“Paarden liegen niet” - Huis en Erf

Themanummer Communicatie • Zelfstandig wonen dankzij domotica • Een interview in gebarentaal • Praten met
paarden • Schijndelse kinderboekenschrijfster opent haar dagboek • Deelnemers Onderdac maken BuurTV-ringen
December 2009, nummer 4, 4e jaargang
“Paarden liegen niet”

2 • Buurten December 2009 Buurten December 2009 • 3
Loog
Toen ik een kind was, bestond de wereld
vooral uit monologen. De kapelaan, de
schoolmeester, de agent en mijn ouders
vertelden mij wat goed en slecht was. Ik
luisterde, want tegenspraak was een teken
van onbeschoftheid. Maar halverwege de
jaren zeventig klonken er steeds meer
stemmen in Nederland. De monologen
veranderden in dialogen. Dat was wennen.
Leidinggevenden, politici en enquêteurs
wilden plotseling onze mening horen.
Plezierig, maar samenspraak houdt ook een
plicht in: nadenken en met kracht van
argumenten je standpunt verduidelijken.
Dat wil niet altijd vlotten, maar Nederland
blijft onverminderd dol op gesprekken. Op
Google levert de zoekopdracht ‘dialoog’
2.600.000 resultaten op en ‘monoloog’
slechts 181.000.
Ook Huis & Erf zoekt de dialoog. Elke dag,
met iedereen. Van bewoners en gemeentes
tot instellingen en verenigingen. Wat we de
laatste jaren vooral hebben geleerd, is onze
oren spitsen. Dat doen we met overtuiging:
een dialoog is voor ons minimaal 51%
luisteren en maximaal 49% het woord
voeren. Simpel: als wij de steen der wijzen
bezaten, zouden we net zo goed een A4’tje
met onze standpunten kunnen uitdelen.
Nog één overpeinzing over monologen en
dialogen. Dat ‘loog’ komt van het Griekse
‘logos’, wat woord of gedachte betekent.
Maar te vaak hoor ik gesprekken - vooral op
straat en op tv - die me herinneren aan de
andere betekenis van ‘loog’: bijtende stof.
Een van mijn wensen voor 2010: minder
bijterigheid in communicatie. Daar wordt
onze wereld stukken leefbaarder van.
André Phiferons
directeur-bestuurder Huis & Erf
3 De voordeur
4 Duim omhoog voor Viataal
Interview in gebarentaal
6 Het Dagboek
Netty van Kaathoven over haar schrijverschap
7 Kortingsbon BLZ Alfabet
8 “Een paard liegt niet”
Interview in manege Het Paardrijk
10 Schot in bouwplannen Lidwina
De nazit: bènkskes onthuld
Antoon Schuurmans: 53 jaar vrijwilliger
11 Onderdac méér dan onderdak
Bezoekers maken BuurTV-ringen
Gouden sportvrijwilligers gezocht!
12 Achterop + servicenummers
Buurten is een uitgave van Huis & Erf
en verschijnt viermaal per jaar.
Oplage: 5.000 exemplaren
Redactiecoördinator Gerdie Jans Rat, Huis & Erf
Redactie Eric Alink en Marc van Doornewaard
Fotografie Wim Roefs, Fotostudio Roefs, Loosbroek
Vormgeving Cragt Communicatie & Creatie, Boxtel
Huis & Erf
Kerkendijk 55
Postbus 19
5480 aa Schijndel
www.huisenerf.nl
De redactie van ‘Buurten’ hoort graag uw reacties, tips en
suggesties. U kunt ze mailen aan communicatie@huisenerf.nl
Deze keer in Buurten
Colofon
Domotica: “We hebben er flink mee zitten spelen.”
Altijd wennen, nieuwe apparatuur.
Waarom knippert dat rode
lampje? En waar zit de uitknop?
Gelukkig heeft domotica voor
Anna van Heeswijk (78) en haar
man Jos (79) geen geheimen
meer. Do-mo-ti-wie?! Domotica
oftewel slimme elektronische
voorzieningen in huis. Zo kunnen
ouderen en chronisch zieken
langer zelfstandig blijven wonen.
“We zijn er erg blij mee.”
Sinds de nazomer woont het echtpaar
van Heeswijk in het nieuwe woongebouw
aan de Deken Baekershof. Van
de 55 appartementen voor senioren
zijn er inmiddels 16 opgeleverd.
Lekker ruim? Mevrouw van Heeswijk
opgewekt: “We hebben hier een
hometrainer staan, maar die is
eigenlijk niet nodig. Je kunt hier
immers kilometers lopen in huis.
Echt ruim. Ach, dat houdt ons lekker
fit.” Hun appartement is – evenals de
andere – uitgerust met domotica en
beeldschermcommunicatie. Dankzij
Korting voor klanten van Huis & Erf?
