Materieel Strafrecht hc/wc 12/13 week 41 - QBDBD

Dictaat hoor- en werkcollege Materieel strafrecht week 41
Hoorcollege 6- 8 oktober 2012- Klaas Rozemond
Bij de poging probeer je een strafbaar feit te plegen, maar lukt het niet om de gehele strafbare
gedraging te voltooien.
De voorbereiding gaat weer aan dit stadium vooraf.
Voorbereiding gaat over in poging als je bent begonnen met het begin van uitvoering, dus als
het jetzt-geht-es-los moment gepasseerd is.
In eerste instantie lag de nadruk vooral op de gedraging (Eindhovense brandstichting), later
ging het meer om de intentie ( Ford Transit).
Alleen strafbare voorbereiding voor de teelt van harddrugs is strafbaar, omdat op dit feit een
gevangenisstraf staat van acht jaar of hoger. Softdrugs van lijst twee vallen hier niet onder,
dus hennepvoorbereiding is volgens de wet (nog) niet strafbaar, omdat hier maximaal zes jaar
op staat. Een poging tot telen is volgens de Hoge Raad nog niet strafbaar als je alle spullen
hebt klaarstaan, maar je nog niet begonnen bent met de uitvoering ervan.
Poging
Poging heeft een aantal kenmerken. Het moet gaan om een misdrijf, er moet sprake zijn van
een voornemen, er moet sprake zijn van een begin van uitvoering en het strafmaximum kan
één derde lager worden.
Begin van uitvoering
Eindhovense brandstichting: de dader moet vanaf zijn kant alles hebben gedaan om het
misdrijf te voltooien.
Cito: de gedraging moet naar haar uiterlijke verschijningsvorm zijn gericht op de voltooiing
van het misdrijf.
Videodozen: de uiterlijke verschijningsvorm kan ook achteraf uit de bewijsmiddelen worden
afgeleid.
Negatieve variatie: GWK-kantoor.
Voorbereiding
Voorbereiding heeft een aantal kenmerken. Het moet gaan om een misdrijf waar ten minste
acht jaar op staat, er moeten voorbereidingsmiddelen zijn, voorbereidingshandelingen zijn en
het strafmaximum kan met de helft worden verminderd. De woorden kennelijk en in vereniging zijn
geschrapt. Er moet ook sprake zijn van dubbelopzet, opzet op de handelingen en opzet op het plegen
van het feit. Dit is geformuleerd in het handleidingarrest.
Ford Transit
Hierbij geldt nog wel het begrip van kennelijk. Twee mannen leggen een filiaal van de Rabobank in
Castricum af met behulp van een Ford Transit van waaruit ze de bank observeren. Een van de mannen
stapt uit, kijkt bij de bank naar binnen en gaat weer naar zijn auto. De vraag is of dit een strafbare
voorbereiding is? Je kon in deze zaak niets afleiden van de uiterlijke verschijningsvorm van de
gedraging. In dit geval hing het af van het gebruik en het criminele doel dat de daders hadden.

In het Samir A. arrest wordt gezegd dat je niet mag abstraheren van het criminele doel.
Werkgroep 6 – 12 oktober 2012
Begripsvragen
Lees eerst de voorgeschreven literatuur en beantwoord de volgende begripsvragen
1) Welke vijf vereisten stelt de wetgever aan een strafbare voorbereiding ex artikel 46 Sr? Licht
elk vereiste kort toe.
- Het moet opzettelijk zijn, bijdrage zonder er vanaf te weten is niet strafbaar.
- Er moet een wettelijke gevangenisstraf op het delict staan van tenminste acht jaar.
- Er moeten voorwerpen, informatiedragers ruimte of vervoersmiddelen zijn.
- Bestemd tot:
- En het moet gaan om verwerven, vervaardigen, invoeren, doorvoeren, uitdragen of voor
handen hebben.
Er moet ook sprake zijn van dubbelopzet, opzet op de handelingen en opzet op het plegen van het feit.
Dit is geformuleerd in het handleidingarrest. R.O. 3 en 3.5 zijn het belangrijkste.
2) Hoe kan men de kenmerkende overgang tussen de voorbereidingsfase en de pogingsfase
typeren? Licht uw antwoord toe aan de hand van een voorbeeld.
Voorbereiding gaat over in poging wanneer het Jetzt-geht-es-los moment is geweest. Er moet dus
sprake zijn van begin van uitvoering. Cito-arrest. Het moet naar uiterlijke verschijningsvorm te
classificeren zijn als begin van uitvoering.
Arrestvragen
Lees RvdW 2007, 241 (Samir A.)
1) Geef aan wat de relevante feiten zijn in het Samir A.-arrest.
De verdachte wordt ervan verdacht een terroristische aanslag op de kerncentrale in Borssele
en de Tweede Kamer in Den Haag gepland te hebben. Hiertoe had hij stoffen,
informatiedragers, vervoersmiddelen, etc. beschikbaar die dit doel zouden kunnen dienen.
2) Welke uitleg geeft het hof aan het bestanddeel ‘bestemd tot’ van art. 46 lid 1 Sr (oud)?
De stoffen, informatiedragers, etc. zijn kennelijk niet bestemd ter voorbereiding van een
aanslag, omdat die voorwerpen die bestemming in objectieve zin redelijkerwijs niet kunnen
hebben. Het hof heeft hierbij als maatstaf aangelegd of die voorwerpen naar hun aard of hun
concreet dan wel acuut gevaarzettend karakter daadwerkelijk zouden kunnen bijdragen aan het
begaan van een misdrijf.
Het hof heeft de verdachte vrijgesproken en heeft gezegd dat deze niet bestemd waren voor
een aanslag.
R.O. 9.6.3 overweging van het hof. Vanaf bij de beantwoording..... Ook kijken naar R.O.
9.6.6.
3) Welke uitleg geeft de Hoge Raad aan het bovengenoemde bestanddeel?
Belangrijkste overweging Hoge Raad is 3.7. Volgens de Hoge Raad moet je de intentie wegen in het
licht van de voorwerpen gezamenlijk.

