de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN PERSONEN-, FAMILIE- EN CIVIELE JEUGDZAKEN 41
een nagenoeg eensluidende overweging waarin hij dit deel van de conclusie van de
Advocaat-Generaal grotendeels herhaalt.
Artikel 12 (Recht op participatie en om gehoord te worden)
1. De Staten die partij zijn, verzekeren het kind dat in staat is zijn of haar eigen mening te
vormen, het recht die mening vrijelijk te uiten in alle aangelegenheden die het kind betreffen,
waarbij aan de mening van het kind passend belang wordt gehecht in overeenstemming met zijn
of haar leeftijd en rijpheid.
2. Hiertoe wordt het kind met name in de gelegenheid gesteld te worden gehoord in iedere
gerechtelijke en bestuurlijke procedure die het kind betreft, hetzij rechtstreeks, hetzij door tussenkomst
van een vertegenwoordiger of een daarvoor geschikte instelling, op een wijze die
verenigbaar is met de procedureregels van het nationale recht.
Artikel 12 IVRK komt in totaal vijftien zaken voor. De rechtstreekse werking van deze
bepaling is onbesproken gelaten. Het merendeel van de zaken kan geplaatst worden
onder het kopje ‘Verdragsconforme uitleg en toepassing’. Het beroep op artikel 12
IVRK slaagt verder in drie uitspraken niet. In twee gevallen wordt de bespreking van
het beroep op deze verdragsbepaling achterwege gelaten, omdat de zaak op andere
gronden is afgedaan.
Verdragsconforme uitleg en toepassing
Artikel 12 IVRK wordt vaak in het kader van verdragsconforme uitleg en toepassing
door de rechter gebruikt. 133 De eerste zaak betreft een uitspraak van de rechtbank
Maastricht die het verzoek tot verlenging van de ondertoezichtstelling mede in het
licht van het IVRK, waaronder artikel 12, beoordeelt. 134 Deze zaak is reeds bij artikel 3
IVRK onder het kopje ‘Verdragsconforme uitleg en toepassing’ besproken met betrekking
tot de overweging dat het IVRK, op grond van artikel 3 IVRK, dient te worden
toegepast door bestuursinstanties als de IND. In het kader van artikel 12 IVRK is de
rechtbank van mening dat de plicht om de minderjarige te horen niet alleen op de kinderrechter
rust maar ook op andere instanties.
133 Rb. Maastricht 8 februari 2002, LJN AE1345; HR 29 maart 2002, LJN AD8191; Rb. ’s-Gravenhage 20
maart 2009, LJN BJ0229; Hof Arnhem (zittingsplaats Leeuwarden) 2 februari 2010, LJN BL3774; Hof
Amsterdam (zittingsplaats Arnhem) 4 mei 2010, LJN BM2916; Hof ’s-Gravenhage 18 augustus 2010,
LJN BN5164. Zie in dit verband ook de conclusies van de Advocaat-Generaal: HR 31 oktober 2003,
LJN AJ3261 (concl. A-G F.F. Langemeijer, sub 2.18); HR 4 april 2008, LJN BC2241 (concl. A-G E.M.
Wesseling-van Gent); HR 26 maart 2010, LJN BL2226 (concl. A-G E.M. Wesseling-van Gent); HR 11
februari 2011, LJN BO9615 (concl. A-G F.F. Langemeijer); HR 17 juni 2011, LJN BQ2810 (concl. A-G
E.B. Rank-Berenschot). In de eerste zaak (d.d. 31 oktober 2003) betrekt alleen de Advocaat-Generaal
het IVRK in zijn conclusie. De Hoge Raad laat de bespreking van het beroep op het IVRK in de tweede
zaak (d.d. 4 april 2008) achterwege. Dit wordt onder het kopje ‘Overig’ nader toegelicht. In de laatste
drie zaken verwerpt de Hoge Raad, onder verwijzing naar artikel 81 Wet RO, het cassatieberoep, omdat
de aangevoerde klachten niet tot cassatie kunnen leiden.
134 Rb. Maastricht 8 februari 2002, LJN AE1345.