Presentatie Phytofar_Puntvervuiling_12092012.pdf
Presentatie Phytofar_Puntvervuiling_12092012.pdf
Presentatie Phytofar_Puntvervuiling_12092012.pdf
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Vervuiling oppervlaktewater door<br />
gewasbeschermingsmiddelen,<br />
eenvoudig en doeltreffend<br />
op te lossen?<br />
<strong>Phytofar</strong> 2012 - 2013
2<br />
Eenvoudige maatregelen<br />
beperken spectaculair<br />
de vervuiling van<br />
oppervlaktewater
3<br />
1. Probleem?<br />
2. Oorzaken?<br />
3. Gevolgen?<br />
4. Aanbevelingen?<br />
Vervuiling oppervlaktewater
4<br />
1. Probleem?<br />
Vervuiling oppervlaktewater
5<br />
EU Kaderrichtlijn Water<br />
Tegen 2015 moet oppervlaktewater een “goede ecologische toestand” hebben<br />
= concentratie actieve stof in het oppervlaktewater mag niet giftig zijn voor het waterleven<br />
ACUTE TOXICITEIT: MAC-waarde (Maximum Admissible Concentration); ng/l<br />
CHRONISCHE TOXICITEIT: PNEC-waarde (Predicted No Effect Level); ng/l<br />
(berekend op basis van ecotox-gegevens (vissen, algen en daphnia))<br />
Als de gemeten concentratie :<br />
< drempelwaarde ok<br />
> drempelwaarde negatieve gevolgen voor waterleven<br />
* drempelwaarde is specifiek voor elke actieve stof<br />
Oppervlaktewater
6<br />
Drinkwaternorm<br />
En het drinkwater?<br />
0,1 µg/l (0,5 µg/l voor totaal van alle a.i.’s)<br />
In bepaalde gebieden wordt drinkwater gewonnen uit oppervlaktewater<br />
Indien overschrijding<br />
hoge kostprijs om te verwijderen<br />
soms onmogelijk om te verwijderen
7<br />
µg en ng : minder dan niets!<br />
1 gram/liter (g/l) = 1 promille = 1 deeltje / duizend<br />
0,35 promille alcohol in het bloed<br />
1000 X lager<br />
1 milligram/liter (mg/l) = 1 ppm = 1 deeltje / miljoen<br />
1 ppm residu in groenten en fruit<br />
1000 X lager<br />
1 microgram/liter (µg/l) = 1 ppb = 1 deeltje / miljard<br />
= 1 g per 1 miljoen liter water (= 1.000m 3 water)<br />
1000 X lager<br />
1 nanogram/liter (ng/l) = 1 ppt = 1 deeltje / biljoen<br />
= 4 mm op 100 x de omtrek van de aarde<br />
= 1 hartslag op 31 700 jaar
8<br />
Aantal gewasbeschermingsmiddelen<br />
teruggevonden per meetplaats in 2010
9<br />
Aantal gewasbeschermingsmiddelen<br />
teruggevonden per meetplaats in 2011<br />
Aantal bestrijdingsmiddelen per meetplaats<br />
1 - 15<br />
16 - 25<br />
26 - 35<br />
36 - 50<br />
Noordzee<br />
Frankrijk<br />
0 5 10 20 30 40<br />
Kilometers
10<br />
Aantal actieve stoffen met PNEC-overschrijdingen<br />
per meetplaats in 2010
11<br />
Aantal actieve stoffen met PNEC-overschrijdingen<br />
per meetplaats in 2011<br />
Potentiële chronische effecten - aantal bestrijdingsmiddelen waarvoor de gemiddelde norm of PNEC wordt overschreden<br />
geen overschrijdingen voor de gemonitorde bestrijdingsmiddelen<br />
1 - 2<br />
3 - 4<br />
5 - 8<br />
9 - 15<br />
Noordzee<br />
Frankrijk<br />
0 5 10 20 30 40<br />
Kilometers
12<br />
Aantal actieve stoffen met MAC-overschrijdingen<br />
per meetplaats in 2010
13<br />
Aantal actieve stoffen met MAC-overschrijdingen<br />
per meetplaats in 2011<br />
Potentiële acute effecten - aantal bestrijdingsmiddelen waarvoor de maximum norm of MAC wordt overschreden<br />
geen overschrijdingen voor de gemonitorde bestrijdingsmiddelen<br />
1 - 2<br />
3 - 4<br />
5 - 8<br />
9 - 13<br />
Noordzee<br />
Frankrijk<br />
0 5 10 20 30 40<br />
Kilometers
14<br />
Drinkwaterproductie: meetresultaten<br />
van herbiciden in het IJzerbekken (VMW) - 2010<br />
Limiet voor drinkwater aan de kraan: 0.1 µg/l
15<br />
2. Oorzaken?<br />
Vervuiling oppervlaktewater
16<br />
Infiltratie<br />
