2007 – hoe? zo ! Salesiaans Archief - Origo
2007 – hoe? zo ! Salesiaans Archief - Origo
2007 – hoe? zo ! Salesiaans Archief - Origo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
"Don Rua" <strong>–</strong> vroeger en nu blz. 1 Nr. 5 <strong>–</strong> februari <strong>2007</strong><br />
<strong>2007</strong> <strong>–</strong> <strong>hoe</strong>?<br />
De lineaire tijdlijn spiraleert in jaarkringen, <strong>zo</strong>dat<br />
we iedere keer een 'nieuwe start' kunnen maken.<br />
We vragen ons dan af: <strong>hoe</strong> dan wel? De algemeen<br />
overste van 'onze' congregatie geeft de salesiaanse<br />
familie ieder jaar een 'strenna' (oorspronkelijk een<br />
nieuwjaarsgeschenk en zegenwens; zie op het adres:<br />
http://www.etimo.it/?term=strenna).<br />
Die van don Chávez voor dit jaar luidt als volgt:<br />
Lasciamoci guidare dall`amore di Dio per la vita<br />
(dat we ons laten leiden door Gods liefde voor het<br />
leven), met uitgebreid (18 blz.) commentaar op<br />
www.sdb.org. Een pleidooi voor het leven, waarbij<br />
zelfs de dood in het teken van voortgang staat. Dat<br />
kan ook ons ouderen zeker nog inspireren.<br />
Daarnaast heb ik mezelf afgevraagd <strong>hoe</strong> ik me in<br />
dit nieuwe jaar wil opstellen en gedragen, en daarbij<br />
kwam ik op een simpel geheugensteuntje: de letters<br />
van het woordje '<strong>hoe</strong>': drie dingen in samenhang en<br />
samenwerking: hulpvaardig, open en efficiënt. Dat<br />
neem ik me voor en dat wil ik ook suggereren als<br />
leidraad voor onze onderlinge contacten.<br />
Hulpvaardig zal dan inhouden dat we niet alleen<br />
maar afwachten tot ons iets gevraagd wordt, maar<br />
dat we anticiperen op wat nodig en nuttig is voor<br />
onszelf en vooral ook voor anderen. Helemaal het<br />
door don Bosco geadopteerde (niet uitgevonden)<br />
sistema preventivo. We zijn dan steeds voorkómend<br />
en komen elkaar <strong>zo</strong>veel mogelijk tegemoet.<br />
Open zijn kan op veel manieren, goede en minder<br />
goede. Elkaar 'de waarheid zeggen' is inderdaad<br />
een vorm van openheid, maar meestal geen erg<br />
constructieve. Iemand openlijk afwijzen is ook<br />
<strong>zo</strong>'n geperverteerde openheid, eigenlijk afsluiting.<br />
Beter is openheid die anderen tot hulp en steun<br />
is, een eerlijke en positieve toewending.<br />
Efficiënt mag ons optreden ook wel zijn, en dat<br />
schiet er menigmaal bij in. Bij de twee vorige kenmerken<br />
past een kordaat optreden, maar dan wel<br />
in alle bescheidenheid, niet om de ander onder de<br />
voet te lopen. Geen overbodige omleidingen en<br />
vertragingen, wel een goed georganiseerd systeem<br />
en een vlotte hantering daarvan.<br />
Nemen we deze trits als richtlijn voor ons doen<br />
en laten, dan lopen we soms ongetwijfeld tegen<br />
onze eigen grenzen aan. Niet leuk, maar wel<br />
leerzaam. We mogen geduld hebben met onze<br />
eigen beperkingen, als we die van anderen maar<br />
willen verdragen en waar mogelijk compenseren.<br />
Dan volgt op onze vraag: <strong>2007</strong> <strong>hoe</strong>? het antwoord<br />
<strong>zo</strong> !<br />
Don Rua (1837-1910)<br />
<strong>Salesiaans</strong> <strong>Archief</strong><br />
wie, wat, waar<br />
Op mijn vragen over het salesiaans archief ontving<br />
ik van pater Adri Maat het volgende antwoord:<br />
