de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

260
DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN DE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK
c. ieder kind dat van zijn of haar vrijheid is beroofd, wordt behandeld met menselijkheid en met
eerbied voor de waardigheid inherent aan de menselijke persoon, en zodanig dat rekening wordt
gehouden met de behoeften van een persoon van zijn of haar leeftijd. Met name wordt ieder kind
dat van zijn of haar vrijheid is beroofd, gescheiden van volwassenen tenzij het in het belang
van het kind wordt geacht dit niet te doen, en heeft ieder kind het recht contact met zijn of haar
familie te onderhouden door middel van correspondentie en bezoeken, behalve in uitzonderlijke
omstandigheden;
d. ieder kind dat van zijn of haar vrijheid is beroofd het recht heeft onverwijld te beschikken
over juridische en andere passende bijstand, alsmede het recht de wettigheid van zijn vrijheidsberoving
te betwisten ten overstaan van een rechter of een andere bevoegde, onafhankelijke en
onpartijdige autoriteit, en op een onverwijlde beslissing ten aanzien van dat beroep.
In dertien van de onderzochte uitspraken wordt artikel 37 IVRK genoemd. De strafrechter
heeft zich niet uitdrukkelijk uitgelaten over de vraag of artikel 37 IVRK rechtstreekse
werking toekomt. In een drietal gevallen wordt wel rekening gehouden met
artikel 37 IVRK. Uit de andere uitspraken kan niet de verdragsconforme toepassing
worden afgeleid. In één zaak wordt het IVRK genoemd als grondslag voor een nationale
bepaling. In zeven uitspraken faalt het beroep om verschillende redenen. In een
tweetal uitspraken komt de rechter niet meer toe aan het beroep op artikel 37 IVRK.
Verdragsconforme uitleg en toepassing
In drie zaken houdt de rechter rekening met artikel 37 IVRK. In twee zaken komt
onderdeel b van artikel 37 IVRK aan de orde. 95 De rechter toetst of de maatregel of
de straf voldoet aan artikel 37 sub b IVRK. In beide gevallen wordt geoordeeld dat de
straf of maatregel in overeenstemming is met artikel 37 sub b IVRK. De rechtbank
Amsterdam oordeelt op 18 augustus 2009 dat de op te leggen straf in overeenstemming
is met het IVRK en de aanbevelingen van het VN-Mensenrechtencomité. 96 Het betreft
hier een zeer ernstig feit. De rechter stelt dat hier niet alleen het pedagogische effect
van het jeugdstrafrecht een rol speelt, maar dat ook de vergelding als genoegdoening
voor de slachtoffers en maatschappij van belang is. Afgezet tegen het volwassenenstrafrecht
zijn 278 dagen jeugddetentie waarvan 90 dagen voorwaardelijk in overeenstemming
met het IVRK en de aanbevelingen van het VN-mensenrechtencomité, aldus
de rechter.
In een uitspraak van 22 april 2011 oordeelt de rechtbank Amsterdam dat de PIJmaatregel
noodzakelijk is en alternatieven ontbreken. 97 In een gesloten setting kan de
verdachte de noodzakelijke behandeling en begeleiding worden geboden en kan een
resocialisatietraject plaatsvinden waarbij de tweede helft van de PIJ-maatregel kan
worden uitgevoerd in de vorm van een voorwaardelijke PIJ-maatregel, aldus de rechtbank.
Op deze gronden acht de rechtbank dat recht wordt gedaan aan het uitgangspunt
om vrijheidsbeneming voor een zo kort mogelijk passende duur op te leggen (artikel
37 sub b IVRK).
95 Rb. Amsterdam 18 augustus 2009, NBSTRAF 2009/328; Rb. Amsterdam 22 april 2011, LJN BQ9511.
96 Rb. Amsterdam 18 augustus 2009, NBSTRAF 2009/328.
97 Rb. Amsterdam 22 april 2011, LJN BQ9511.