Zeker in december laten we die niet
varen. Voor wie wil: Rabobank
Sint-Oedenrode Schijndel biedt 10%
korting op de Alles in één Polis. Met
deze polis hebt u voortaan nog maar
één verzekeringsbewijs nodig voor
al uw verzekeringen. Wat eronder
valt? Motorrijtuigen-, inzittenden-,
boedel-, wettelijke aansprakelijkheid-,
die techniek kunnen ze beeldbellen
met de buren, hun kinderen en
(mantel)zorgers. Andere ‘Willy-Wortelvondsten’
aan de Deken Baekershof
zijn de zorgalarmering, de mogelijkheid
om de kabelkrant van het Mgr.
Bekkershuis te raadplegen, de
‘plasrouteverlichting’ - wat valpartijen
voorkomt - en slimme toegangscontrole
op de deuren.
Haren kammen
“Met al die apparatuur hebben we al
flink zitten spelen”, glimt mevrouw
van Heeswijk. “We hadden het snel
onder de knie. Wat scheelt is dat
Huis & Erf een modelwoning heeft,
waar ze al die techniek demonstreren.
Zo waren we goed voorbereid. De
handigste techniek? Dat je een van
de buren kunt bellen en elkaar
tegelijkertijd op een beeldscherm
ziet. Of ik dan eerst m’n haren kam?
Nee, jôh! Ze weten toch wel hoe ik
eruit zie.”
Korting op Alles in één Polis
rechtsbijstand-, caravan/vouwwagen-
en doorlopende reisverzekering. Bel
Rabobank Sint-Oedenrode Schijndel
op 073 - 503 77 77 als u interesse of
vragen hebt. Extra informatie vindt u
ook op www.huisenerf.nl onder mijn
woning/huurbetalen/betaalbaar
wonen of in de folder die u bij ons
kunt afhalen.
Voor de vier zonen van Anne en Jos
van Heeswijk is het een geruststellende
gedachte dat hun ouders over slimme
zorgvoorzieningen beschikken. “De
jongens wonen al lang niet meer
thuis. Maar het idee dat we hier
veilig zitten, spreekt hun erg aan.
Kijk: nou zijn we nog redelijk gezond,
al heb ik longemfyseem en mijn man
hartklachten. Maar stel dat we ooit
slecht ter been raken, dan kunnen
we ons hier toch nog redden.”
Slimme Zorg
Van gloeilampenfabriekje in 1891
tot eigentijdse ICT: Brabant is sterk
in technologische vondsten. Dat
is ook nodig, want de vergrijzing
van Brabant - in 2010 is 15,2% van
haar inwoners 65 jaar of ouder -
is sterker dan elders in Nederland.
Dankzij ICT kunnen ouderen en
chronisch zieke Brabanders langer
thuis blijven wonen. Om die reden
is de provincie Brabant het project
Slimme Zorg gestart. Deken
Baekershof is een van elf verkozen
investeringsprojecten. Op 26
november 2009 vond in het Provinciehuis
in Den Bosch de aftrap van
Slimme Zorg plaats, waarbij een
film over domotica in de Deken
Baekerhof werd vertoond. André
Phiferons gaf hierbij uitleg. De
grondtoon in zijn verhaal: domotica
past uitstekend in de visie van Huis
& Erf dat wonen persoonlijk is. De
hulpmiddelen zorgen er immers
voor dat mensen naar eigen keuze zo
zelfstandig mogelijk kunnen blijven
wonen. De film is te bekijken via
www.brabant.nl/slimmezorg.

4 • Buurten December 2009 Buurten December 2009 • 5
Duim omhoog voor Viataal
Hints, mime, uitbeelden: gebarenspelletjes zijn vaak hilarisch vermaak tijdens donkere decemberavonden
voor horenden. Maar voor slechthorenden en doven vormen gebaren dikwijls de primaire ‘spreektaal’,
waarbij mimiek en beweging onmisbaar zijn om duidelijk en gericht te kunnen communiceren. Een
gesprek op Viataal in Sint-Michielgestel - het vroegere Doveninstituut - met pedagogisch medewerkster
Diana Withagen en tolk gebarentaal Marleen Versteeg.
“Als baby reageerde ik amper op
mijn omgeving en huilde veel. Mijn
ouders spraken wel tegen mij,
maar ik verstond ze niet en zei
niets terug. Pas op m’n derde werd
vastgesteld dat ik slechthorend
was. Ik kreeg gehoorapparatuur en
ging naar een slechthorendenschool.
Daar heb ik leren communiceren.”