"Jan Leenders is inderdaad geen archivaris meer.<br />
De gevorderde leeftijd en de beperkingen die dat<br />
meebrengt, maakten een einde aan dit waardevolle<br />
werk. Voorlopig hebben we nog geen<br />
opvolger gevonden. Intussen is er veel veranderd.<br />
We zijn participanten en gebruikers van het KAN.<br />
Wim Flapper is zelfs voorzitter van de participantenraad.<br />
Met behulp van vele ordes en congregaties <strong>–</strong><br />
waaronder de SDB <strong>–</strong> heeft het KAN in St. Agatha<br />
bij het klooster van de Kruisheren een gloednieuw<br />
archiefgebouw neergezet. Ook veel van ons archief<br />
staat daar. De delegaat alleen kan verlof geven om<br />
stukken daarvan te raadplegen. Je kunt als je dat wil<br />
een formulier bij het secretariaat aanvragen en<br />
daarop vermelden welke stukken je precies <strong>zo</strong>u<br />
willen inzien. Wij <strong>zo</strong>rgen dan voor de rest. Omdat<br />
er geen archivaris is coördineer ik de zaken voorlopig."<br />
Op de volgende adressen en hun websites staan veel<br />
interessante algemene gegevens over kloosterarchieven.:<br />
Katholiek Documentatiecentrum (KDC) in Nijmegen<br />
(www.kdc.kun.nl); het Dienstencentrum Kloosterarchieven<br />
Nederland (KAN, www.kdc.kun.nl/kan);<br />
het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven in<br />
het kruisherenklooster van St. Agatha, nabij Cuijk<br />
(www.kloostersintaegten.nl).<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" <strong>–</strong> vroeger en nu blz. 2 Nr. 5 <strong>–</strong> februari <strong>2007</strong><br />
Klein-Boeken<br />
inventarisatie<br />
Het ons nagelaten werk van Jan Klein omvat <strong>–</strong><br />
behalve een lestekst (Stijl en Visie), liedteksten<br />
en gedichten <strong>–</strong> ook artikelen-series in <strong>Salesiaans</strong><br />
Nieuws, en een flinke rij boeken: voornamelijk<br />
heiligenlevens, maar ook een door de Katholieke<br />
Bijbelstichting uitgegeven reeks deeltjes over liturgische<br />
teksten bij misvieringen, als leidraad voor<br />
predikanten. Een oeuvre dat er zijn mag.<br />
Naast de reeks rubrieken over zijn <strong>zo</strong>genaamde<br />
agenda-gedichten (waarvan in deze aflevering het<br />
zesde deel begint), en de serie Klein-Dicht (met<br />
liedteksten en losse gedichten), is een overzicht van<br />
zijn boeken interessant. In mijn eigen boekenkast<br />
vind ik er 15. In de lijst hieronder staan er tweemaal<br />
negen, opvallend in twee groepen van negen, beide<br />
geschreven in een decade, met een decade ertussen.<br />
Dominicus Savio: de kleine reus van Don Bosco 1950<br />
Maria Mazzarello: Don Bosco's zusterziel 1951<br />
Moord op een volk: of de geschiedenis van … 1951<br />
Frans Besucco: Don Bosco's alpenjagertje 1952<br />
Don Bosco's Oudste: ebw. Don M.Rua (1837-1910) 1953<br />
Een reuzentype: ... H. Dom. Savio (1842-1857), ... 1954<br />
Don Bosco en de kanonskogel (Michiel Magone) 1955<br />
Laetare: zakmissaal voor jonge mensen 1958<br />
Don Bosco <strong>zo</strong> maar: een andere levensbeschrijving 1963<br />
Schrift op Tafel, reeksnr. 9 B-cyclus 1 1972<br />
Schrift op Tafel, reeksnr. 10 B-cyclus 2 1973<br />
Schrift op Tafel, reeksnr. 15 C-cyclus 1 1973<br />
Schrift op Tafel, reeksnr. 16 C-cyclus 2 1974<br />
Schrift op Tafel, reeksnr. 21 A-cyclus 1 1974<br />
