de toepassing van het internationaal verdrag ... - Kinderrechten.nl

258
DE TOEPASSING VAN HET IVRK IN DE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK
d. de voorbereiding van het kind op een verantwoord leven in een vrije samenleving, in de geest
van begrip, vrede, verdraagzaamheid, gelijkheid van geslachten, en vriendschap tussen alle volken,
etnische, nationale en godsdienstige groepen en personen behorend tot de oorspronkelijke
bevolking;
e. het bijbrengen van eerbied voor de natuurlijke omgeving.
2. Geen enkel gedeelte van dit artikel of van artikel 28 mag zo worden uitgelegd dat het de vrijheid
aantast van individuele personen en rechtspersonen, onderwijsinstellingen op te richten en
daaraan leiding te geven, evenwel altijd met inachtneming van de in het eerste lid van dit artikel
vervatte beginselen, en van het vereiste dat het aan die instellingen gegeven onderwijs voldoet
aan de door de Staat vastgestelde minimumnormen.
In vier leerplichtzaken is een beroep gedaan op artikel 29 (lid 2) van het IVRK. In drie
uitspraken toetst de rechter of de Leerplichtwet voldoet aan artikel 29 lid 2 IVRK. In
de vierde uitspraak faalt het beroep op het artikel op andere gronden.
Verdragsconforme uitleg en toepassing
In twee leerplichtzaken, die door de rechtbank Utrecht op 29 mei 2007 zijn behandeld,
komt de kantonrechter tot de conclusie dat de particuliere school niet voldoet aan de
eisen die de Leerplichtwet stelt. 91 De verdediging voert aan dat de ouders de vrijheid
hebben om zelf een school op te richten en dat een wettelijke bepaling opzij dient te
worden gezet als deze strijdig is met een verdrag. Verdachten beroepen zich op artikel
23 Gw en artikel 2 Eerste Protocol bij het EVRM. De kantonrechter neemt daarbij ook
artikel 29 lid 2 IVRK in overweging en stelt:
Dat de overheid zekere kwaliteitseisen mag stellen komt overeen met de internationale
regelgeving. Artikel 29 lid 2 van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind gaat uit van
de vrijheid van individuele personen en rechtspersonen om onderwijsinstellingen op te
richten en daaraan leiding te geven, evenwel altijd met inachtneming van (onder meer)
de door de Staat vastgestelde minimumnormen.
Ook artikel 2 van het Eerste Protocol bij het EVRM sluit niet uit dat door de Staten
kwaliteitseisen mogen worden gesteld. Enige bemoeienis van de Staat is in het belang
van het kind en moet worden geaccepteerd, zo stelt de Utrechtse kantonrechter.
In een derde zaak wordt eveneens het standpunt ingenomen dat de Staat regels kan
stellen aan het onderwijs. Aanvullend wordt geoordeeld dat de Leerplichtwet dezelfde
doelstellingen nastreeft als artikel 29 lid 2 van het IVRK en artikel 2 van het Eerste
Protocol bij het EVRM. 92
In deze drie uitspraken toetst de rechter of de Leerplichtwet voldoet aan de internationale
bepalingen en komt tot de conclusie dat ook op grond van artikel 29
lid 2 IVRK kwaliteitseisen mogen worden gesteld. Dat hierdoor de ouders beperkt
worden in hun vrijheid tot het oprichten van een school, wordt door zowel de internationale
als de nationale bepalingen en mede gelet op het belang van het kind
gerechtvaardigd.
91 Rb. Utrecht 29 mei 2007, LJN BA5889; Rb. Utrecht 29 mei 2007, LJN BA5905.
92 Rb. Breda 7 juni 2011, LJN BR0408.