Diana is (inmiddels volledig) doof
en vertelt haar verhaal in gebarentaal;
Marleen vertaalt dit naar
gesproken Nederlands en andersom.
Een driegesprek, dat na een
paar minuten gewenning al snel
vanzelfsprekend wordt.
Stiekem gebaren
Diana begeleidt dove kinderen en
hun ouders bij Viataal; ooit was ze
hier zelf leerling. “Vroeger was
gebarentaal op alle instituten
verboden; daarmee zonderde je je
af van de horende maatschappij,
vond men toen. Wij moesten leren
spreken als ‘normale’ mensen,
maar dat was heel moeilijk: we
hoorden immers niet wat we zeiden
en konden met name emoties heel
slecht uiten in gesproken taal.
Stiekem gebaarden we onderling
wel, maar als dat werd gezien kreeg
je straf.”
Doven/gebaren taal Viataal
Halverwege jaren 80 werd duidelijk
dat die gedwongen ‘orale taalmethode’
eerder tot achterstand dan tot
vooruitgang leidde, jaren later stapte
ook het Gestelse Doveninstituut
over op gebarentaal. Diana: “Door
contact met andere doven die al
wel gebarentaal gebruikten,
kenden we natuurlijk al veel
gebaren. En als je geen gebaar wist,
verzon je er zelf een. Toch bleek
toen al snel dat we een grote
taalachterstand hadden opgelopen.
Ik werk nu met dove peuters tot 3
jaar. Je ziet dat de gebarentaal bij
die kinderen, zo klein als ze zijn,
zich ontzettend snel ontwikkelt.
Veel vlotter dan bij ons destijds -
juist omdat ze nog zo jong zijn.”
Van Dale
In Nederland wordt inmiddels één
universele gebarentaal gebruikt:
Nederlandse Gebaren Taal (NGT),
een eigen beeldtaal met gebaren
die iconisch zijn (ze laten zien hoe
iets werkt of eruit ziet) en arbitrair
(ze laat niet zien hoe iets werkt of
eruit ziet). Ook is er een eigen
grammatica: de gesproken zin ‘De
pop zit op de kast’ wordt bijvoorbeeld
‘Kast pop op’. Marleen: “Vroeger
bedacht iedere gemeenschap of
regio een eigen systeem, nu
hebben heel veel landen een
algemene gebarentaal. Die is dus
niet gekoppeld aan spreektaal: in
België gebruiken ze weer andere
symbolen dan hier.” Dit jaar
verscheen het eerste Van Dale NGT
woordenboek. “Heel mooi. Maar
ook heel beperkt: ruim 3000
gebaren. Er zijn nog lang niet voor
alle woorden gebaren, maar
dagelijks komen er nieuwe bij.
Ondertussen gebruiken we vingerspelling
voor namen of moeilijke
woorden waar nog geen gebaar
voor bestaat. Dat is een handalfabet
met voor iedere letter een eigen
gebaar.”
Vertrouwelijk vertalen
Marleen wordt bij de meest uiteenlopende
gesprekken gevraagd te
tolken. “Leuk als je nieuwsgierig
bent. Maar soms ook best moeilijk.
Omdat je je niet mag bemoeien met
het gesprek terwijl je misschien wel
kunt helpen. Maar ook omdat je
soms tolkt voor mensen die een
gebarentaalachterstand hebben.
Dan moet je een ander symbool of
gebaar bedenken. Zonder de
inhoud aan te passen, ik mag er
natuurlijk niet van alles bij gaan
verzinnen.”
Is het voor Diana niet vervelend of
vreemd om ook in vertrouwelijke
gesprekken alles te moeten delen
met de tolk? “Ik vind het gewoon
nodig! Ik ben nu eenmaal doof,
daar verander ik niks meer aan en
dus moet ik de omstandigheden
aanpassen. Met de hulp van een
tolk kan ik een gesprek helemaal
volgen en voorkom je spraakverwarring.
Ik wil kunnen communiceren
als ieder ander. En dat kan zo.”

VV
6 • Buurten December 2009 Buurten December 2009 • 7
Het dagboek van Netty van Kaathoven
Netty van Kaathoven
Maandag
Maandag schrijfdag. Maar vandaag betrap ik mezelf op uitstelgedrag.
Dat zit zo: mijn hoofdpersoon zit zwaar in de problemen. Om goed
te schrijven, moet ik me altijd erg inleven in mijn hoofdpersoon.
En daar heb ik vandaag weinig zin in, want dan moet ik me in zijn
wanhoop en zijn verdriet verplaatsen. Hup, hup, het boek moet af.
Dus geen getreuzel. Wel neem ik me voor om hierna weer een
vrolijk boek te gaan schrijven.
Dinsdag
Het dagboek
Dagboeken zijn strikt vertrouwelijk.