Schrift op Tafel, reeksnr. 22 A-cyclus 2 1975<br />
Schrift op Tafel, 24 rouw-, trouwd. en <strong>zo</strong>ndagsfeesten 1975<br />
Samenzijn bij Don Bosco 1977<br />
Don Bosco en de anderen: De kans, Gods vinger 1982<br />
Begin jaren '50 schreef hij ook nog een dikke<br />
biografie van don Rua. In het voorwoord van<br />
Don Bosco en de anderen schreef hij: "Dit Don-Boscoleven<br />
is ontstaan uit nood. Haast een kwarteeuw<br />
lang moest ik kopij zien te vinden voor het maandblad<br />
<strong>Salesiaans</strong> Nieuws of zelf kopij leveren. Vrijwel<br />
steeds draaide het uit op dit laatste. Ik legde dus<br />
goede voorraad aan.<br />
Zo ontstonden o.a. de levens van Savio, Besucco,<br />
Magone, moeder Mazzarello, het geromantiseerde<br />
Duizend jongens en een man. Die kwamen later uit<br />
als boek. Niet in boekvorm verscheen Jan Bosco<br />
duizendkunstenaar <strong>–</strong> jeugdjaren gereconstrueerd <strong>–</strong><br />
een Don Rualeven en het feuilleton Don Bosco en<br />
zijn ideeën (in S.N. 1959-1961, met macht van<br />
foto's). Men durfde de inzakkende markt voor<br />
heiligenlevens niet aan en Lannoo had juist het<br />
boek van Hugo Wast herdrukt."<br />
Dan is er ook nog een ongedateerde bundel<br />
getiteld Iemand uit Nazaret: variaties op Jezus-verhalen<br />
in zes hoofdstukken. Nooit uitgegeven en waarschijnlijk<br />
ook niet geschikt voor publicatie. Wel<br />
een interessant studie-objekt. Er is materiaal<br />
genoeg voor een serieuze inventarisatie. Of die al<br />
eens eerder is ondernomen weet ik niet. Wat ik,<br />
behalve in eigen bezit, gevonden heb zijn kaarten<br />
van tien boeken uit de bibliotheek van het KDC.<br />
Het ligt voor de hand de stille periode tussen de<br />
twee boekrijke decaden (1963-72) te verklaren uit<br />
een combinatie van marktwerking en drukke bezigheden.<br />
Van 1942 t/m 1973 verbleef pater Klein in<br />
huize 'Don Rua' (eerst Ugchelen, toen 's-Heerenberg).<br />
Daarna tot zijn overlijden in huize 'Don Bosco' te<br />
Leusden (1973-1989). De caesuur valt samen met<br />
het begin van de tweede productieve decade. Heel<br />
overzichtelijk en vragend om een nadere analyse.<br />
Ik heb de volgende vragen. Welke boeken van Jan<br />
Klein zijn er langs een of andere andere weg nog<br />
verkrijgbaar? Ik mis zelf b.v. nog 'Maria Mazzarello'<br />
(1951), 'Een reuzentype' (1954) en 'Samenzijn bij<br />
Don Bosco' (1977). Verder vraag ik me af of de<br />
reeks 'Schrift op Tafel' compleet is met de zeven<br />
delen (reeksnummers) 9, 10, 15, 16, 21, 22 en 24.<br />
Ook weet ik niet zeker in welk jaar verschenen is<br />
'Don Bosco en de anderen: De kans, Gods vinger'.<br />
Kent iemand 'Duizend jongens en een man'? En is er<br />
van Jan Klein een boek over Mamma Margherita?<br />
Het is niet duidelijk bij wie van de salesianen ik<br />
met deze vragen moet zijn. Waarschijnlijk zijn er<br />
intussen toch te weinig mensen beschikbaar voor<br />
dit soort bijkomende zaken. Daarom stuur ik<br />
deze vraag gewoon de salesiaanse ruimte in met<br />
het ver<strong>zo</strong>ek mij de beschikbare informatie toe te<br />
sturen, <strong>zo</strong>dat ik die bij het geheel kan voegen.<br />
Een 'dossier Klein' lijkt me wel van belang, en<br />
hulp van het KAN is misschien een optie.<br />
Een enigszins wilde gedachte is dat het maken van<br />
