de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN PERSONEN-, FAMILIE- EN CIVIELE JEUGDZAKEN 17
pasbaar is. 42 Als enig hof dat zich expliciet uitspreekt over de rechtstreekse werking
van dit artikel, beslist het hof Den Haag dat artikel 3 lid 1 IVRK niet rechtstreeks
werkend kan zijn:
8. Ten aanzien van de stelling van de moeder dat de onbevoegdheidverklaring door
de rechtbank in strijd is met artikel 3 lid 1 van het Verdrag inzake de Rechten van het
Kind (hierna: IVRK) stelt het hof voorop dat genoemd artikel rechtstreekse werking
ontbeert zodat aan een beroep daarop geen rechtsgevolgen kunnen worden verbonden.
43
De vraag naar de rechtstreekse werking van artikel 3 IVRK wordt in drie uitspraken
expliciet in het midden gelaten. 44 In twee van deze uitspraken laat de rechter de rechtstreekse
werking weliswaar in het midden, maar stelt hij dat bij de beoordeling van de
zaak in kwestie het belang van het kind een eerste overweging dient te zijn. 45
Tot slot verdient de conclusie van Advocaat-Generaal Langemeijer voor de beschikking
van de Hoge Raad van 25 april 2008 bespreking. 46 Hij behandelt de rechtstreekse
werking van artikel 3 IVRK en wijst in dit verband op een uitspraak van
de Afdeling, maar concludeert niet of deze verdragsbepaling rechtstreeks werkt of
niet. 47 Wel stelt hij dat artikel 3 IVRK toegepast kan worden ‘als bron van uitleg
van het begrip “belang van het kind” in op grond van art. 1:253a BW te berechten
familierechtelijke confl icten, waar de verbindendheid van de bepaling niet ter discussie
staat.’ De Hoge Raad noemt daarentegen het IVRK niet in zijn beoordeling,
maar overweegt dat de rechter bij zijn beslissing rekening dient te houden met alle
omstandigheden van het geval ‘wat er in voorkomend geval ook toe kan leiden dat
andere belangen zwaarder wegen dan het belang van het kind, hoezeer ook dat belang
een overweging van de eerste orde dient te zijn bij de te verrichten afweging
van belangen.’
42 Rb. Haarlem (vzr.) 9 november 2006, LJN AZ1904; Rb. Haarlem (vzr.) 7 december 2007, LJN BB9628.
De overweging van de rechtbank, waarin dit is bepaald, wordt weergegeven bij artikel 4 IVRK onder
het kopje ‘Rechtstreekse werking’.
43 Hof ’s-Gravenhage 25 november 2009, LJN BK4259.
44 Rb. ’s-Gravenhage (vzr.) 7 december 2007, LJN BB9718; Rb. ’s-Gravenhage 10 december 2009, LJN
BL0577; Rb. Zwolle-Lelystad (vzr.) 29 april 2010, LJN BM6950. Vgl. HR 26 maart 2010, LJN BL2226
(concl. A-G E.M. Wesseling-van Gent, sub 2.15); HR 17 juni 2011, LJN BQ2810 (concl. A-G E.B.
Rank-Berenschot, sub 2.19-2.24). Deze laatste conclusie van de Advocaat-Generaal wordt bij artikel 5
IVRK onder het kopje ‘Rechtstreekse werking’ besproken. In beide zaken verwerpt de Hoge Raad het
cassatieberoep, omdat de aangevoerde klachten niet tot cassatie kunnen leiden. De Hoge Raad motiveert
deze beslissing met een beroep op artikel 81 Wet RO niet.
45 Rb. ’s-Gravenhage 10 december 2009, LJN BL0577; Rb. Zwolle-Lelystad (vzr.) 29 april 2010, LJN
BM6950. Vgl. HR 26 maart 2010, LJN BL2226 (concl. A-G E.M. Wesseling-van Gent, sub 2.15).
46 HR 25 april 2008, LJN BC5901 (concl. A-G F.F. Langemeijer).
47 De Advocaat-Generaal verwijst naar ABRvS 12 april 2007, LJN BA3394. Deze zaak wordt behandeld
in hoofdstuk 3 bij artikel 3 IVRK.