LJeerlijk- f Jeden - Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek

Een toeristisch vertoef te Heemstede 1,5 eeuw
geleden
In het verre verleden waren buitenlandse reizen voornamelijk voorbehouden
aan telgen uit de vermogende klasse. Zij maakten een 'Grand
Tour', waarbij (ook bij kunstenaars) het klassieke Italië erg in trek was.
Verbetering van de wegen en verkeersmiddelen en meer in het bijzonder
de aanleg van spoorwegen heeft het reizen bevorderd. In de eerste
helft van de 19 e eeuw zijn diverse gidsen en reisboeken gepubliceerd
waarin ook Heemstede en in mindere mate Bennebroek en Berkenrode
worden beschreven (1).
In 1847 verscheen in twee edities een 'Wegwijzer voor de inwoners
van Rotterdam, Schiedam, Delft en andere plaatsen in de nabijheid
van den Hollandschen spoorweg: welke zouden wenschen, op één dag
heen en weder een uitstapje te doen naar de omstreken van Haarlem'.
Een uitgave door de Haarlemse Erven F.Bohn van 32 pagina's met
een kaartje van Zuid-Kennemerland. In het voorbericht laat de anonieme
auteur weten dat deze gids evenzeer geschikt is "voor die van
Amsterdam en voor alle andere vreemdelingen, die in de gelegenheid
zijn, om längeren of korteren tijd in deze oord te vertoeven".
De "heerlijke landouwen' van Haarlem hebben meer te bieden dan
de omstreken van steden als 's-Gravenhage, Arnhem en Utrecht. Het
is vooral de verscheidenheid die Zuid-Kennemerland zo interessant
maakt: uitgestrekte bossen, vruchtbare weiden, bloementuinen, de
blekerijen, fraaie dorpen, buitenplaatsen, de hoge duinen met schone
vergezichten ten slotte de zee in al haar grootsheid. De bezoeker wordt
aangeraden wanneer men één dag per vertoef neemt hiervoor ongeveer
twaalf uur uit te trekken. "Te weten van 's morgens half tien tot
's avonds negen uren - bij één der vijf volgende vertoef plaatsen te
bepalen:
1ste
2*
4e
5 e
vertoef: den Hout
vertoef: Heemstede
vértoef: Zandvoort
vertoef: Bloemendaal
vertoef: Zandpoort.
Tweede vertoef Heemstede
"Wanneer men in dit fraaije dorp den dag wil doorbrengen, neme
170