fotocopieën van de voornaamste artikelenreeksen<br />
van Jan Klein in het <strong>Salesiaans</strong> Nieuws een goede<br />
zaak <strong>zo</strong>u zijn, misschien zelfs een projekt dat<br />
iemand die dichterbij Soest woont <strong>zo</strong>u willen oppakken<br />
en organiseren. Ik denk dan b.v. aan de<br />
levensbeschrijving van don Rua, en aan een poging<br />
om de beschikbare maar door gebruik voor het SN<br />
onvolledig geworden versie te reconstrueren.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" <strong>–</strong> vroeger en nu blz. 3 Nr. 5 <strong>–</strong> februari <strong>2007</strong><br />
De Delegatie<br />
doorgelicht<br />
Zoals ieder kalenderjaar zijn er ook nu weer twee<br />
kleine boekjes gemaakt waarin salesiaans Nederland<br />
uitvoerig wordt doorgelicht: het Adressenboekje,<br />
en de Gedenkdagen in <strong>2007</strong>. Ze geven<br />
een volledig en duidelijk beeld van de Delegatie<br />
op dit moment: de mensen, de salesiaanse werken<br />
en de diverse locaties.<br />
Het adressenboekje <strong>2007</strong> van de Delegatie<br />
In het Adressenboekje (32 blz.) vinden we de<br />
drie raden: de algemene (vroeger: hoofdkapittel),<br />
de provinciale en die van de delegatie, het bureau<br />
van de delegatie, de salesiaanse huizen (resp.<br />
communiteiten): Amsterdam, Apeldoorn, Assel,<br />
Rijswijk, Schiedam en Soest, met hun bewoners<br />
en overige leden van die communiteit.<br />
Dan volgen de stichtingen, commissies, raden,<br />
besturen en werken, onderbroken door de zeven<br />
centrale pagina's met het adres van 77 personen.<br />
Ook de missionarissen staan daarbij. Degenen<br />
die niet in een van de salesiaans huizen wonen,<br />
maken bestuurlijk en persoonlijk deel uit van een<br />
van die communiteiten.<br />
Het geheel maakt een heldere en solide indruk<br />
als van een goed georganiseerd en levensvatbaar<br />
geheel. Dat is, na alle onrust van voorbije jaren,<br />
wel erkenning en een felicitatie waard: hierbij!<br />
Misschien is het de salesianen vanuit deze positie<br />
mogelijk te komen tot een wat meer ontspannen<br />
relatie met oudgediende 'buitenstaanders'.<br />
De gevoelens daarover lopen waarschijnlijk uiteen.<br />
De salesianen in Nederland hebben zich t.o.v.<br />
van oud-medebroeders over het algemeen ruimhartig<br />
opgesteld. Van de andere kant voelt menig<br />
ex-salesiaan zich meer buitengesloten dan hem<br />
lief is. Die breuk te helen is een van de voornaamste<br />
drijfveren voor mijn bemoeienissen.<br />
Het tweede boekje bevat de Gedenkdagen in<br />
<strong>2007</strong>. Het is op het omslag en op ieder van de<br />
twaalf pagina's verlucht met een kruiswegstatie,<br />
afkomstig van 'de website van ons generalaat te<br />
Rome' (die ik op www.sdb.org niet heb kunnen<br />
vinden). Iedere bladzijde bevat een lijst met<br />
memorabilia voor de betreffende maand.<br />
De dagdatum, de naam van de persoon, voor<br />
overledenen de bereikte leeftijd en een + en het<br />
jaar van overlijden, voor levenden een *<br />
(asterisk) en het geboortejaar, bij missionarissen<br />
ook het land, bij jubilea een G (eerste geloften),<br />
P of B (wijding van priester of bisschop). Ook<br />
zusters, heiligen, oversten en gedenkdagen.<br />
Deze lijsten blijven uiteraard beperkt tot levende<br />
en overleden 'salesianen' (m/v). Maar persoonlijk<br />
