de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

EINDBESCHOUWING 279
dat voor de groep kinderen erkend vóór de geboorte al meteen intrad. Dit had uiteindelijk
een wetswijziging tot gevolg. 8 Een mooi voorbeeld is ook het beroep op artikel 3
in het kader van de Paspoortwet. 9 Met een beroep op het belang van het kind werd de
ter zake relevante bepaling van de Paspoortwet buiten toepassing gelaten.
Is er een duidelijke lijn te zien in de honorering van een beroep op het Verdrag in
schrijnende situaties, te constateren lijkt ook dat een beroep eerder wordt gehonoreerd
als het een sterk artikel betreft, een artikel dat een duidelijk omschreven norm en ook
een duidelijk beschermwaardig onderwerp bevat. Als zodanig kunnen bijvoorbeeld
worden beschouwd artikel 7, het recht op naam en nationaliteit, en artikel 8, het recht
op eerbiediging van identiteit. Opmerkelijk is dat artikel 7 lid 1 in de Memorie van
Toelichting bij de Goedkeuringswet van het IVRK ook als rechtstreeks werkend wordt
aangemerkt, terwijl dat bij artikel 8 niet het geval is. De rechtbank Zutphen heeft hier
onder verwijzing naar de Memorie van Toelichting bij de Goedkeuringswet van het
IVRK artikel 7 zelfs ambtshalve toegepast. 10 Hier heeft de rechtbank, onder verwijzing
naar artikel 7, artikel 1: 207 lid 2 BW buiten toepassing gelaten.
Ook van artikel 7 wordt de rechtstreekse werking overigens niet steeds aangenomen.
Uit het onderzoek blijkt dat deze in vijf gevallen viel af te leiden – exclusief de
ambtshalve toepassing door de rechtbank Zutphen – en in drie gevallen in het midden
werd gelaten, waaronder ook door de Hoge Raad. 11 Vooral hier is dit opmerkelijk, met
name ook door de sterke overeenkomst van artikel 7 IVRK met artikel 8 EVRM. Had
de Hoge Raad hier niet onder verwijzing naar de Goedkeuringswet van het IVRK een
einde moeten maken aan deze verschillende interpretaties?
Ook uit de bespreking van de uitspraken onder het kopje ‘Verdragsconforme uitleg
en toepassing’ blijkt van de doorwerking van artikel 7. Onder verwijzing naar artikel 7
IVRK en artikel 8 EVRM, oordeelt de rechter dat een minderjarige vanaf zijn geboorte
recht heeft op een geslachtsnaam en gaat hij in een tweetal gevallen in afwachting
van het Koninklijk Besluit ter zake zelfs over tot een voorlopige vaststelling van de
geslachtsnaam. 12
Verder kunnen hier ook twee mooie voorbeelden worden genoemd van de toepassing
van artikel 12 IVRK, het recht om gehoord te worden en het recht om deel te
nemen aan de procedure. Het gaat hier om een uitspraak van de rechtbank Den Haag
en een uitspraak van het hof Den Haag. De rechtbank beslist hier onder verwijzing
naar de bedoeling van de wetgever dat ook in de gevallen waarin beide ouders het
gezag (reeds) hebben, de minderjarige een informele rechtsingang heeft; dit ondanks
het ontbreken van een verwijzing in artikel 1:337g BW naar artikel 1:253a BW. Want
zo zegt de rechtbank: ‘het ontnemen van dit recht aan minderjarigen, zou immers op
gespannen voet komen te staan met het bepaalde in artikel 12 van het Verdrag inzake
8 Stb. 2008, 270.
9 Rb. Maastricht 5 augustus 2005, LJN AU1654.
10 Rb. Zutphen 13 maart 2008, LJN BC8019.
11 Rechtstreekse werking: Hof ’s-Hertogenbosch 23 juni 2005, LJN AV6603; Rb. Rotterdam 8 februari
2007, LJN BA0238; Rb. ’s-Gravenhage 26 juli 2010, LJN BN2775; Rb. Maastricht 24 november 2010,
LJN BO4992; Rb. Groningen 2 augustus 2011, LJN BS7594. In het midden gelaten: Hof ’s-Gravenhage
16 februari 2005, LJN AS6769; HR 14 april 2006, LJN AU9239; Hof ’s-Gravenhage 22 september
2010, LJN BN8164.
12 Hof ’s-Gravenhage 15 oktober 2003, LJN AL9057; Rb. Amsterdam 12 april 2006, LJN AY8188.