de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

14
DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN DE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK
3 van het Verdrag inzake de rechten van het kind, omdat, zo stelt lid 1 van dit artikel,
bij alle maatregelen betreffende kinderen, ongeacht of deze worden genomen door
openbare of particuliere instellingen voor maatschappelijk welzijn of door rechterlijke
instanties, bestuurlijke autoriteiten of wetgevende lichamen, de belangen van het kind
de eerste overweging vormen.
Noch bij de wetshistorie noch in de huidige wetstekst bij voornoemde uitspraken kan
de kinderrechter deze verplichte belangenafweging ontdekken. Eerst nadat de belangen
van het kind zijn afgewogen kan gekeken worden of er nog hogere belangen aanwezig
zijn waarvoor de belangen van de kinderen zouden moeten wijken. De kinderrechter
heeft deze hogere belangen echter niet aangetroffen. De kinderrechter zal daarom op
grond van artt. 93 en 94 van de grondwet de betreffende bepaling van de paspoortwet, te
weten artikel 34, buiten toepassing laten, omdat die bepaling strijdig is met art 3 van het
Verdrag inzake de rechten van het kind, een ieder verbindende bepaling van een verdrag
van een volkenrechtelijke organisatie. 27
De rechtstreekse toepasbaarheid van artikel 3 IVRK komt verder aan bod in negen
zaken, waarin deze verdragsbepaling overigens een bijzondere rol speelt. In de
context van de Wjz is overwogen of strikte toepassing van deze wet in de gegeven
situatie wel geboden is met het oog op het belang van het kind. 28 Onder de overgangsbepaling
kon een machtiging tot uithuisplaatsing ten uitvoer worden gelegd in
een justitiële jeugdinrichting, indien er geen plaats was in een accommodatie voor
gesloten jeugdzorg. 29 Hiervoor was echter wel de instemming van de jeugdige en degene
die het gezag over hem uitoefent, vereist. In zeven van de negen zaken speelde
dit instemmingsvereiste een rol. 30 Deze zeven uitspraken dateren alle uit 2008. De
rechtbank Amsterdam betrekt in drie uitspraken het IVRK standaard op de volgende
wijze:
De rechtbank is van oordeel dat zich gevallen kunnen voordoen waarbij strikte toepassing
van de Wjz zich niet verhoudt tot hetgeen in artikel 3, lid 1 IVRK staat vermeld.
Immers in voorkomende gevallen kan het in het belang van de minderjarige zijn dat
de minderjarige zonder zijn of haar instemming en die van degene die het gezag over
27 Thans kent de Paspoortwet wel de mogelijkheid voor een dergelijke stichting om vervangende toestemming
te vragen aan de rechter die ‘een zodanige beslissing kan geven als hem in het belang van het kind
wenselijk voorkomt’ (artikel 36 lid 2 Paspoortwet). Dit wordt ook bevestigd in: Hof ’s-Gravenhage 9
februari 2011, LJN BP5718.
28 Rb. Amsterdam 28 januari 2008, LJN BD1954; Rb. Amsterdam 28 januari 2008, LJN BD4545; Rb.
Amsterdam 28 januari 2008, LJN BD4576; Rb. Amsterdam 28 januari 2008, LJN BD4611; Rb. Utrecht
(vzr.) 4 februari 2008, LJN BC3397; Rb. Maastricht 21 februari 2008, LJN BC6106; Rb. ’s-Gravenhage
29 februari 2008, LJN BC6277; Rb. Zutphen (vzr.) 7 maart 2008, LJN BC6654; Rb. Middelburg 10
november 2010, LJN BP5097. Vgl. Rb. Arnhem 4 maart 2008, LJN BC8028. Er is een beroep gedaan
op artikel 3 lid 1 IVRK. De rechter noemt het IVRK niet in de overwegingen, maar beoordeelt de zaak
in lijn met de voorgaande uitspraken.
29 Artikel VII lid 4 Wjz (Wet van 20 december 2007 (Wet gesloten jeugdzorg, Stb. 2007, 578)).
30 Rb. Amsterdam 28 januari 2008, LJN BD1954; Rb. Amsterdam 28 januari 2008, LJN BD4545; Rb.
Amsterdam 28 januari 2008, LJN BD4576; Rb. Amsterdam 28 januari 2008, LJN BD4611; Rb. Utrecht
(vzr.) 4 februari 2008, LJN BC3397; Rb. Maastricht 21 februari 2008, LJN BC6106; Rb. Zutphen (vzr.)
7 maart 2008, LJN BC6654. Vgl. Rb. Arnhem 4 maart 2008, LJN BC8028.