gedenken we natuurlijk ook veel ex-salesianen,<br />
die voor mijn gevoel nog steeds behoren tot de<br />
geestelijke familie waarvan wij deel uitmaken.<br />
Dat trof mij toen ik dit boekje digitaliseerde aan<br />
de hand van de bestaande databases.<br />
Het digitaliseren ('in de computer zetten') van<br />
gegevens resulteert in gebruiksgoed (voor naslag)<br />
en archiefstukken (voor documentatie). Adressen<br />
en gedenkdagen staan nu in de Excel-bestanden<br />
sdbNLadresboekje07 en sdbNLgedenkdagen07,<br />
samen met een namenbestand (sdbNLcombi)<br />
ook in sdbNLboekjes07.zip.<br />
Gedenkdagen <strong>2007</strong> van de Delegatie<br />
Aantallen: ik tel bij benadering 140 overleden<br />
Nederlandse salesianen, en <strong>zo</strong>'n 90 medebroeders<br />
als momenteel behorend tot de delegatie.<br />
De ±15 in België wonende salesianen zijn nieuw<br />
voor mij. De zusters, heiligen en vroegere alg.<br />
oversten heb ik in mijn tabellen niet opgenomen.<br />
Alweer een kleinschalig archivalisch projekt ter<br />
hand genomen en afgerond, klaar voor gebruik<br />
en eenvoudig aan te passen aan veranderingen.<br />
Op hoop van nut en bruikbaarheid.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" <strong>–</strong> vroeger en nu blz. 4 Nr. 5 <strong>–</strong> februari <strong>2007</strong><br />
Hori<strong>zo</strong>n-taal<br />
Het woord 'hori<strong>zo</strong>n' is in het Nederlands sinds de<br />
16 e eeuw een leenwoord, via het Frans, uit het<br />
Latijn, en uiteindelijk afkomstig van het Griekse<br />
οριζειν (begrenzen), dat weer is samengesteld uit<br />
ορος (grens) en ζονη (gordel). Jan Klein tast in zijn<br />
agenda-gedichten zijn grenzen af, en daarmee de<br />
grenzen van het menselijk bestaan op aarde.<br />
vr. 8-01-1988<br />
Iets houdt zich drijvend<br />
waar kleuren wassen<br />
aan wolkeschijven,<br />
aan spiegelplassen:<br />
't dwarsliggend kappen<br />
<strong>–</strong> hori<strong>zo</strong>ntaal <strong>–</strong><br />
van alle trappen<br />
ten hemelzaal.<br />
Nogmaals met veel dank aan Henk Hendriks die<br />
de anderhalfduizend gedichten van 1988-89 heeft<br />
overgeschreven van het dikwijl moeilijk leesbare<br />
origineel! Hij draagt er als eerste toe bij om ze in<br />
ruime kring toegankelijk te maken, iets wat pater<br />
Jan misschien nooit <strong>zo</strong>u hebben verwacht. Toch<br />
zit er <strong>zo</strong>veel licht in deze erfenis.<br />
Twee stralenscholen<br />
verslaan de nacht.<br />
De <strong>zo</strong>n verholen.<br />
De maan: in macht.<br />
De bossen buigen<br />
zich diep in 't donker.<br />
En 't licht vloeit samen,<br />
<strong>–</strong> van <strong>zo</strong>n, van maan:<br />
twee hemelramen<br />
één open baan.<br />
Verwijzing naar <strong>zo</strong>n en maan als bron en spiegel van<br />
leven is oeroude wijsheid van het mensenras, eraan<br />
doorgegeven vanuit onnaspeurbare bron. Zingen en<br />
dichten is ongeweten putten uit deze diepten, lezen<br />
en luisteren als drinken van levend water. Het welt<br />
op waar wij staan, niet ver te <strong>zo</strong>eken, dichterbij dan<br />
alle heilanden van nu en lang geleden.<br />
Kluizenaar: elk in zijn takken,<br />
kuiser de een dan de ander,<br />
staan de bomen. <strong>–</strong> Winterwakker<br />
werken ze onbemander.<br />
Iedere boom en iedere plant put via zijn wortelpruik<br />
