Op de Bok - februari 2012 - Vnv

8
Het rommelt bij flagcarrier Qantas. Het afgelopen jaar
kwam de Australische maatschappij meermalen in het
nieuws door acties van – niet vliegend – personeel en
dreigende stakingen. Uiteindelijk werd zelfs de hele
vloot door het bedrijf aan de grond gehouden. Hoewel Australië
een heel eind bij ons vandaan is, staat dit conflict misschien wel
model voor de problemen bij veel meer luchtvaartmaatschappijen.
Wereldwijde processen als de economische crisis van de laatste
jaren en globalisering zijn hierin een belangrijk en herkenbaar
thema.
Al sinds begin 2011 loopt het conflict tussen
de bonden en Qantas. Loonsverhoging en
arbeidszekerheid vormden toen de voornaamste
redenen. In juli kwamen er werkonderbrekingen
bij de bagagemedewerkers en luchtvaarttechnici
van Qantas. Het conflict liep alleen maar verder
op toen de Qantas-directie in augustus 2011 een
nieuw plan aankondigde. Om flink op de kosten
te besparen worden Aziatische dochterbedrijven
opgericht. In totaal zouden duizend banen in
Australië verloren gaan.
Premium
Het nieuwe pIan behelst de oprichting van
nieuwe luchtvaartmaatschappijen in Singapore
en Maleisië om Australië met Azië te verbinden.
Tevens wil Qantas hiermee binnen Azië de strijd
aangaan met haar concurrenten. De nieuwe
bedrijven worden premiummaatschappijen
onder Qantas-vlag, maar gaan niet de naam
Qantas dragen.
Volgens de Qantas-directie is het
niet mogelijk om op de Aziatische
markt de concurrentie aan te gaan
onder Australische voorwaarden.
Ook een nieuwe, in samenwerking met Japan
Airlines op te richten, Japanse dochteronderneming
van Qantas moet op lagekostenbasis
vluchten gaan uitvoeren. Deze maatschappij,
JetStar Japan, gaat vallen onder JetStar, de low
cost-dochter van Qantas.
Volgens de Qantas-directie is het niet mogelijk
– kostentechnisch gezien – om op de Aziatische
markt de concurrentie aan te gaan onder
Australische voorwaarden. Uiteraard zijn de veel
hogere Australische loonkosten daar debet aan.
Volgens Qantas liggen de kosten daardoor 20%
hoger dan bij de concurrentie uit zowel Azië als
het Midden-Oosten.
Vliegeracties
Voor de bonden van bagageafhandelaars en
luchtvaarttechnici waren de plannen opnieuw
reden voor actie. Ook de vliegers van Qantas,
verenigd in de Australian and International
Pilots Association (AIPA), waren niet blij. De AIPA
beperkte haar acties tot het informeren van het
publiek. Zo werd aan boord tijdens de vlucht
door vliegers het belang van goede en gemotiveerde
Qantas-vliegers voor Qantas aan passagiers
uitgelegd. Daarnaast droegen de vliegers
dassen met de tekst ‘Qantas Flight, Qantas
Pilot’ erop gedrukt. Contact met de media werd
gezocht en er werden billboards geplaatst.
Opschorten vliegoperatie
Het conflict escaleerde tot, na een aantal weken
waarin als gevolg van stakingsacties van personeel
de vliegschema’s keer op keer gewijzigd
Teamsters Local 911 shows its solidarity with locked-out Qantas workers.
werden, voor de Qantas-directie de maat vol
was. De directie besloot op 29 oktober 2011 tot
het onmiddellijk stilleggen van de hele operatie.
Op dat moment stonden sommige vliegtuigen al
klaar voor vertrek.
Omdat volgens de directie door de acties en de
dreigende stakingen de vliegveiligheid in het
geding kwam – waarbij het met name om de
technische staat van de vloot ging – hield het
bedrijf de vloot aan de grond. Overigens hadden
alleen de bagageafhandelaars en luchtvaarttechnici
voor deze dagen acties gepland, de
vliegers niet.
Tegelijkertijd met het stilleggen van de vloot
werd alle betrokken werknemers de toegang tot
hun werk ontzegd. Als gevolg van het opschorten
van de vliegoperaties strandden 68.000 Qantaspassagiers
op luchthavens wereldwijd.
Bindende arbitrage
Omdat de Australische economie grote schade
dreigde op te lopen door het conflict, greep de
Australische regering in. Directie en bonden
moesten hun medewerking aan een bindende
arbitrage toezeggen, waarvan de uitkomst
bindend is voor beide partijen. De arbitrage vindt
plaats onder leiding van Fair Work Australia,
Australian and International Pilots
Association
De AIPA is opgericht in 1980 nadat de vliegers
van Qantas zich van de AFAP (Australian
Federation of Air Pilots) hadden afgescheiden.
De Qantas-vliegers vonden dat een
eigen vereniging hun belangen beter kon
behartigen dan de brede vereniging AFAP.
Nog maar sinds 2007 vertegenwoordigt AIPA
– die tot dan alleen de Qantas-vliegers representeerde
– ook (een deel van de) vliegers
van dochterbedrijf JetStar.
AIPA is met 2.500 leden de grootste vliegervereniging
van Australië en is aangesloten bij
de Australische vakbondskoepel ACTU, en lid
van IFALPA.
9