Om te oordelen over de bestemming moet je kijken naar:
Uiterlijke verschijningsvorm
Misdadige intentie/opzet
Als laatste moet je naar het gebruik van de voorwerpen kijken.
Casusvraag
Valerio is boos op zijn ex-vriendin. Hij speelt met het idee om de flat waarin zij woont op te
blazen. Hij heeft daartoe echter nog geen explosieven verzameld. In zijn keuken en schuur
bevinden zich huishoudelijke middelen die gebruikt zouden kunnen worden om een geschikte
bom te maken. Valerio realiseert zich dit evenwel niet. Op verschillende sociale media deelt hij
zijn gewelddadige voornemen met zijn (internet)vrienden. Door deze berichten op het internet
komt zijn ex-vriendin Valerio op het spoor en doet aangifte bij de politie. Hij wordt
aangehouden en vervolgd voor het voorbereiden van, kort gezegd, een aanslag op een woning.
Tijdens zijn verhoor geeft Valerio toe dat hij de intentie had om de flat van zijn ex-vriendin op
te blazen.
Welk verweer zou u als raadsman voeren? En heeft dit verweer kans van slagen? Waarom
wel/niet?
Dit kan van twee kanten bekeken worden. Namelijk in het licht van dubbel opzet en in het licht van de
bestemming.
Allereerst kijken of er wel acht jaar of meer op het misdrijf staat.
De voorwerpen die Valerio aanwezig heeft zijn op zichzelf niet bedoeld om een aanslag op een
woning te plegen. Ook is het zo dat Valerio niet zich niet realiseert dat deze voorwerpen hiervoor
gebruikt kunnen worden. En niet opzettelijke voorbereiding is niet strafbaar.
Onderzoeksvraag
Lees het artikel van Borgers & Van Poecke over strafbaarstelling van voorbereiding en
vergemakkelijking van Hennepteelt
1) Leg in uw eigen woorden uit waarom de huidige strafbaarstellingen in de voorfase
volgens de indieners van het wetsvoorstel niet volstaan met betrekking tot het vervolgen
en berechten van personen die zich bezig houden met het voorbereiden van hennepteelt.
Voorbereiding vereist dat op het misdrijf een gevangenisstraf staat van tenminste acht jaar,
maar op hennepteelt staat maar zes jaar, waardoor dit dus niet in aanmerking komt voor het
label ‘voorbereiding.’
MvT: argumenten voor het invoeren van de wet.
Er wordt vaak vervolgd voor medeplegen of medeplichtigheid. Dus bijvoorbeeld de
verhuurder van een pand. Deze vervolgingen stranden vaak, omdat niet altijd goed te bewijzen
valt of de verhuurder opzet had op het plegen.

Ze kunnen niet veroordeeld worden voor poging, omdat er dan nog geen sprake is van begin
van uitvoering. Want dat is pas het geval als je daadwerkelijk met telen begint. Begin van
uitvoering valt in dit geval samen met het voltooien van het delict.
Staat in par. 3 van het artikel.
2) Wat zijn de drie belangrijkste bezwaren van de auteurs tegen strafbaarstelling van
voorbereiding van hennepteelt?
Er is sprake van een dubbele verruiming van de strafbaarheid/strafrechtelijke
aansprakelijkheid.
Er wordt nu ook een culpa-variant toegevoegd. De vraag wordt dan hoe groot de
onderzoeksplicht van een burger dan zal worden. In de MvT wordt hiervan ook helemaal geen
voorbeeld gegeven, iets wat de auteurs als kritiekpunt zien.
Het laatste punt gaat over effectiviteit. De growshops zullen gaan versplinteren, zodat geen
van alle de hele keten bezit. De grip op de handelingen raken ze dan kwijt.
3) Wat bedoelen de auteurs met dubbele verruiming van de strafrechtelijke
aansprakelijkheid?
De dubbele verruiming zit in het verlagen van de grens van acht jaar. Het andere element is
dat het wetsvoorstel zowel opzet als culpa bevat, terwijl dit nu alleen opzet is.
4) Bent u het eens met het in het artikel ingenomen standpunt? Waarom wel/niet?
Dat er ook culpa bijkomt is niet goed, want dan zou iedereen constant moeten verantwoorden
waar hij zijn producten voor gebruikt, ook al zijn het gewone gebruiksvoorwerpen.