Op de Bok - februari 2012 - Vnv

12
Hard tegen hard bij Australian
pilots’ dispute 1989
De Angelsaksische cultuur, en Australië is
daarop geen uitzondering, kent van oudsher
felle conflicten tussen vakbonden en directies
van bedrijven, die beide vaak hard tegen hard
spelen. Een bekend voorbeeld, ook al betrof het
hier niet Qantas of de AIPA, is het 1989 Australian
pilots dispute. Occupy-optocht voor Qantas in Melbourne. (Foto: wordpress)
In deze periode kende Australië een strak gereguleerde
luchtvaartsector met een binnenlandse
‘two-airline policy’, waarin het marktaandeel verdeeld
was en buitenlandse concurrentie geweerd
werd. Vlak voor 1989 ontstond bij de regering de
wens de markt te dereguleren, waarbij binnen-
en buitenlandse concurrentie onbeperkt toegestaan
zouden worden.
Daarbovenop werd door de Labor-regering,
geleid door premier Bob Hawke, voor alle Australische
werknemers loonmatiging doorgevoerd
en afgesproken met de vakbondskoepel ACTU
(waarvan Hawke de vroegere voorzitter is).
Aanleiding voor acties
In 1989 vertegenwoordigde de AFAP (Australian
Federation of Air Pilots) de vliegers bij de binnenlandse
maatschappijen Ansett Australia met
dochters East-West en Ipec alsook Australian
Airlines. Zij was met haar leden van mening dat
er in de loop der jaren flink in koopkracht was
ingeleverd. Loonmatiging en een flinke stijging
van de kosten voor levensonderhoud in de jaren
80 in Australië waren hier debet aan. De bond
eiste dan ook een forse loonsverhoging in ruil
voor een afgesproken productieverhoging, waarmee
de directies van de betrokken binnenlandse
luchtvaartmaatschappijen (Ansett Australia (met
dochterbedrijven) en Australian Airlines) het
uiteraard niet eens waren. Toen de vliegervereniging
op geen enkele manier tegemoet werd
gekomen, ging men tot acties over.
Miljoenenclaim
De spanningen tussen de vliegervereniging en
de directies van de twee airlines escaleerden tot
uiteindelijk de overheid moest bemiddelen. De
uitkomst hiervan was dat de toenmalige Laborregering
vond dat vliegers met werknemers in
andere sectoren (aangesloten bij ACTU) verge-
leken moesten worden, en dat hun eisen niet
redelijk waren.
De vliegers besloten door te gaan met actievoeren
door slechts nog van 9 tot 5 te werken, zoals
de werknemers in andere sectoren.
De betrokken directies voerden de druk hoog op
twee fronten op. Allereerst werden de vliegers die
zich niet meldden buiten bovengenoemde uren
op staande voet ontslagen. Daarnaast werd de
financiële schade die de maatschappijen liepen
verhaald op deze vliegers via een miljoenenclaim.
Velen dreigden alles te verliezen, zelfs beslaglegging
op hun huizen zou hieruit voortkomen.
Door deze dreiging zag AFAP, na uitgebreid
juridisch onderzoek, zich genoodzaakt om alle
vliegers te adviseren ontslag aan te vragen.
Onder een hoedje
Als gevolg hiervan ontstonden er grote verstoringen
in het Australische luchtverkeer. Tot
grote frustratie van de vliegers werd de staking
gebroken met hulp van de Labor-regering. De
luchtmacht werd ingezet – Hercules-transportvliegtuigen
voerden lijnvluchten uit – en buitenlandse
chartervliegtuigen werden met vliegers en
al binnengehaald, gesteund via vergemakkelijkte
immigratie- en taaleisen. De regering gaf ook
financiële steun aan de betrokken maatschappijen.
Saillant is dat ook tycoon Rupert Murdoch en zijn
multinational Newscorp betrokken waren als
aandeelhouder van Ansett. Achteraf hebben de
vliegers het sterke vermoeden gekregen dat premier
Hawke van begin af aan onder een hoedje
speelde met de betrokken directies. Zowel de
overheid als de directies zagen immers kans de
machtige AFAP, de sterkste vliegervereniging van
het land, sterk te verzwakken.
Het dispuut leidde ertoe dat vele Australische
vliegers werkloos raakten, en gedwongen werden
in het buitenland werk te zoeken. De financiële
claim tegen hen is nooit ingetrokken. Een
gedeelte van hen is zo ook in de Nederlandse
luchtvaart terechtgekomen en VNV-lid geworden.
Uiteindelijk gingen op termijn alle betrokken
maatschappijen failliet.
2 juni 2012 VNV-feest
Taets Art Gallery Zaandam
info en tickets op
www.vnv-dalpa.nl/clubmagenta