Maar voor de lezers van ‘Buurten’
gaan ze af en toe open. In deze
aflevering beschrijft kinderboekenschrijfster
Netty van Kaathoven uit
Schijndel hoe meeslepend haar
beroep is.
Naar Viataal. Aan de dove en slechthorende pubers leg ik uit hoe
ze gedichten kunnen maken. Opeens ben ik degene met een
handicap. In gebarentaal spreken ze druk met elkaar en met hun
docenten – en ik zou niet weten waar het over gaat. Toch kan ik
met hulp van derden met de jongeren over mijn gedichten ‘praten’.
Vervolgens gaan ze zelf aan de slag. Ik ben heel benieuwd hoe het
hen zal lukken om met geschreven taal te werken terwijl ze geen
rijmklanken en klemtonen kunnen horen.
Woensdag
Door het internet is schrijven tegenwoordig
geen eenzaam beroep meer.
De hele week door komen er mailtjes
van kinderen via mijn website of via
Hyves. Vandaag schrijft Chantal:
“Lieve mevrou van Kaatsheuvel. Ik doe
mijn boekprestatie over ‘Pas op, Tirza’.
Dat vond ik een vet mooi boek. Ik krijg
eksttra punten als ik een biografie van
u erbij zet. Kunt u er even een voor mij
sgrijven en dat ik die erbijdoe?” Ik
antwoord haar dat ze me vragen mag
stellen, maar dat ze de biografie
volgens mij toch echt zelf moet
schrijven van haar juf. Binnen tien
minuten komt er antwoord: “Ja, da lukt
natuurlijk niet meer, want ik moet het
morgen inleevren en ik wil ook nog
naar paardrijden nu.”
Donderdag
Vandaag corrigeer ik huiswerk. Dat is
ingeleverd door de mensen die bij mij
een cursus ‘kinderboeken schrijven’
volgen. ’s Avonds bespreken we het.
Enthousiast gaan de cursisten na mijn
aanwijzingen nonsensgedichten
maken. We liggen in een deuk om de
gekke vondsten die ze hebben.
Vrijdag
Via de mail stuurt een van mijn uitgevers
de tekeningen van mijn nieuwe boek
‘Waar is thuis?’ Het boek speelt zich in
Turkije af en de tekeningen zijn
fabeltastisch mooi geworden. Ik vraag
aan de uitgever of de bananenbomen
een paar keer vervangen kunnen
worden door palmen en oleanders en
dan is het helemaal oké! In januari
komt het uit. We zijn er nu al trots op.
Zaterdag
Geen afspraken buiten de deur
vandaag, en het regent, dus ik ga weer
achter de computer. De honden
knorren tevreden aan mijn voeten.
Eerst een proefdruk bekijken van een
prentenboek dat in maart verschijnt.
Het ziet er goed uit, ik corrigeer nog
een paar kleine dingen. Daarna verder
aan het boek dat bijna af is. Er wacht
alweer een ander boek waarvan een
uitgever over drie maanden de tekst
wil hebben. Opschieten dus.
Zondag
Tijdens een lange boswandeling met
een vriendin en de honden bespreek
ik de plannen voor mijn nieuwe boek.
Ze geeft mij goede tips en langzaam
groeit het verhaal in mijn hoofd. Ook
als ik vrij ben, spoken de verhalen
door om snel een plekje te krijgen in
een van mijn boeken.
Kortingsactie
3 tijdschriften halen
2 betalen
BLZ Alfabet
Viva of Revue? Quest of Vrij Nederland?
Story of VT Wonen? Flair of Libelle?
Lastig kiezen! Zeker in december, als bed en bank lokken om lekker
languit te lezen. Gelukkig biedt BLZ Alfabet aan de Markt in Schijndel
uitkomst. U kiest drie tijdschriften en hoeft er na inlevering van de
kortingsbon maar twee te betalen. Mocht u deze maand louter tijd
hebben voor het lezen van sinterklaasrijmen, kerstrecepten of
handleidingen op vuurwerkpakketten? Geen nood: de tijdschriftenactie
van BLZ Alfabet duurt tot 1 maart 2010.

8 • Buurten December 2009
“Paarden liegen niet”
Wie een paard hoort praten, hoeft niet verontrust de crisisdienst te bellen.
Al in de jaren zestig bewees het Amerikaanse tv-paard Mister Ed dat viervoeters kunnen
spreken. Ook Jolly Jumper, de knol van stripheld Lucky Luke, kletst heel wat af. Op
bezoek bij Anneke Hoenderdos (28) van Manege Het Paardrijk in Berlicum. “Als jij een
overspannen of te dominante manager bent, zal een paard je dat vertellen.”
Een maandagochtend aan Koesteeg
39. Grijze lucht, kale bomen en
motregen. Maar in de ogen van
Anneke is het onafgebroken lente:
“Ik ben erg blij met mijn werk. Je
kunt het een roeping noemen.” Ze
vertelt haar levensverhaal in gestrekte
draf. Als kind raakte ze in de ban van
paarden. Op haar zestiende verhuisde
ze van Mierlo naar Gemonde. Een
jaar later volgde ze in Friesland een
cursus ‘Communiceren met paarden’.
“Veel fokkers zien paarden als
handelswaar”, ondervond Anneke.
“De zweep is de baas. Doodzonde,
want als je een paard als individu
erkent, kan samenwerking ontstaan.”
Telepathie
In 2001 kon ze die wijsheid in de
praktijk toepassen. Anneke kreeg
een mishandeld en kopschuw paard
cadeau. Elke dag zat ze bij het paard
in de Gemondse wei. “Na drie
weken kwam Mistery uit mijn hand
eten. Kort daarop duldde ze een
halster en liet ze zich borstelen.” Het
geheim van de smid? Communicatie.
Nuchter: “Via lichaamstaal en
telepathie kan ik met paarden
spreken. Zo kan ik zonder gesproken
commando’s een paard vragen of
het wil stoppen met lopen. Dat
klinkt misschien zweverig, maar ik
sta met twee benen op de grond.”
Gewetensvraag: praat ze liever met
paarden dan met mensen? Lachend:
“Met paarden. Die liegen niet en
begrijpen je nooit verkeerd.”
Spiegel
In Zutphen volgde Anneke een
tweejarige opleiding voor pedagogisch
begeleider met paarden. Daar leerde
ze hoe viervoeters een spiegel van
lichaam en geest zijn. In gewone
knolrapentaal: een paard doet je ná,
waardoor het je confronteert met je
houding, gedrag en - al dan niet
verborgen - verlangens en spanningen.
Zo kan een paard jong en oud
helpen om angsten en onzekerheden
te overwinnen. Een voorbeeld: “We
hebben hier kinderen die niet durven
te praten. Als ze zwijgend en stokstijf
naast een paard staan, zal die dat
gedrag nabootsen. Oftewel: wil het
kind dat het paard gaat lopen, dan
zal het zelf in beweging moeten
komen. Maar het omgekeerde geldt
ook. Kinderen met ADHD ontdekken
dat een paard minder onrustig
wordt als ze zelf niet zo druk zijn.”
Droom
“Het kan gek lopen”, erkent Anneke,
die afgelopen zomer haar vierjarige
studie holistisch kindertherapeute
afrondde. Tot 2006 tijd verdiende ze
de kost als secretaresse. “Maar mijn
droom was een eigen manege. Dit is
de perfecte locatie, pal naast
recreatiegebied Engelenstede. Dat
de financiering is gelukt, heb ik
vooral aan mijn ouders te danken.
Zij wonen hier in het voorhuis en
zijn Theetuin Het Aardrijk begonnen.”
Inmiddels volgen zo’n 240 kinderen
en volwassenen bij Anneke lessen
Paard & Plezier of Paard & Zorg. Die
laatste categorie is voor cliënten met
een beperking - van autisme tot
meervoudige handicap - die hun
sociale en/of motorische vaardigheden
willen versterken. Ook biedt Paardrijk
extra activiteiten zoals een gedichtendag,
paardenshows en deelname aan
Indoor Brabant.
Depressief paard
Buurten December 2009 • 9
Tijd voor een rondleiding-in-galop.
Achter de fraaie tuin ligt de paddock.
Een van de dertig paarden is Kachima.
“Ons snelste paard”, glimlacht
Anneke. “Maar als je met een tillift
een spastisch kind op zijn rug takelt,
zet-ie geen stap verkeerd.” Even
verderop in de manege vegen
medewerkers de stallen schoon. In
de boxen van Ivan, Malinca, Lowie
en Frits ruikt het naar vers stro - hun
bedje is weer opgemaakt. “In ons
pension huren zo’n 25 dieren een
Appaardement”, legt Anneke uit. “Ze
hebben kost, inwoning en huishoudelijke
hulp.” Overbodige luxe? Nee, hoor.
Paarden lijken op mensen, weet
Anneke. “Ze hebben een eigen
persoonlijkheid en hun ‘buien’. Een
paard kan ook depressief zijn of
iemand missen.” Of ze een ziek paard
kan genezen? Voor gecompliceerde
zaken - drachtigheid, gebitsproblemen
of een röntgenfoto van een peesontsteking
- schakelt Anneke de dierenarts
in. Voor huis-, tuin- en keukenkwalen
past ze zelf acupressuur,
massage of kruidenbehandeling op
de paarden toe.