het water dat voor overleven nodig is. Daar komt in<br />
principe geen tuinman aan te pas. Het gaat er niet<br />
om wie wát beweert, maar wat waar is, en wat waar<br />
is valt niet onder enige jurisdictie van mensen, ook<br />
niet in gods naam. 'Slechts één is er die wasdom<br />
geeft', slechts één ook die tot ons spreekt.<br />
Waar je mee moet leren leven:<br />
eerst met weer van ieder slag,<br />
mens'lijk regelloos en even<br />
onvoorspelbaar, dag aan dag.<br />
Hangt 't heelal aaneen van fijnste<br />
imponderabilia?<br />
'k Had gedacht, zei 't puidje, kleinste<br />
combinaties staan ons na!<br />
Bron en wortel, dat is de kleinste combinatie in<br />
het bos des levens. Dat te bevestigen en duidelijk<br />
te maken is de taak van degenen die de mensheid<br />
als priester of prediker van dienst mogen zijn.<br />
Om het samen te kunnen vieren is organisatie<br />
nuttig en zelfs nodig. Maar bescheidenheid past<br />
alle werkers in de wijngaard, en in het bos.<br />
za. 9-01-1988<br />
Donkergroen bevroren vlammen<br />
grijpen naar de hemelboog<br />
waar ik fiets langs beukestammen,<br />
met een snelle blik omhoog.<br />
Door onwelkbaar hout-met-naalden<br />
word ik nog steeds nagewuifd,<br />
fris door sparren, stijf door vale<br />
grove dennen. Dun geluid.<br />
Onherhaalbaar elk een eigen<br />
rijke, unieke wereldrond,<br />
bomen, klaar tot dalen, stijgen<br />
in en op uw moedergrond,<br />
leven zuigend of verstikkend<br />
eigenmachtig, <strong>zo</strong>nder roof,<br />
weerbaar stelsel fijne of dikke<br />
wortel, stam, tak, schors en loof.<br />
Een attente lezer kan zich misschien herinneren<br />
dit laatste vers eerder gezien te hebben: vijf jaar<br />
geleden in de eerste aflevering van Don Bosco<br />
Binnenkort van 2002 (Jg.3, nr.1, jan., blz.16).<br />
Toen schreef ik ook: 'ieder mag zijn <strong>zo</strong>als hij is,<br />
onherhaalbaar, ieder een wereld op zichzelf; dat<br />
is geboorterecht, geen roof.' En <strong>zo</strong> is het.<br />
Hoe het zal zijn als dit stukje verschijnt weet ik<br />
niet, maar het wil nog niet erg winteren: het is en<br />
blijft overal wat groener dan gebruikelijk in deze<br />
tijd van het jaar. Maar winterweer is een nuttig<br />
intermez<strong>zo</strong> in een overigens <strong>zo</strong>nnig jaar: het<br />
reinigt en brengt tot rust en tot inkeer wat in de<br />
lente weer uitloopt en tot bloei komt.<br />
za. 30-01-1988<br />
Te hooi, te gras, te water<br />
wandelt de groene winter<br />
onbuigzaam. Of begint er<br />
in 't gras al iets voor later?<br />
Jan Klein z'n woorden klinken <strong>zo</strong> kleintjes, maar<br />
wachten stil op interpretatie als hori<strong>zo</strong>n-taal.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" <strong>–</strong> vroeger en nu blz. 5 Nr. 5 <strong>–</strong> februari <strong>2007</strong><br />
Don Bosco's Oudste (deel 5)<br />
iet <strong>zo</strong>nder reden had Don Bosco juist de jonge Rua meegenomen naar<br />
Rome: hij onderhandelde er met de Paus over de te stichten Congregatie<br />
van de Salesianen. Deze naam, ontleend aan Sint Frans van Sales,<br />
Savoyaard en dus stamverwant van Don Bosco, maar vooral<br />
geestverwant om zijn zachtmoedige eenvoud, was voor het eerst op het<br />
tapijt gekomen in 1854. Een jaar nadien, 2 Febr. 1855, werden de<br />
