een menigte bij
aanwezig is.
Ook zijn er altijd kinderen die helemaal niet in de gaten hebben dat er in hun omgeving gepest wordt.
Ze zien wel het een en ander gebeuren, maar kunnen de gebeurtenissen niet duiden als pestgedrag,
waar gepeste kinderen erg veel last van ondervinden.
7.3.4 Bij de ouders
Ouders van kinderen hebben vaak moeite om hun kind terug te zien in de rol van meeloper of pester.
Ouders beschikken niet altijd over de juiste informatie en ook het zich op beperkte schaal voordoen
van conflictsituaties tussen groepen kinderen, zorgt ervoor dat er nauwelijks vergelijkingsmateriaal
voorhanden is. Een pester op de BSO hoeft zich in de thuissituatie niet als pester te manifesteren.
Sommige ouders zien ook de ernst van de situatie onvoldoende in. Zij vertalen het pestgedrag van
hun kind in weerbaar gedrag.
Hun kind maakt echter een abnormale ontwikkeling door met grote risico`s op normatief afwijkend
gedrag op latere leeftijd met grote gevolgen. Andere ouders zien er niets meer in dan wat onschuldige
kwajongensstreken. De slogan:"Ach iedereen is wel eens gepest, u toch ook?" ,”geeft de visie van de
ouders op dit gedrag aardig weer. Behalve de pester moeten dus ook vaak de ouders doordrongen
worden van het ongewenste karakter voor alle betrokkenen van het vertoonde pestgedrag.
7.4 Adviezen aan ouders
7.4.1 Ouders van kinderen die gepest worden:
Als pesten niet op de BSO gebeurt, maar bijvoorbeeld buiten op straat, kun je de ouders van
de pester opbellen en voorzichtig vragen er met hun kind over te praten.
Pesten op de BSO kun je het beste direct met de pedagogisch medewerker op de groep
bespreken en op school met de leerkracht.
Als je van je kind er met niemand over mag praten, steun dan je kind, geef je kind
achtergrondinformatie (via of www.pestweb.nl of eventueel via de pedagogische medewerker
van de BSO) en maak je kind duidelijk dat de opvang het voorzichtig zal aanpakken.
Beloon je kind en help het zijn zelfrespect terug te krijgen
Stimuleer je kind tot het beoefenen van een sport, zodat hij in een spel of motorische
vaardigheid kan uitblinken.
Houd de communicatie open, blijf dus in gesprek met je kind. Doe dat niet op negatieve
manier, maar geef adviezen om aan het pesten een einde te maken. Steun je kind met het
idee dat er een einde aan komt.
Laat je kind door middel van het opschrijven omgaan wat hij heeft meegemaakt. Dit kan best
emotionele reacties bij je kind oproepen. Dit is niet erg, als het hierbij maar geholpen wordt de
emoties te uiten en te verwerken.
Bekijk samen met je kind www.pestweb.nl . Hier is zowel informatie/tips voor kinderen als voor
ouders te vinden.
7.4.2 Ouders van kinderen die pesten:
Neem het probleem serieus.
Raak niet in paniek.
Straf niet fysiek.
Probeer achter de mogelijke oorzaak van het pesten te komen door middel van praten of het
kind het te laten uiten via schrijven.
Probeer het kind uit te leggen wat het anderen aan doet, hij kan daardoor een beter
inlevingsvermogen betreffende het slachtoffer creëren.
Corrigeer non verbale of verbale agressieve buien.
Besteed aandacht aan je kind.
Stimuleer je kind aan sport te doen waardoor hij een eventuele agressie in zijn sport kan uiten.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 19 van 21

Bekijk samen met je kind www.pestweb.nl . Hier is zowel informatie/tips voor kinderen als voor
ouders te vinden.
7.4.3 Ouders van meelopers:
Ga met je kind praten met vragen als “hoe zou jij het vinden als..”
Praat met je kind erover waarom hij mee loopt bij het pesten.
Vraag je kind wat hij de eerstvolgende keer gaat doen als er gepest wordt.
Maak een eventueel duidelijke afspraken met je kind mocht er zich weer zo‟n situatie zich
voordoen en wat jouw kind dan zou doen.
Bekijk samen met je kind www.pestweb.nl . Hier is zowel informatie/tips voor kinderen als voor
ouders te vinden.
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 20 van 21

8 Meer informatie
8.1 Websites
www.pestweb.nl Info voor kinderen, ouders, leerkrachten
www.beertje-info.nl Kleurplaten en andere materialen om pesten bespreekbaar te maken in de groep
www.weerbaar.info
8.2 Leskist: “Pesten is niet leuk!”
Deze kist is te leen bij het documentatiecentrum van de GGD (uitleenperiode 3 weken)
Inhoud leskist
1. Handleiding
Brochure : “Pesten op school” zit apart in de koffer in een mapje.
2. Lespakketten en lesmaterialen
Ze pesten me! – boekje (onderbouw)
Het Blauwe Boek (onderbouw))
Een vuurspuwend monster(tje) (onder/middenbouw)
Anti- pesten pakket – posters en kalender (onder/midden/bovenbouw)
Sociale weerbaarheid (midden/bovenbouw)
Horen, zien en niet meer zwijgen (bovenbouw)
Pesten, dat pikken we niet! (bovenbouw)
Cyberpesten (bovenbouw)
3. Audiovisueel materiaal
Pesttest (midden/bovenbouw)
4. Spellen
Anti- pest Spel „Apart‟(midden/bovenbouw)
De Coole Kikker (middenbovenbouw)
5. Boeken
Kleintje nee en grote nee (onderbouw)
Eentje Geentje, het Lieveheersbeestje (onder/middenbouw)
Elmer (onder/middenbouw)
Kwelduivels (midden/bovenbouw)
Een bende in de bovenbouw (bovenbouw)
Het achtste groepie tegen het soepie (bovenbouw)
,
Protocol Anti-pesten
Juni 2010
Pagina 21 van 21