Afscheid op het erf. Anneke kijkt met
grote voldoening terug op de laatste
jaren, benadrukt ze. Maar het mooiste
moet nog komen? Hoezo? Zachtjes
klopt ze op haar buik: “Ik ben vier
maanden zwanger.” Tip voor de
speelgoedwinkel in Berlicum: sla
extra My First Pony’s in. Vijftig procent
kans dat ze over een half jaar als
kraamcadeau de deur uit vliegen.
Zie ook www.hetpaardrijk.nl
en www.hetaardrijk.nl

10 • Buurten December 2009
Er zit beweging in Lidwina
Lidwina, beschermheilige van de zieken, leefde in Schiedam. In 1394 brak ze haar heup op het ijs, waarna ze 38 jaar bijna
volledig verlamd was. Van onbeweeglijkheid heeft bouwplan Lidwina gelukkig geen last. Eind dit jaar begint de uitvoering
van de derde fase: een nieuw woongebouw met twee woonlagen en een verdiepte parkeerruimte. Het gaat om 18
zorgwoningen voor cliënten van SVZS en Dichterbij en 35 koopwoningen, waarvan 11 sociale koopwoningen met 10%
korting via Koopgarant. Verder telt het complex 16 Te Woon-woningen met de vrijheid van huren of kopen - eveneens
via Koopgarant met 10% korting. Belangstelling voor een koopwoning? Neem dan contact op met Ellen Kooymans,
Kooymans makelaars, telefoonnummer (073) 549 26 30. Voor een Te-woonwoning kunt u contact opnemen met Leonie
Kootkar, klantadviseur Projecten, telefoonnummer (073) 544 06 37.
Antoon Schuurmans:
53 jaar vrijwilligerswerk
In december is de zon op z’n schraalst. Gelukkig zijn er levensverhalen
die verwarmen. Zoals dat van Antoon Schuurmans (68), een rasechte
Dungenaar - geboren op de Poeldonk - die al 53 jaar vrijwilligerswerk
verricht. Die behulpzaamheid zit in z’n bloed: “Mijn ouders waren heel
sociaal. Van de 19 kinderen uit ons gezin zijn er minstens 15 vrijwilliger.”
Zelf steekt Antoon zijn handen uit de mouwen voor onder andere Dorpsgoed,
het Oranje-comité en de carnavaleske Krabberdonkse Koepel. Maar zijn
hart klopt vooral voor Harmonie Wilhelmina. Antoon, die zelf saxofoon
speelt: “Het plezierigste vind ik het werk met en tussen de jeugd. Dat houdt
me jong. Zo ben ik ook 35 jaar vrijwilliger geweest bij de voetbalclub,
waar ik in 1953 als leider van een jeugdelftal begon.” Voor de harmonie
geeft Antoon theorielessen aan de jeugdleden. Verder is hij hun coördinator
in contacten met muziekschool MIK. “Wat me zo aantrekt in de
jeugd? Zij hebben de toekomst, wij niet meer. Ze verdienen het om zo
goed mogelijk op weg geholpen te worden.”
De nazit: bènkskes onthuld
Het valt niet direct op tussen de rode kerstballen. Maar van sommige mailtjes
gaan we een tikkie blozen. Zo schrijft Yasmin Verschure uit Wijbosch over de
acht buurtbankjes die op 4 november op de Schijndelse Markt in gebruik zijn
genomen: “Ze zijn zo mooi dat het haast zonde is om er op te gaan zitten!”
Toch doen, vinden we. Want de bankjes zijn er vooral om lekker op te kletsen.
Voor iedereen? Ja, van reservebanken houden we niet: in de samenleving die
wij nastreven, telt iedereen mee. Dat bewees ook de grote opkomst bij de
onthulling van de bènkskes. De Tilburgse breakdancegroep HustleKidz en de
Schijndelse rolschaatsclub Alico zorgden voor extra feestelijkheid.
Ooit was hij loodgieter. Nu zorgt hij ervoor dat
het ‘dak van de samenleving’ niet lekt. Want
geen dorp of stad kan zonder vrijwilligers. In die
wetenschap werd Antoon in 2006 onderscheiden
als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Laatste mijlpaal: een nominatie voor de Gouden
Kei 2009 van Huis & Erf. Trots? “Ja, maar ik
ben vooral al die mensen dankbaar die me de
kans hebben gegeven om dit mooie vrijwilligerswerk
te doen.”
Onderdac Voor mensen die het nodig hebben
Dinsdagavond, schemerdonker.
In de voormalige kleuterschool
aan de Pompstraat in Schijndel
brandt licht. Er heerst drukte in
de doorgebroken klaslokalen, er
is koffie en er wacht een enorme
taart met de tekst ‘Bedankt!’
Welkom bij Onderdac, het Dag
Activiteiten Centrum voor mensen
met een psychiatrische beperking.
Of, zoals bezoeker Jos zegt: “De
ontmoetingsplek voor mensen
die het nodig hebben.”
Zeven bezoekers wrijven verwoed
zilverpoets op sierlijke, zwarte
beeldjes. Aan een andere tafel
beplakt een groepje dames kerstkaarten
met theelabeltjes - ondertussen
uitbundig kletsend over de
winkeldrukte vlak voor Sinterklaas.
Naast hen zit een man geconcentreerd
over de krant gebogen, zijn
buurman staart glimlachend voor
zich uit. De buitendeur zwaait om
de paar minuten piepend open;
binnenkomers worden luidkeels
onthaald. De opgewreven, zwarte
beeldjes zijn de BuurTV-ringen. Ze
zijn op vrijdag 27 november uitgereikt
tijdens de feestelijke première van
BuurTV aan de deelnemers van de
meest pakkende items. De Onderdacbezoekers
waren hierbij ook van de
partij. “De deelnemers zijn hier
iedere dinsdagavond creatief bezig.
Ze schilderen, tekenen, werken met
papier. Meestal voor zichzelf. Dit is
eigenlijk de eerste keer dat we
beeldjes in opdracht maken. Echt
heel leuk.” vertelt Annemarie
Hofhuis. Ze werkt als activiteiten-
begeleidster bij Onderdac. “We zijn
vijf dagen per week open, er wordt
hier gekookt, ik geef naailes en soms
organiseren we uitstapjes. Alles
laagdrempelig, voor mensen die een
steuntje in de rug kunnen gebruiken.
Omdat ze een psychiatrisch verleden
hebben, of omdat ze vereenzamen.
Voor heel veel mensen is Onderdac
echt een redding. Hier ontspannen
ze, leren ze elkaar kennen en
ontstaan vriendschappen. Als dit er
niet was, zouden er velen de hele
dag alleen thuis zitten.”
Signaleren
Onderdac bestaat bijna vijftien jaar.
Annemarie: “Vroeger was het echt
een ontmoetingscentrum, werd er
vooral koffie gedronken. Op gegeven
moment moesten we van de
subsidiegevers activiteiten gaan
organiseren en dat heeft heel goed
uitgepakt: er is veel animo. Een
grote groep bezoekers komt hier al
heel lang en er melden zich steeds
weer nieuwe, jonge mensen aan. Op
Gouden sportvrijwilligers gezocht
Sport is de belangrijkste bijzaak in het
leven, luidt een bekende uitspraak
van sportverslaggever Kees Jansma.
Feit is dat bijna tweederde van de
Nederlanders een sport of fitness
beoefent. Goede zaak? Ja. Zelfs
denksporten zijn gezond - van een
spannend potje schaken of dammen
ga je flink ijsberen. Wie nog minder
stilzitten, zijn de vrijwilligers van
sportverenigingen. Dankzij hun inzet
kunnen anderen scoren. Genoeg
reden voor Huis & Erf om ze in het
zonnetje te zetten! Tot 1 februari 2010
kunnen sportverenigingen hun
gouden vrijwilliger melden via
Buurten December 2009 • 11
eigen initiatief.” Want dat misverstand
hoort Annemarie nog wel
eens: dat deelnemers ‘gestuurd’
worden. “Iedereen komt hier uit
eigen beweging. Natuurlijk worden
sommigen op Onderdac geattendeerd
door hun psychiater of
hulpverlener, maar het blijf vrijwillig.
Anderzijds hebben wij als
begeleiders ook een signalerende
functie. Als mensen afzakken of zich
slecht verzorgen, neem ik ze apart of
zoek contact met de behandelaar.
En soms belt zo’n behandelaar mij:
goh, die meneer vereenzaamt heel
erg, kun je hem niet eens uitnodigen?
Dat doen we dan ook. Want het
is precies zoals Jos zegt: Onderdac is
de ontmoetingsplek voor mensen
die het nodig hebben.”
communicatie@huisenerf.nl. Voor
informatie of het doorgeven van
namen kunt u ook contact opnemen
met Marlieke Hikspoor op (073) 544
06 41. In februari 2010 zetten
medewerkers van Huis & Erf deze
mensen een dag in het zonnetje.

12 • Buurten December 2009
Luisteren naar de psychofoon
Communiceren met de doden? Aanhangers van het spiritisme
geloven er heilig in. Een van hen is de Zweedse filmproducent en
schilder Friedrich Jurgenson, die in 1959 opnamen van vogelgeluiden
uit zijn tuin afspeelde. Tot zijn verbijstering hoorde hij op de band de
stem van zijn overleden moeder. Parapsychologen en ingenieurs
bogen zich over dit wonderlijke fenomeen en ontwikkelden de
psychofoon: een speciale breedbandontvanger. Dat apparaat is
afgestemd op bepaalde radiofrequenties, waarop geesten hun
boodschappen zouden doorgeven. Nog altijd zijn spiritisten enthousiast
in de weer met de psychofoon. Naar eigen zeggen zouden ze al
gesproken hebben met beruchte historische figuren als Hitler en
Stalin. Zo, en nu een kop sterk koffie.
Lichaamstaal
tegelwijsheid
“Goede communicatie is net
zo stimulerend als zwarte
koffie - en net zo moeilijk om
erna in slaap te vallen.”
Anne Morrow Lindbergh,
schrijfster en echtgenote van
vliegenier Charles Lindbergh
Kletskop of babbelkous? Hoe breedsprakig je ook bent, de meeste
emoties spreek je niet uit, maar ‘zeg’ je met je lijf. Een Amerikaanse
psycholoog onderzocht dat in de jaren zestig: gemiddeld 55% van
de menselijke communicatie bestaat uit lichaamstaal, 38% wordt
bepaald door de stemklank en slechts 7% door middel van
woorden. Hoewel je hoofdzakelijk onbewust lichaamstaal
‘spreekt’, kun je het wel in je eigen voordeel gebruiken. Een
voorbeeld: als je met rechte rug zit bij een sollicitatiegesprek, wek
je sterk de indruk geïnteresseerd te zijn.
Servicenummers
Bezoekadres Huis & Erf
Kerkendijk 55, Schijndel
Postadres
Postbus 19, 5480 AA Schijndel
Telefoon (073) 544 06 06
Fax (073) 544 06 08
E-mail info@huisenerf.nl
Internet www.huisenerf.nl
Openingstijden
Maandag t/m vrijdag:
8.15 tot 17.00 uur
Klanteninformatie
Voor al uw vragen kunt u tijdens
openingstijden bellen naar:
(073) 544 06 06.
Klachtenadviescommissie
Wie niet tot een oplossing
van een probleem komt,
kan de hulp inroepen van
de regionale onafhankelijke
Klachtenadviescommissie.
Schrijf naar:
Klachtenadviescommissie
Huis & Erf
Postbus 153, 5480 AD Schijndel
AChtErOP
Klessebessen in het bos
Dennen zijn chagrijnen, esdoorns vaak verlegen. Met
een olm kun je lachen en een appelboom is doorlopend
verliefd. Goed om deze wijsheden uit de Keltische
boomhoroscoop in de gaten te houden als je een
gesprek met een boom aanknoopt. Want ‘bomen’ in het
bos kan iedereen. Of zoals prinses Irene stelt: “Wie kan
leren lezen en schrijven, kan ook leren communiceren
met bomen.” Verwacht geen geroezemoes in het woud:
een onderonsje met een boom verloopt niet in klanken
maar door uitwisseling van energie. Die wordt opgepikt
door je rechterhersenhelft, waar het gevoel huist.
Kortom: de luisteraar ‘hoort’ geen woorden maar ‘voelt’
beelden. Bomen zijn trouwens groepswezens. Wanneer
je tegen één boom praat, praat je eigenlijk tegen alle
bomen in de omgeving. Pas dus op voor achterk(l)ap.
Ga roken!
Batterij van je mobiel leeg? Sms-tegoed op? Ga roken!
Al in de verre oudheid gebruikten ze rooksignalen om
over grote afstanden te communiceren. Wie een vuur
met een deken bedekt en die vervolgens snel verwijdert,
kan ‘rooktaal’ maken. Zo waarschuwden de Apacheindianen
elkaar voor vijanden. De Yahgans op Vuurland
gebruikten rooktaal om hun verre buren uit te
nodigen voor het slachten van aangespoelde walvissen.
Ook in Europa wordt ‘gerookt’: na de keuze voor een
nieuwe paus dwarrelt er witte rook uit de schoorsteen
van de Sixtijnse kapel in Vaticaanstad.
Communicerende vaten
Zegt het ene fust tegen het andere… Nee: de wet van
de communicerende vaten zegt niets over dronkemanspraat,
maar is een natuurkundig wet. Die stelt dat
vloeistof in twee met elkaar verbonden vaten in beide
vaten altijd even hoog zal staan. Communiceren
betekent hier uitwisselen. Dat dat soms vlotter gaat met
een glaasje bier of wijn, is weer een ander verhaal.
Kijk voor meer informatie op
www.huisenerf.nl. Informatie over
projecten en regelingen zijn ook
verkrijgbaar op het kantoor aan de
Kerkendijk 55 in Schijndel.