allereerste, nog private <strong>Salesiaans</strong>e geloften afgelegd, Door Don Bosco's<br />
Oudste, de Eerste Salesiaan, Don Michiel Rua, alleen met Don Bosco op<br />
zijn kamer. Toen de Paus zijn officieuze goedkeuring had geschonken<br />
aan Don Bosco's plan, werd een stichtingsvergadering belegd en Don<br />
Rua gekozen tot Geestelijk Directeur van de jonge Sociëteit, die toen<br />
vrijwel samenviel met het moederhuis, het Oratorium. Hij was pas<br />
subdiaken (Dec. 1859) en nog steeds de enigste die ieder jaar voor één jaar<br />
zijn private geloften hernieuwde, totdat in Mei 1862 de eerste 22 Salesianen<br />
hun tijdelijke geloften deden, onder hen Don Rua, die tevens een<br />
van de eerste Salesianen met eeuwige geloften werd, in November 1865.<br />
ntussen was hij priester gewijd (29 juli 1860), niet de eerste van de leerlingen<br />
van het Oratorium, maar, zegt de chronist van die jaren een tikje bruut: "Wie<br />
had er op de anderen acht geslagen?" Reeds zijn eerste verschijnen in toog<br />
had jaren terug uitbundige geestdrift gewekt: het kleed maakte hier de man<br />
statiger, slanker niet alleen, maar de man maakte het kleed tot een<br />
engelendracht door de zichtbare eerbied waarmee hij het droeg. Don Rua<br />
werd als priester aan het altaar een nóg hiëratischer figuur. Zijn houding bij<br />
het bidden, <strong>zo</strong>u tot in zijn laatste levensjaren aller aandacht trekken: dan trad<br />
namelijk zijn diepe, ononderbroken verbondenheid met God als een licht<br />
naar buiten. Tijdens zijn werkzaamheden <strong>–</strong> die na de wijding maar bleven<br />
toenemen <strong>–</strong> kon men hem met God in contact zien treden, juist als Don<br />
Bosco, in de kleine pauze voordat hij een beslissing nam of een antwoord gaf.<br />
Tijdens zijn gebed ging dit contact <strong>zo</strong> diep, dat hij eens, bij een kortstondige<br />
aardbeving onder de gemeenschappelijke meditatie, niet eens de ogen<br />
opsloeg, terwijl al de anderen in paniek de kerk uitrenden. Ze vonden hem na<br />
de paniek terug, <strong>zo</strong>als ze hem hadden verlaten: slechts alleen op z'n knieën<br />
gesteund, de handen een paar millimeter boven de bank, het hoofd licht<br />
gebogen. Tijdens zijn H. Mis tenslotte werden de heilige handelingen de heilige daden van een Man Gods.<br />
Zijn preken <strong>–</strong> evenals later zijn duizenden brieven <strong>–</strong> bezaten niet de minste literaire schoonheid, maar<br />
sloegen zeer diep in: ze waren even raak en bezield als die van Don Bosco.<br />
DON BOSCO'S DERDE ORDE<br />
SALESIAANSE MEDEWERKERS stellen zich tot doel in de<br />
geest van Don Bosco mee te werken met de geestelijkheid voor het<br />
welzijn van Kerk en Maatschappij, bij<strong>zo</strong>nder van de gepolijste of<br />
ongepolijste massajeugd. Ze voeren <strong>Salesiaans</strong>e Actie en steunen<br />
naar draagkracht de Salesianen bij het voortzetten van het werk van<br />
Don Bosco en Don Rua. Medewerker kan worden iedere goede<br />
katholiek van minstens 16 jaar. Geen contributie. Nadere<br />
inlichtingen verstrekt zeer gaarne<br />
CENTRALE DON BOSCOWERK, APELDOORN<br />
(Giro 333958)<br />
tekst: Jan Klein <strong>–</strong> ill.: Wim Saris wordt vervolgd<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft
"Don Rua" <strong>–</strong> vroeger en nu blz. 6 Nr. 5 <strong>–</strong> februari <strong>2007</strong><br />
De Kiem<br />
Zoals in de vorige nieuwsbrief gezegd, ben ik de<br />
boekjes, die ik van Johan Marsman te leen heb, stuk<br />
voor stuk aan het scannen. In De Kiem van 1960<br />
Jg.1, nr.3 staat op blz. 9 een interessant kruiswoordraadsel.<br />
Je kunt eraan zien dat de maker er<br />
z'n best op heeft gedaan. In dat laatste jaar van het<br />
directeurschap van pater Anton Elsakkers, die 'Don<br />
Rua' van Ugchelen naar 's-Heerenberg heeft begeleid,<br />
stond het huis in monte domini nog in volle bloei.<br />
KRUISWOORDRAADSEL<br />
HORIZONTAAL 1. geur 4. jammer 8. moeder 10.<br />
bep. dier 11. Jezuïeten 13. taankleurig 16. fr. lidw.<br />
17. ijl 19. lidw. 20. ader 21. geheel 23. ofschoon<br />
24. plezier 25. accumulator 27. afk. bouwkundig<br />
ingenieur 29. halt 31. touw 33. woud 34. vreugdekreet<br />
36. het is bij .... 38. stad in Italië 39. dampen<br />
40. verdragen<br />
VERTICAAL 1. beklemtoonde lettergreep in versvoet<br />
2. wegens 3. dof 5. zintuig 6. afk. Nederlandse<br />
Spoorwegen 7. jongensnaam 9. teleurstellend<br />
12. pers. vnw. 14. afkorting Pater Directeur<br />
s.d.b. 15. voorzetsel 16. noot 18. held van Suske<br />
en Wiske 20. bep. vloeistof 22. mensen 23. pijnuitroep<br />
26. gebruiker van voedsel 28. roepnaam<br />
priester in Italië 30. getal 32 Verenigde Naties 35.<br />
oom g.m. 37. fr. ontkenning 38. muzieknoot<br />
1 2 3 4 5 6 7<br />
8 9 10<br />
11 12 13 14 15 16<br />
17 18 19 20<br />
21 22 23<br />
24 25<br />
26 27 28 29 30<br />
31 32 33 34 35<br />
36 37 38<br />
39 40<br />
Probeer deze puzzel eens te maken. Er komen,<br />
al of niet toevallig, verschillende sleutelwoorden in<br />
voor. Ook het patroon van donkere hokjes is<br />
heel fraai. De redactie werd gevormd door een<br />
paar intellectuele zwaargewichten, Tonnie de Vries<br />
en Meindert Muller, tezamen met pater directeur<br />
in eigen persoon. De maker verdient een prijs,<br />
maar wie dat was wordt in het blad niet vermeld.<br />
Als iemand het weet hoor ik het graag.<br />
Toezending<br />
kosten<br />
toezending per email of post gratis<br />
(op papier per post kost me ± € 1 per exemplaar)<br />
vrijwillige bijdragen 454400<br />
op girorekening t.n.v. A. Overtoom<br />
aanmelding/opzegging<br />
per email origo@home.nl<br />
per brief redactie-adres<br />
Bijdragen<br />
Op postrekening 454400 werd dit kalenderjaar<br />
alweer € 10 gestort. Na aftrek van gedane uitgaven<br />
(deels voor nog te gebruiken materialen) bedraagt<br />
het saldo nu € 64,90. Deze formule werkt heel<br />
goed. Hartelijk dank!<br />
Redactie<br />
naam A.J.M. Overtoom<br />
straat Hofakkers 6<br />
plaats 9468 EE Annen<br />
telefoon 0592 - 271 586<br />
email origo@home.nl<br />
website http://members.home.nl/ajm.overtoom<br />
Colofon<br />
De tekst is opgemaakt in twee kolommen, in het<br />
lettertype Garamond 11 pt, de koppen (meestal)<br />
in Comic Sans MS 14 pt.<br />
Digitale weergave per aflevering in pdf-formaat,<br />
op de homepage en per email. Gratis lezers zijn:<br />
Acrobat Reader en Foxit Reader (kijk voor info en<br />
download op: www.foxitsoftware.com).<br />
Lemma<br />
geloven is als staren in de afgrond van niet-dit en<br />
niet-dat; een boek bevat tenminste nog woorden.<br />
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft