Zouttekeningen - Aris de Bakker

OnnavOlgbaar zOut
Vocht. Dat laat de strakke tekeningen die Aris de Bakker (1955) in zout zorgvuldig aanbrengt op
gegalvaniseerde metalen platen uitdijen tot prachtige, dikke kristallen. Eenmaal ingevreten ontstaan
er roestbruine, witte en zelfs groenige sporen. Het precieze en strakke patroon is een eigen leven
gaan leiden. Voor De Bakker is dat grensvlak van maakbaarheid en vergankelijkheid de essentie.
Ook in zijn sculpturen van ijs en paraffine brengt hij met vorm een strakke ordening aan. Vuur erbij
en die sculpturen smelten. Dat levert nieuwe, onverwachte vormen en beelden op. Het zien van dat
proces is een indrukwekkende ervaring die grenst aan het spirituele. Bij zouttekeningen zit dat proces
in de tekening opgesloten.
Begin jaren negentig gebruikte De Bakker voor het eerst zout. De levendigheid die krassen op platen
gegalvaniseerd metaal veroorzaakten, zetten hem op het spoor. Wat zou er gebeuren als je zout
daarop zijn gang liet gaan? Een kortstondig experiment volgde. Krap tien jaar later maakte
De Bakker een serie zouttekeningen rond 50 jaar Watersnoodramp. Pas het recente verzoek van de
Gasunie om werk met zout te maken, gaf hem de gelegenheid dit materiaal verder te onderzoeken.
Op groot en klein formaat heeft De Bakker tientallen zouttekeningen gemaakt, die elk een strak
patroon uit verschillende tijdperken en culturen als basis hebben.
Het is interessant te zien dat Arabische letters en de organische patronen van Baroktuinen in grond
veel op elkaar lijken. Net als patronen van Renaissancetuinen en die welke computers produceren om
wiskundige formules te visualiseren. Maar dit zijn de extra’s. Het gaat De Bakker bovenal om wat een
materiaal als zout met die patronen doet. Aantasten, opzij duwen, levendig maken.
Analoog aan het leven zelf.
Met de schoonheid van het materiaal weet De Bakker je te verleiden, om je vervolgens op een
onnadrukkelijke manier je eigen vergankelijkheid te laten voelen. Maar dan zonder het moralistische
vingertje van de 17e-eeuwse Hollandse genrestukken. Uit De Bakkers werk spreekt eerder humor en
verwondering: zo verbazingwekkend en mooi kan het leven zijn. Onnavolgbaar eigenlijk.
Sandra Spijkerman
Rozetje Gasunie, 2009
tekst Sandra Spijkerman vertaling Willem Kramer FOtO’s John Stoel, Mara Liza de Bakker, Aris de Bakker Ontwerp Biskaje Met dank aan Stroom Den Haag
aris
de bakker
zout
tekeningen

Zonnetuin, 2007, detail
Tentoonstelling Gasunie
Abracadabra, 2007, detail
Twee structuren, 2010
Abracadabra, 2007
Aardgasbuffer Zuidwending, 2010, nieuw
Aardgasbuffer Zuidwending 2010, na bijna een jaar
iniMitable salt
Moisture. This allows the taut drawings that Aris de Bakker
(1955) carefully applies in salt to sheets of galvanised metal to
swell, forming beautiful, thick crystals. Once these have bitten
into the sheets, they leave behind rusty brown, white and even
greenish traces. The precise and taut pattern has started to
lead a life of its own. For De Bakker, the essence lies in this
interface of manipulability and transience.
Likewise, in his sculptures of ice and paraffin, the artist also
uses form to bring order to chaos. Add fire, and these
sculptures will melt. This leads to new, unexpected shapes
and images. Observing this process is an impressive
experience that borders the spiritual. In the artist’s salt
drawings, this process is contained in the image itself.
De Bakker first used salt in the early 1990s. The liveliness of
the scratches left behind on sheets of galvanised steel set him
thinking. What would happen if you let salt run its course on
those scratches? A brief experiment followed. Barely a decade
later, De Bakker made a series of salt drawings focusing on the
fiftieth anniversary of the North Sea flood of 1953. It was only
the Gasunie’s recent request to produce work with salt that
gave him an opportunity to explore this material in more detail.
De Bakker has since made dozens of salt drawings, in larger
and smaller formats, that each take a simple pattern from
various eras and cultures as a point of departure.
It’s interesting to see that Arabic script and the organic
patterns of Baroque gardens are fundamentally similar in
appearance. Just like the patterns of Renaissance gardens
and those produced by computers when visualising
mathematical formulas. But these are the extras. De Bakker
is primarily concerned with what a material like salt does with
these patterns. It corrodes them, pushes them aside, enlivens
them – analogous to life itself.
De Bakker relies on the beauty of the material to seduce
you, and subsequently lets you – in a markedly unemphatic
way – feel your own transience. But without the paternalistic
moralism of 17th-century Dutch genre paintings. De Bakker’s
work sooner shows a sense of humour and wonder: this is
how amazing and beautiful life can be. Inimitable, when you
think about it.