Uitspoeling<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
HOE KUNNEN BESTRIJDINGSMIDDELEN IN OPPERVLAKTE- EN<br />
GRONDWATER TERECHT KOMEN :<br />
Grondwater<br />
Drainage<br />
Spuittechniek<br />
Spuitnevel<br />
Afspoeling<br />
Erosie<br />
Oppervlakte-<br />
water<br />
Schema : Sabine Beernaerts, CODA –Tervuren, 2003<br />
DIRECTE VERLIEZEN OF PUNTVERVUILING<br />
Product dat tijdens de manipulatie terecht<br />
komt op verharde oppervlakten (beton, …) is<br />
zeer gevoelig voor afspoeling naar riolering<br />
en waterlopen<br />
Ondoorlaatbare oppervlakten (beton, asfalt, klinkers,…)<br />
<strong>Puntvervuiling</strong>
17<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
1. Kleine oorzaken ………… GROTE GEVOLGEN:<br />
2. Morsen: 10 ml van product met 50 % ai = 5 g ai<br />
3. Lekkende dop: gedurende 10 min = 3 g ai<br />
4. Verzegeling: 2 ml van product met 50 % = 1 g ai<br />
1 bus = 2 ha……………… 1 g ai<br />
5 bussen = 10 ha………… 5 g ai<br />
Vervuiling waterloop<br />
1 m breed / 0,5 m diep<br />
(0,1 µg/l)<br />
100 km<br />
60 km<br />
20 km<br />
100 km
18<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
Weggooien verzegeling - verpakking<br />
.<br />
.
19<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
Slecht gespoelde verpakkingen<br />
.
20<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
Morsen tijdens voorbereiding – overlopen<br />
van vat tijdens vullen
21<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
Overlopen van vat tijdens vullen<br />
.
22<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
Verliezen tijdens vullen<br />
.
23<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
Lozen van overschotten of spoelwater<br />
.<br />
.<br />
.
24<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
Spuiten over grachtkanten, bermen, ….<br />
.<br />
.
25<br />
Verslempte<br />
of water-<br />
verzadigde<br />
bodem<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
Druppelinslag maakt<br />
bodemdeeltjes los<br />
AFSPOELING EN EROSIE VAN<br />
GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN?<br />
Afspoeling van water + GBM<br />
en transport van bodemdeeltjes + GBM<br />
door het afstromende water (erosie)<br />
TOPPS-PROWADIS Stakeholder workshop, 2012<br />
Waterloop
26<br />
Bron: inagro<br />
Vervuiling oppervlaktewater<br />
Afspoeling en erosie<br />
.
27<br />
3. Gevolgen?<br />
Vervuiling oppervlaktewater
28<br />
1. Mogelijke schade aan milieu<br />
Gevolgen?<br />
2. Negatief imago van de gewasbescherming en landbouw<br />
in het algemeen (vb. vervuiling van drinkwater -> consument!)<br />
3. Steeds strengere regels en normen die moeten nageleefd worden<br />
(cfr MAP 4)<br />
Verkoop, advies en gebruik, cfr. fytolicentie, bufferzones<br />
Extra kosten, extra werk en administratie<br />
4. Verdwijnen van producten<br />
Geen doeltreffende gewasbescherming geeft lagere opbrengsten met meer<br />
werk<br />
Problemen met resistentiemanagement<br />
Competitiviteit tov. andere productiegebieden<br />
Extra kosten, extra werk (vb. schoffelen)
29<br />
4. Aanbevelingen?<br />
Vervuiling oppervlaktewater
30<br />
Aanbevelingen<br />
De directe verliezen (puntvervuilingen) zorgen<br />
voor de grootste fractie van de vervuiling<br />
<strong>Puntvervuiling</strong>en worden sterk teruggedrongen<br />
door naleven van een aantal eenvoudige regels<br />
Informatie en advies zijn noodzakelijk, maar vooral<br />
gebruik van gezond verstand
31<br />
Aanbevelingen<br />
VOOR de behandeling<br />
TIJDENS de behandeling<br />
NA de behandeling
32<br />
Controleer de goede werking en afstelling van het spuittoestel<br />
• onmiddellijk lekken herstellen<br />
• zorg voor een duidelijke en goedwerkende drukmeter<br />
• deelname aan de wettelijke controles<br />
Lees aandachtig het etiket - o.a. naleven bufferzones,<br />
beperkingen erosiegevoelige percelen, ….<br />
Bereken nauwkeurig de benodigde hoeveelheid spuitvloeistof<br />
Kies een veilige vulplaats, indien mogelijk speciaal daarvoor voorzien en<br />
verwijderd van oppervlaktewater<br />
Spoel grondig de lege verpakkingen en giet spoelwater in de spuittank<br />
• let op de verzegeling<br />
• spoel ook de afsluitdoppen van de bussen<br />
Vermijd overlopen van de tank<br />
• blijf steeds aanwezig tijdens vullen<br />
• volumemeter op vulleiding<br />
Voor de behandeling
35<br />
Tijdens de behandeling<br />
Vermijd drift<br />
• Niet behandelen bij veel wind<br />
• Behandel ‘s avonds of ‘s morgensvroeg (windstil)<br />
• Kies de juiste spuitdoppen met bijhorende spuitdruk<br />
Behandel enkel het te beschermen gewas<br />
• Bufferzones naleven. Verplicht 1 m minimum bij<br />
akkergewassen of 3 m minimum bij verticale teelten<br />
• Let op voorgeschreven beperkingen voor erosiegevoelige teelten<br />
• Niet over spuiten op grachtkanten, bermen<br />
• Gebruik eventueel kantdop<br />
• Recht aanzetten bij de perceelsranden<br />
• ….
37<br />
Inwendige reiniging van het spuittoestel - spoelwatertank<br />
• Werk met opeenvolgende spoelbeurten – verdunningen op het veld<br />
• Spuit over het reeds behandelde gewas<br />
• Breng enkel verdunde spuitvloeistof terug mee naar het bedrijf<br />
Lozing van restvloeistof –<br />
spoelwater blijkt één van<br />
de belangrijkste bronnen<br />
van puntvervuiling<br />
Na de behandeling
40<br />
Na de behandeling<br />
Uitwendige reiniging van het spuittoestel<br />
• Op het veld : wissel de spoelplaats af<br />
• Op het bedrijf : op een speciale spoelplaats waar het<br />
reinigingswater kan opgevangen worden om later verwijderd<br />
te worden<br />
Verzamel de lege gespoelde verpakkingen<br />
• Verpakkingen niet afsluiten<br />
• Verzamel ook zegels en de afsluitdoppen (afzonderlijke zak)<br />
• Bewaar de lege verpakkingen in de speciale <strong>Phytofar</strong>-Recover zakken op een<br />
droge en veilige plaats<br />
Opruimen van de restfractie<br />
• Enkel de verdunde restfractie die niet kan verspoten worden, meebrengen naar<br />
het bedrijf<br />
• Biofilter – fytobak (wettelijk kader wordt geregeld)<br />
• Sentinel
41<br />
Verwerking reinigingswater, spuitoverschotten, …<br />
• Fytobak<br />
• Biofilter<br />
Fytobak bij landbouwer Vercruysse (Kortrijk)<br />
Na de behandeling<br />
Biofilter bij pcfruit
42<br />
Sentinel<br />
Na de behandeling<br />
biofilter en fytobak zijn<br />
niet geschikt voor grotere<br />
hoeveelheden vervuild<br />
water of voor hoge chemische<br />
vuilvrachten<br />
verwerking door Sentinel gaat<br />
veel sneller (1 m³ / 4 uur)<br />
open systeem: gezuiverd water<br />
kan hergebruikt worden<br />
Sentinel-project van <strong>Phytofar</strong>,<br />
Volsog en Inagro
43<br />
Bron: inagro<br />
Mogelijke maatregelen afspoeling en erosie<br />
Aardappeldrempeltjes<br />
Minimale<br />
bodembewerkingen<br />
Verhogen infiltratiecapaciteit<br />
Afremmen van het afstromende water<br />
Bodembedekker<br />
Wilgenteendam Grasbufferstroken<br />
Poel
44<br />
Acties ondernomen door <strong>Phytofar</strong><br />
www.phytofar.be
45<br />
Vervuiling oppervlaktewater door<br />
gewasbeschermingsmiddelen :<br />
eenvoudig en doeltreffend op te lossen!
DANK U VOOR<br />
UW AANDACHT!<br />
<strong>Phytofar</strong> 2012-2013<br />
Bronnen foto’s: Topps-Life, <strong>Phytofar</strong>, pcfruit, Inagro, Delvano
Change language